Manisa Ulu Camisi
Manisa Ulu Camisi
Manisa’nýn güneyinde Sandýkkale Tepesi yamacýnda, þehre hâkim bir konumda bulunan Ulu Cami Saruhanoðullarýndan Fahreddin Ýlyas Bey tarafýndan 1366’da yaptýrýlmýþtýr. Caminin bulunduðu yerde daha önce yapýlmýþ bir Bizans kilisesi bulunuyordu. Caminin yapýmýnda bu kiliseye ait mimari parçalar kullanýlmýþtýr.
Manisa Ulu Camisi Osmanlý sanatýnda revaklý avlu kýsmý küçülmüþ olarak yeniden ortaya çýkmýþtýr. Burada küçülmüþ halde yeniden ortaya çýkan revaklý avlu cami ile hemen bir planýn iki yarýsý konumundadýr.
Antik çaðlara ait yapýlardan toplanan mermer bloklarýn yaný sýra kaba yontma taþ ve tuðlalardan yapýlan cami iki ana bölümden meydana gelmiþtir. Caminin önünde 17.ooX30.00 m. ölçüsünde bir iç avlu ile15.50x30.00 m. ölçüsünde kapalý, bir bölüm bulunmaktadýr. Avluda üzeri açýk býrakýlan bölüm, kapalý olan kýsýmda kubbe ile örtülmüþtür. Kuzey yönünde merdivenle çýkýlan ve oldukça sade kesme taþtan bir portal bulunmaktadýr. Bu giriþ taþ kemerlidir ve iki yanýnda da mihrapçýk bulunmaktadýr. Giriþin üzeri yarým kubbe ile örtülmüþtür. Bunun üzerinde tek satýrlý bir kuþak halinde kitabe niþin batý duvarýndan baþlayarak iç avluya açýlan basýk kemerli giriþ kapýsý üzerinde de devam etmektedir.
Kitabenin mealen anlamý þöyledir:
“Baðýþlayýcý ve esirgeyici Allah adýna mescitleri ibadet yeri kýlan Allaha hâmd ve yaratýlanlarýn en hayýrlýsý olan Muhammed Peygambere salât ve selâm olsun.
Hâlen ayakta duran bu güzel mabedin, camii þerifin ve yüce kapýnýn yapýlmasýna emir veren ve tamamlanmasý için gayretle çalýþan büyük Sultan. Ümmetinin kullarýna sahip, ikinci Ýskender olarak anýlan, asilerle uðraþan, kâfirleri kahreyleyen, Allah yolunda savaþan, muzaffer, mansur, maðfiret sahibi, Allahýn lütfüyle güçlü Sultanoðlu Sultan, Saruhanoðlu, Ýlyasoðlu Ulu Sultan Ýshak Çelebi, Allah devletini daim etsin. Sene yedi yüz altmýþ sekiz h.768 (1368)”.
Caminin iç avlusu yüksek sivri kemerlerin meydana getirdiði revaklar kuzeyde tek sýra, doðu ve batýda çift sýra halindedir. Buradan kapalý bölüme geçilen avlunun güneyinde ise revak bulunmamaktadýr. Bu avlunun doðusunda, yandaki sokaða açýlan ve batýsýndaki medreseye geçiþi saðlayan birer kapý daha bulunmaktadýr. Bunlardan doðu kapýsý niþinin üzeri sivri tonoz ile örtülmüþtür. Bu kapý üzerinde kitabe bulunmamaktadýr. Giriþ kapýsý üzerine iki pencere açýlmýþtýr. Avlunun ortasýnda ise üzeri açýk sekiz kenarlý bir mermer þadýrvana yer verilmiþtir.
Revaklar tuðla döþemeli olup avlu ile kapý geçitleri zeminden 50 cm. daha yüksektir. Revaklar pandantifli kubbelerle örtülmüþtür. Buradaki sütunlar üzerinde Bizans ve Roma dönemine ait sütun baþlýklarýnýn yaný sýra Türk baþlýklarý da birlikte kullanýlmýþtýr.
Giriþin batsýnda içeriden çatýya çýkan taþ bir merdivene yer verilmiþtir. Bu nedenle de caminin kuzey cephesinin batýsýndaki dýþarýya çýkýntýlý minareye çýkýþta bu merdivenden yararlanýlmaktadýr. Minarenin kapýsý çatý üzerinde olup gövdesi yeþil, mavi ve sarý renkte tuðlalarla bezenmiþtir. Ýç avlunun güneydeki cephe duvarýnýn önündeki kýsým revak döþemesinden daha yüksektedir. Bu cephenin ortasýndaki kemerli bir kapýdan caminin ibadet mekânýna geçilmektedir. Bu cephede üç kapý vardýr ve bunarýn iki yanýna birer pencere yerleþtirilmiþtir.
Caminin kapalý bölümü büyük bir kubbenin örttüðü mihrap önündeki sahýn ile onun iki yanýndaki sahýn ile iki tarafýndaki ikiþer sýra yan ve arka sahýndan meydana gelmiþtir. Mihrap duvarýna paralel yedi bölümlü ve dört neften meydana gelen camide mihrap duvarýna bitiþik iki sütun ve altý payenin oluþturduðu sekizgen planýn üzerine kemerlerle oturan 10.80 m. çapýnda pandantifli mihrap önü kubbesi bulunmakta olup, bu bölüm diðer nefleri kesmektedir. Kapalý kýsmýn sahýnlarý yuvarlak sütunlar ve sivri kemerlerin taþýdýðý basýk kubbelerle üzerleri örtülmüþtür. Ýbadet mekâný kuzey cephesindeki pencerelerin yaný sýra doðudaki altlý üstlü altý pencere ile aydýnlatýlmýþtýr.
Caminin minberi kündekâri tekniðinde yapýlmýþ olup devrinin en güzel örneklerindendir. Günümüzde Manisa Müzesi’nde bulunan minber kapýsý üzerinde de bir kitabe bulunmaktadýr:
“Ümmetin kullarýna malik Ulu Sultan Ýlyas oðlu Ýshak Çelebi Nasri aziz olsun, bu mübarek minberin yapýmýný emretti. Sene yedi yüz yetmiþ sekiz .(1376)”
Bunun altýnda da “Bunu yazan nakþeden, resimlerini yapan Yusuf oðlu Fatih, imal eden de el dikki oðlu Hacý Mehmet” yazýlýdýr.
Ynt: Manisa Ulu Camisi By: ehlidunya Date: 14 Haziran 2010, 01:15:35
rahman yar yardýmcýnýz olsun ayrýca böyle güzel bilgileri sitemize koyup bunlarý öðrenmemizi saðlýyorsunuz allah razý olsun camiinin kiliseden çevrildiði bilmek ve böyle hayýrlý bir bilgiye sahip olmak çok güzel allah razý olsun