Orhan Gazi Camisi By: ezelinur Date: 11 Haziran 2010, 17:32:17
Orhan Gazi Camisi
Orhan Gazi Camisi
Kocaeli Ýzmit Körfezi’ne hakim tepede, Ýç Kale’nin ortasýndaki set üzerinde yer alan Orhan Gazi Camisi’ni, Orhan Gazi Süleyman Paþa’ya 1332-1333 yýllarýnda yaptýrmýþtýr. Bu caminin bulunduðu yerde eski bir kilise kalýntýsý olduðu da kaynaklarda belirtilmiþtir. V.Cuinet buradaki Bizans kilisesinin Orhan Gazi tarafýndan 1330’a doðru camiye çevrildiðini ileri sürmüþtür. H.Dernschwans eskiden kilise olan bu yere Orhan Gazi’nin cami yaptýrdýðýný kaydetmiþtir. Ekrem hakký Ayverdi caminin kilise ile hiçbir ilgisi olmadýðýný ileri sürmüþtür. Ýstanbul Arkeoloji Müzeleri 1938’de burada yaptýðý kazýda kale duvarlarýna rastlamýþ ancak, kilisenin varlýðýný belirten herhangi bir ize rastlamamýþtýr. Nitekim, Orhan Gazi Camisi’nin kilise üzerinde yapýlýp yapýlmadýðý da kesinlik kazanamamýþtýr. Vakýflar Genel Müdürlüðü arþivindeki kayýtlarda bu cami Orhan Gazi’nin evkafý arasýnda gösterilmiþtir. Sultan Abdülmecit zamanýnda yapýlan onarým kitabesinde de Süleyman Paþa’nýn ismi bulunmaktadýr.
Günümüze ulaþan Sultan Orhan Gazi Camisi’nin mimari yapýsý Abdülmecit dönemine aittir. Avlu kapýsý üzerinde yirmi kartuþlu talik yazýlý onarým kitabesinde Serasker Rýza Paþa’nýn caminin durumunu padiþaha bildirerek 1848’de onarýmýný saðlamýþtýr.
Kitabe:
Sað Taraf
Güzîn-i âl-i Osman Hazret-i ziþânýn
Vezir erþed-i evlâdý bu paþy-ý ekyâd
Müþerref olduðu dem hak-i pâyimden ser-i Ýzmid
Bu hâlâ camii bâlâya itdi sýdküle is’ad
Rýza paþa görüp emr-i ibadde bu hâlâtý
Tutup destin hûlasiyle kýyame eyledi idad
Yine tecdîde kendi zât-ý zâþânýn idüp me’mur
O da âyine imtisal eyledi hem-çün dil-nihâd
Ý de ömr-þehrin þâhýný Allah müstevfa
Namaz-ý aðabeydin oldukça minnac ý dil-i ibâd
Sol Taraf
Cahidü fi sebl’i-Allah hem nâm emin-ullah
Süleyman-ý gazâ-piþe idüp müþrikleri
Mürûr-i vakte ile az kaldý kim ol mâbed-i’ulyâ
Rükî u secdeye müþerref taharrükle ola mu’tad
Ki yani sevk idüp zýll-ý Hüda’ Abdül’i-Mecîd Hân’a
Memâl-i ihtiyacýn ol makamýn eyledi îrad
Ve Rütbe-i sâye-i þâhânesinde oldu müstahkem
Metanetle görenler zan ederler beyza-ý tûlâd
Hitamýnda yazup târih-i tâmýn hame-i zâlik
Bu dilcû ma’bedi’ Abdü’l-Mecid Hân kýldý nev-bunyâd
h.1255 (1839).
Orhan Gazi Camisi’nin yapý üslubu XIX.yüzyýla ait olduðunu açýkça göstermektedir. Cami, 15.40x20.85 m. ölçüsünde dikdörtgen planlý bir yapý olup, moloz taþtan yapýlmýþtýr. Sonraki yýllarda, 1843’te önüne bir de ahþap son cemaat yeri ile hünkar mahfili eklenmiþtir. Büyük olasýlýkla cami, orijinal temelleri üzerine ayný planda yeniden yapýlmýþtýr. Geç devir mimari üslubuyla baðdaþmayan kalýn duvarlar arasýndaki aðaç hatýllar ve alt sýra pencerelerinin uzun kemerli pencerelere dönüþtürülmesi iki devir arasýndaki çeliþkiyi de göstermektedir.
Ýbadet mekaný kare kaide üzerine oturtulmuþ, silindirik gövdeli yivlerle þekillendirilmiþ altý metre yüksekliðindeki ahþap kubbeyi taþýmaktadýr. Kubbe çatýnýn altýnda kalmýþ ve dýþarýya yansýmamýþtýr. Ýç mekandaki bezemeler son derece sadedir. Kubbe çevresinde aðaç süslemeler ve balýk pulu motifler eklenmiþtir. Bunun dýþýnda kalan alanlar da badanalanmýþtýr.
Caminin kuzeybatý köþesine taþ kaide üzerine oturtulmuþ tek þerefeli bir minare eklenmiþtir.