Muallak (Hasan Bey Camisi) Camisi
Muallak (Hasan Bey Camisi) Camisi
Kilis Meþetlik Mahallesi, Odun Pazarý Caddesi’nde bulunan bu cami, Tanrýverdi oðlu Hasan Bey tarafýndan yaptýrýlmýþtýr. Yapý üslubundan XVIII.yüzyýlýn ikinci yarýsýnda yapýldýðý sanýlmaktadýr. Ý.Hakký Konyalý Hasan Bey’in Canbolat ailesinin kahyasý, Þamlý bir Türk olduðunu belirtmektedir. Caminin mimarý hakkýnda bilgi bulunmamaktadýr.
Cami XX.yüzyýlýn baþlarýnda onarýlmýþtýr. Bu onarýmlar sýrasýnda caminin doðu tarafýndaki bazý girintiler kapatýlmýþ, çapraz tonozlu üst örtüler beþik tonoza çevrilmiþtir. Ayrýca 1965-1966 yýllarýnda güney ve batý cephelerindeki beden duvarlarý sökülerek yeniden taþ örgü ile örülmüþtür. Kubbe ve tonozlarýn üzerindeki toprak dolgular yenilenmiþ, iç sývalar, saçak ve silmeler, kapý, pencere doðramalarý da yenilenmiþtir.
Cami iki katlý olarak yapýlmýþ, Kilis camileri arasýnda benzeri olmayan bir yapýdýr. Mihraba paralel olarak uzanan tek sahýnlý ve mihrap önü kubbeli bir yapýdýr. II.Abdülhamid dönemi albümlerindeki resimlerden bu caminin orijinal plan ve mimarisini yitirmeden günümüze ulaþtýðý anlaþýlmaktadýr. Caminin alt katýnda dükkanlar ve iki mahzen, üst katýnda ise cami bölümü bulunmaktadýr. Ayrýca güneyinde dikdörtgen planlý, beþik tonozlu üç dükkan bulunmaktadýr. Batý yönünde ise yine beþik tonozlu, kareye yakýn planlý dört dükkan daha vardýr.
Caminin doðusunda bir avlu olup, buraya güney ve kuzeydeki iki ayrý kapýdan girilmektedir. Ýbadet mekanýnýn bulunduðu ikinci kata kuzeydoðu ve batýdaki kapýlardan geçildikten sonra merdivenlerle ikinci kata çýkýlmaktadýr. Bunlardan kuzeydoðudaki kapý daha sade olduðu halde, batý kapýsý minare kaidesi altýnda yer almakta olup, yüksek sivri kemerli bir portal görünümündedir.
Caminin yapýmýnda muntazam kesme taþ kullanýlmýþtýr. Batý portalinin kapý ve kemerlerinde beyaz ve siyah düzgün kesme taþlarýn kullanýldýðý görülmektedir. Caminin son cemaat yeri yoktur. Ancak, ibadet mekanýnýn kuzeyine kapalý camekanlý bir mekan yapýlmýþtýr. Ýbadet mekaný 13.60x5.30 m. ölçüsünde tek sahýnlý, mihraba paralel bir planý vardýr. Mihrabýn önündeki kare planlý mekanýn üzeri küçük bir kubbe ile örtülmüþtür. Dört taraftan sivri kemerlere oturan pandantifli kubbenin aðýrlýðýný kuzey-güney duvarlarýndaki gömme ayaklar taþýmaktadýr. Mihrap sivri kemerli, sade bir niþ þeklindedir. Mihrap üzerine de barok üslupta vazo biçiminde bir kabartma yerleþtirilmiþtir. Cami içerisinde dikkati çeken bir bezemeye rastlanmamaktadýr.
Caminin giriþ portali üzerinde köþeleri pahlý, kare kaideli, sekizgen pabuçlu, onikigen gövdeli, tek þerefeli, kesme taþtan minaresi bulunmaktadýr. Þerefe altý mukarnaslarla doldurulmuþ olup, minare külahý taþtandýr. Caminin doðusundaki bahçede banisi Tanrýverdi oðlu Hasan Bey’e ait bir mezar bulunmaktadýr. Bu mezardan da banisinin 1599 yýlýnda öldüðü anlaþýlmaktadýr.