Cocuk egitimi ve terbiyesi hutbeleri 2 By: sumeyye Date: 05 Mayýs 2010, 11:48:07
ÇOCUK EÐÝTÝMÝ VE TERBÝYESÝ HUTBELERÝ-2
Muhterem Müslümanlar!
Çocuk terbiyesi ve eðitimi, daha baba adayýnýn evleneceði kýzý seçerken dürüst, namuslu, dindar bir kýz seçmesi, anne adayýnýn da dürüst, namuslu ve karakterli, ayný zamanda dindar bir koca adayýnýn teklifini kabulüyle baþlar. Ýleride dünyaya gelecek olan çocuk ne annesinden utanç duymalýdýr ne de babasýndan. Her ikisi de ahlak ve karakter bakýmýndan mükemmel olmalýdýr ki çocuk anne babasýyla gurur duyabilmelidir.
Baþtan yanlýþ atýlacak adýmýn faturasýný önce çocuklarýmýz sonra da kendimiz öderiz. Çünkü hayat reçete edilemez. Her insan kendi doðrularý ile yaþar. “Bana göre böyle” der. “Ben böyle gördüm” der. Asrýmýz bilgi asrýdýr. Binlerce uzman, çocuk psikolojisi ve eðitimi üzerinde harýl harýl çalýþma yapmakta, klinik taramalarda bulunmaktadýr. Elbette her konuda, nasýl ki bilimin dediðinden þaþmýyorsak bu hususta da bilimin söylediklerine kulak vermemiz gerekmektedir.
Bizim Müslüman olarak yapacaðýmýz, bilimin bize öðreteceði eðitim ve terbiye metodlarýný Ýslami motiflerle süslemek, Hz.Peygamberin ahlakýyla güzelleþtirmektir.
Muhterem Müslümanlar!
Çocuklarýmýzý arkadaþlarýmýz kadar bile tanýyamýyoruz. Maalesef onlarý tanýmak için gayret sarf etmiyoruz. Halbuki her insan ayrý bir kiþiliktir. Onun kendine ait bir dünyasý vardýr. Çocuklarýmýza hitap ederken ona hoþ gelecek, onu ürkütmeyecek dili çok iyi tesbit etmeliyiz.
Psikologlar ve eðitim uzmanlarý ana babayý üç gruba ayýrýrlar: “Birinci gruptakiler her zaman haklý olduklarýný söyleyip güç ve otoriteleriyle çocuðu kurallara uymaya zorlayanlar, gerekirse ceza vermekle korkutan ve ceza verenler; ikinci gruptakiler çocuklarýna fazla özgürlük tanýyan ve çocuðun ihtiyaçlarýnýn yerine getirilmemesinin zararlý olduðuna inananlar; üçüncü gruptakiler ise bocalayanlar...
Bunlarýn üçü de yanlýþtýr kýymetli anne babalar. Ne haklý olduðumuzu diretip çocuðu susturmak doðrudur, ne de ona aþýrý özgürlük vermek doðrudur. Susuturulan çocuk ikna olmamýþtýr. Arzusu, isteði, problemi, sorusu cevaplammadýðý için onu ertelemiþtir. Ýlk fýrsatta o arzusunu ortaya çýkaracaktýr.
Mesela çocuðumuz bizden yaþýna uygun olmayan veya bizim imkanlarýmýzý zorlayan bir istekte bulunmuþsa ona isteðini yerine niçin getiremediðimizi izah etmeli ve onu ikna etmeliyiz. “Sus” diyerek susturmak hem çocuðun bize olan güvenini sarsar hem de o istekten onu vazgeçirmez sadece erteler.
Aþýrý özgürlük tanýdýðýmýz çocuðumuz ise daha fazlasýný ister. Özgürlüðün sýnýrý vardýr ama isteklerin sýnýrý yoktur.
Kuran-ý Kerimde Allahü zülcelal Lokman Hakim'in oðuluna nasýl hitap ettiðini bize sunmaktadýr: Lokman oðluna: “Yavrucuðum!” diye hitap etmektedir. Bir kaç örnek verelim:
“Lokman, oðluna öðüt vererek:Yavrucuðum! Allah'a ortak koþma!(NEDEN? Ý.G) Doðrusu þirk, büyük bir zulümdür, demiþti.”
Gördüðünüz gibi Lokman hem gayet yumuþak bir hitap ile çocuðuna sesleniyor, hem ona bir konuda yasak koyuyor hem de niçin yasak koyduðunun gerekçesini söylüyor. Allaha ortak koþma çünkü bu durum büyük bir þirktir”diyor. Birbaþka örnek: “Yavrucuðum! Namazý kýl, iyiliði emret, kötülükten vazgeçirmeye çalýþ, baþýna gelenlere sabret.(NEDEN?Ý.G) Doðrusu bunlar, azmedilmeye deðer iþlerdir.”
"Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme.(NEDEN?Ý.G)Zira Allah, kendini beðenmiþ övünüp duran kimseleri asla sevmez. Yürüyüþünde tabiî ol, sesini alçalt.(NEDEN?Ý.G) Unutma ki, seslerin en çirkini merkeplerin sesidir.”
Çocuk eðitiminde genellikle þu yanlýþlar yapýlmaktadýr:1) Emir vermek, yönlendirmek 2)Uyarmak. gözdaðý vermek 3)Yargýlamak ,eleþtirmek, suçlamak; 4-Aþýrý derecede övmek,5- Ad takmak, alay etmek 6- Soru sormak, sýnamak, çapraz sorgulamak; 7-Sözünden dönmek oyalamak, konuyu saptýrmak.
Konunun uzmanlarý “Küçük çocuðunuza bir þey söylerken, diz çökerek onunla ayný hizaya gelmeye çalýþýn. Sizinle iþbirliði yapmaya daha istekli olduðunu göreceksiniz.” Derler. “Küçük çocuklarýn isteklerini küçük görmemeli”diye de bir söz vardýr. Þimdi size bir annenin veya babanýn çocuðuy lakonuþurken nasýl davranmasý gerektiði ile ilgili bir örnek sunmak istiyorum:
I-Çocuk:Bu yýl ki öðretmenimi hiç sevmedim. Anne baba: Öðretmeninden hoþlanmadýðýn için düþ kýrýklýðýna uðramýþsýn
Çocuk: Evet öyle..
2-Çocuk:Yemek ne zaman hazýr olur?Anne: Acýkmýþsýn.Yemeðe kadar biraz yaðlý ekmek ister misin? Baban gelmeden yemek yiyemeyiz. O da bir saati bulur.Çocuk: Ýyi olur, biraz atýþtýrayým.
Örneklerde görüldüðü gibi buyurgan, yasaklayýcý bir konuþma yerine ikna edici ve yumuþak bir konuþma üslubu kullanýlmaktadýr.Buyurgan ve yasak koyucu konuþma tarzlarý çocuðu hýrçýn yapar. Bu hýrçýnlýk çocuðun bütün davranýþlarýna yansýr ve günün birinde hem anne babaya hem de çocuða zarar verecek noktaya gelir.
Çocuklarýmýzýn her isteðini yerine getirmek, onlarý aþýrý derecede sevmek ve yanlýþlarýný doðru kabul etmek de kendilerine güven saðlamalarýný önler. “Sadi Þirazi: “Çocuklarýnýzý kuzu gibi büyütmeyiniz ki, ilerde koyun gibi güdülmesinler” der. Bu durum onlarý sevmek deðildir.
Alýntý
radyobeyan