Temizlik Bahsi taharet 8 By: sumeyye Date: 01 Mayýs 2010, 15:21:09
AÇIKLAMA:
1- Bu rivayeti, Tirmizî sened vermeksizin ta´lik olarak, bir baþka hadisi açýklarken kaydetmiþtir. Hadis, bu rivayette mevkuf yani Ýbnu Abbâs´ýn þahsî fetvasý gibi gözükmektedir. Ancak, Atâ´dan gelen bir rivayette hadisin merfu yani Hz. Peygamberin sözü olduðu tasrih edilmiþtir.
2- Ýzhir, Mekke ve Medine´de yetiþen kokulu bir ottur. Temizlik iþlerinde yaygýn þekilde kullanýlmýþtýr.
Meni bulaþýðýnýn hükmüyle ilgili ulemânýn görüþünü önceki rivayetlerde açýkladýk.[62]
ÝÇÝNCÝ FASIL
HAYIZ KANI
ـ3520 ـ1ـ عن أسماء بنت أبي بكر رَضِيَ اللّهُ عَنْهما قالت: ]جَاءَتِ امْرَأةٌ إلى النبىِّ # فقَالَتْ: إحْدَانَا يُصِيبُ ثَوْبُهَا مِنْ دَمِ الحَيْضَةِ، كَيْفَ تَصْنَعُ بِهِ؟ قالَ: تَحُتُّهُ، ثُمَّ تَقْرُصُهُ بِالْمَاءِ، ثُمَّ تَنْضَحُهُ، ثُمَّ تُصَلِّى فِيهِ[. أخرجه الستة .
1. (3520)- Esmâ Bintu Ebî Bekr (radýyallahu anhümâ) anlatýyor: "Bir kadýn (aleyhissalâtu vesselâm)´a gelerek:
"(Ey Allah´ýn Resûlü!) Birimizin çamaþýrýna hayýz kaný bulaþýnca ne yapmalýdýr?" diye sordu. Aleyhissalâtu vesselâm:
"Önce kazýr, sonra parmak ucuyla bulaþan yeri yýkar, sonra da [kan görülmeyen yere] su çiler" buyurdu."[63]
ـ3521 ـ2ـ وعن عائشة رَضِيَ اللّهُ عَنْها قالت: ]مَا كَانَ “حْدَانَا إَّ ثَوْبٌ وَاحِدٌ تَحَيَّضُ فِيهِ، فإذَا أصَابَهُ شَىْءٌ مِنْ دَمٍ قَالَتْ بِرِيقِهَا فَمَصَعَتْهُ بِظُفْرِهَا[. أخرجه البخاري، وهذا لفظه، وأبو داود. وله في أخرى: ]فَتَقُصُّهُ بِرِيقِهَا[ .
2. (3521)- Hz. Âiþe (radýyallahu anhâ) anlatýyor: "[Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)´ýn zevceleri olan] bizlerden her birinin, içinde hayýz olduðu bir tek elbisesi vardý. Ona hayýz kaný deðecek olsa, onu tükrüðü ile ýslatýr, sonra onu týrnaðý ile ovalar (yýkar)dý" dedi."[64]
ـ3522 ـ3ـ وفي أخرى للبخارى قالت: ]كَانَتْ إحْدَانَا تَحَيَّضُ، ثُمَّ تَقْرُصُ الدَّمَ مِنْ ثَوْبِهَا عِنْدَ طُهْرِهَا فَتَغْسِلُهُ، وَتَنْضَحُ سَائِرَهُ ثُمَّ تُصَلِّى فِيهِ[.»المَصْعُ« التحريك والفرك، وهو المراد بالقصّ كما في رواية أبي داود.
3. (3522)- Buhârî´nin bir diðer rivayeti þöyle: "(Hz. Âiþe) dedi ki: "Bizden biri hayýz olur, sonra temizlenince, (bulaþma) kaný, elbisesinden kazýr ve elbisenin geri kýsmýna su serper sonra da içinde namaz kýlardý."[65]
AÇIKLAMA:
1- Hayýz kaný, yýkanmasý vacib olan necasetlerdendir. Bu kanýn diðer kanlardan veya necasetten necislik yönüyle bir farký yoktur. Bu hususta icma edilmiþtir. Ancak, yýkanmasýnýn kolay olmasý için önceden kazýnmasý, ovulmasý müstehabtýr.
2- Âlimler her çeþit necasetin temizlenmesinde yegâne vasýtanýn temiz su olduðunu söylemiþtir. Ancak Ebû Hanîfe ve Ebû Yusuf bütün temiz mâyilerin necaseti çýkarýlabileceðini söylemiþtir. Onlarýn bu hükümdeki delillerinden biri 3521 numaralý hadistir. Orada kanýn tükrükle ýslatýlmasý zikredilmektedir. "Tükrük temiz olmasaydý elbise daha da kirlenirdi" denmiþtir.
3- Kan lekesi temizlendikten sonra elbisenin geri kalan kýsmýna su çileme meselesine bazý âlimler itiraz etmiþlerdir: "(Kanýn bulaþýp bulaþmadýðý hususunda) þüpheye düþülen elbiseye su çilemek hiç bir fayda saðlamaz. Çünkü þayet temizse, bir çilemeye hâcet yok. Eðer kirlenmiþ ise böyle bir çileme ile zaten temizlenmez."
Þu halde bu hadisler, hayýz kanýnýn elbiseye bulaþmasý halinde, bulaþýk kýsmýn yýkanmasýyla elbisenin temiz olacaðýný, yýkanan yerin ýslaklýðý kurumadan o elbisenin içinde namaz kýlýnabileceðini belirtmektedir.[66]
DÖRDÜNCÜ FASIL
KÖPEK VE DÝÐER HAYVANLAR HAKKINDA
ـ3523 ـ1ـ عن أبي هريرة رَضِيَ اللّهُ عَنْه: ]أنَّ رسُولَ اللّهِ # قالَ: طَهُورُ إنَاءِ أحِدِكُمْ إذَا وَلَغَ فيهِ الْكَلْبُ أنْ يَغْسِلَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أُوَهُنَّ بِالتُّرَابِ[. أخرجه الستة، واللفظ لمسلم .
1. (3523)- Hz. Ebû Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdularki: "Bir kaba, köpek banmýþsa onun temizlenmesi, yedi kere su ile yýkanmasýna baðlýdýr, hatta bunlarýn ilki toprakla olmalýdýr."[67]
AÇIKLAMA:
Þâfiî, Ahmed ve Cumhur, bu hadise dayanarak köpek bir kaptaki suyu içtiði takdirde, o kabýn yedi kere yýkanmasýnýn vacib olduðuna hükmetmiþtir. Ebû Hanîfe, baþka delili esas alarak üç kere yýkamanýn yeterli olduðuna hükmeder. Nevevî, toprakla yýkamanýn ma´nâsýný "Suyu bulandýracak miktarda topraðýn suya katýlmasýdýr" diye açýklar. "Suyu topraða katmak veya topraðý suya atmak, yahut da yerden topraklý su almak arasýnda fark görülmemiþtir. Fakat necaset deðen yerin toprakla meshedilmesi yeterli bulunmamýþtýr" der.
Hadiste, az suya düþen bir pislik, suyun vasýflarýný deðiþtirmese de kirleneceðine delil görülmüþtür. Çünkü köpeðin içmesi sýrasýnda akan salyasý suyun vasýflarýný deðiþtirmez.[68]
ـ3524 ـ2ـ وعن ابن عمر رَضِيَ اللّهُ عَنْهما قال: ]كَانَتِ الْكَِبُ تُقْبِلُ وَتُدْبِرُ في المَسْجِدِ في زَمَانِ رَسولِ اللّهِ #، فَلَمْ يَكُونُوا يَرُشُّونَ شَيْئاً مِنْ ذلِكَ[. أخرجه البخاري، وهذا لفظه، وأبو داود.والمراد بقوله »تُقْبِلُ وَتُدْبِرُ« عبورها في المسجد حيث لم يكن أبواب من غير تلويث ببول ونحوه.
2. (3524)- Ýbnu Ömer (radýyallahu anhümâ) anlatýyor: "Köpekler Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) devrinde mescidin içinde gidip gelirlerdi. Bu sebeple mescidi yýkamak için içine su serpmezlerdi."[69]
AÇIKLAMA:
1- Yukarýda kaydedilen metin, hadisin Buhârî´deki vechidir. Ebû Dâvud´un metninde تَبُولُ ziyadesi de var, yani köpeklerin "siðdiði" de belirtilir.
2- Þu halde mescidde köpek dolaþýyor, gidiyor geliyor, akýtýyor, fakat yýkanmýyor. Ebû Dâvud bu hadisi "Kuruyunca topraðýn temiz olmasý" adýný taþýyan bir babta kaydeder. Þârihler: "Bu hadiste, topraða bir pislik deðer, sonra bu pislik güneþ veya rüzgârla kurur ve yerinde pisliðe ait bir iz kalmazsa o tapraðýn temiz olacaðýna dair delil vardýr; çünkü su serpilmemesi topraðýn kurumuþ olmasýna ve temizlenmesine delildir" derler.
Hattâbî, bu halin nâdiren vuku bulmuþ olabileceðini belirtir: "Mescidlere köpeklerin rastgele girerek kudsiyetini ihlâl etmeleri caiz deðildir. O zaman, mescidde köpeklerin girip çýkmasýna mani olacak kapý yoktu" der.
3- Ulemâ, kurumakla topraðýn temizlenmesi meselesinde ihtilâf etmiþtir:
* Ebû Hanîfe ve Ýmam Muhammed rahimehumullah: "Güneþ, topraktan necâseti temizler, yeter ki necasetten eser gözükmesin" demiþtir.
* Ebû Kýlâbe: "Topraðýn kurumasý, temizliðidir" der.
* Þâfiî ve Ahmed Ýbnu Hanbel: "Topraða necaset deðmiþse bunu sadece su temizler" der.
Bazý âlimler, bu hususta daha önce geçmiþ olan (3508) hadisleri de göz önüne alarak necâset deðen topraðýn temizlenmesinde iki yol var derler: "Biri üzerine su dökmek, diðeri de rüzgâr veya güneþte kurumasýdýr."[70]
ـ3525 ـ3ـ وعن كبشة بنت كعب بن مالك، وكانت تحت ابن أبي قتادة: ]أنَّ أبا قَتَادَةَ رَضِيَ اللّهُ عَنْه دَخَلَ عَلَيْهَا فَسَكَبَتْ لَهُ وَضُوءاً، فَجَاءَتْ هِرَّةٌ تَشْرَبُ مِنْهُ، فَأصْغَى لَهَا ا“نَاءَ حَتَّى شَرِبَتْ. قالَتْ: فَرَآنِى أنْظُرُ إلَيْهِ، فقَالَ: أتَعْجَبِينَ يَا ابْنَةَ أخِى؟ قَالَتْ: فَقُلْتُ: نَعَمْ، فقَالَ: إنَّ رَسُولَ اللّهِ # قالَ: إنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ، إنَّمَا هِىَ مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ أوِ الطَّوَّافَاتِ[. أخرجه ا‘ربعة .
3. (3525)- Kebþe Bintu Ka´b Ýbnu Mâlik -ki, Ýbnu Ebî Katâde´nin nikâhý altýnda idi- anlatýyor: "Ebû Katâde (radýyallahu anh) yanýma girdi. Kendisine abdest suyu hazýrladým. Bu sýrada, sudan içmek üzere bir kedi geldi. Ebû Katâde kabý uzattý, kedi içti."
Kebþe sözlerine devamla der ki: "Ebû Katâde kendisine bakmakta olduðumu gördü ve:
"Ey kardeþimin kýzý, buna hayret mi ediyorsun?" dedi. Bende:
"Evet!" demiþ bulundum. Bunun üzerine:
"Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Kedi necis deðildir. Kedi sizin etrafýnýzda çokça dolaþýr" buyurdular" dedi."[71]
AÇIKLAMA:
1- Hadis, kedilerin esas itibariyle necis olmalarýna raðmen, evde ev halký ile haþirneþir olmalarý, her tarafý suhuletle dolaþmalarý, gelip sýk sýk sürtünmeleri sebebiyle onlardan kaçýnma zorluðu, kap kacaðý koruma imkânsýzlýðý gibi bir kýsým durumlardan ötürü, onlara karþý korunma hususunda ruhsat tanýndýðýný ifade etmektedir.
2- Hadiste kedilere karþý rýfkla muâmele etmek gerektiði, onlara karþý iyi muamelenin mükâfaatýnýn umulabileceði irþad buyrulmaktadýr.[72]
ـ3526 ـ4ـ وعن داود بن صالح بن دينار النمار عن أمه: ]أنَّ مَوَْتَهَا أرْسلَتْهَا بِهَرِيِسَةِ إلى عَائِشَة رَضِيَ اللّهُ عَنْها. قَالَتْ: فوَجَدْتُهَا تُصَلِّى، فَأشَارَتْ إلَىَّ أنْ ضَعِيهَا، فَجَاءَتْ هِرَّةٌ فَأكَلَتْ مِنْهَا، فَلَمَّا انْصَرَفَتْ عَائِشَةُ مِنْ صََتِهَا أكَلَتْ مِنْ حَيْثُ أَكَلَتِ الهِرَّةُ، وَقَالَتْ: إنَّ رَسُولَ اللّهِ # قالَ: إنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ إنَّمَا هِىَ مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ، وَإنِّى رَأيْتُ رسولَ اللّهِ # يَتَوضّأ بِفَضْلِهَا[. أخرجه أبو داود .
4. (3526)- Dâvud Ýbnu Sâlih Ýbni Dinâr et-Temmâr, annesinden anlatýyor: "Efendim beni, Hz. Âiþe (radýyallahu anhâ)´ya bir miktar yemekle gönderdi. Gelince Hz.Âiþe´yi namaz kýlýyor buldum. Bana, elimdekini koymamý iþâret etti. (Ben de býraktým). Ancak bir kedi gelerek üzerinden yedi.
Hz. Âiþe (radýyallahu anhâ), namazýndan çýkýnca, kedinin yediði yerden yemeði (bir miktar) yedi. Sonra da þu açýklamayý yaptý: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Kedi necis deðildir, o sizi çokça dolaþan birisidir" demiþti. Ben ayrýca Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)´ýn kedinin artýðýyla abdest aldýðýný gördüm."[73]
AÇIKLAMA:
1- Gönderilen yemek herîsedir. Herîse, dövülmüþ buðday ve etten yapýlan bir yemek çeþididir.
2- Hadis, namazda iþarette bulunmanýn câiz olduðunu da göstermektedir. Buna cevaz ifade eden baþka örnekler, rivayetlerde gelmiþtir.
3- Hattâbî der ki: "Hadisten çýkan hükümlerden biri, kedinin zât itibariyle temiz olduðudur. Öyleyse artýðý temizdir; içilebilir, abdest alýnabilir, bunlarda bir kerahet yoktur. Hadis yine delâlet eder ki: Zâtý tâhir olan her vahþinin -ister yerde yürüyen ister kuþ nevinden olsun- eti yenmese bile artýðý temizdir." Tirmizî´ninde açýklamasýna göre, kedinin artýðýnýn temiz olmasý, Sahabe, Tâbiîn ve Etbâuttâbiîn ulemâsýndan ekseriyetinin müþterek görüþleridir. Þâfiî, Ahmed, Ýshak bunlardandýr. Ebû Yusuf, Ýmam Muhammed de bu görüþtedirler.
Ebû Hanîfe ise, kedinin herhangi bir vahþi gibi necis olduðunu, ancak tahfif edildiðini, dolayýsýyla artýðýnýn haram deðil mekruh olduðunu söyler. O, bu meselede Ahmed Ýbnu Hanbel ve Dârakutnî´nin tahriç ettikleri "Kedi vahþi hayvandýr" hadisine dayanýr.[74]
ـ3527 ـ5ـ وعن ميمونة رَضِيَ اللّهُ عَنْها قالت: ]سُئِلَ رَسُولُ اللّهِ # عَنْ فَأرَةٍ سَقَطَتْ في سَمْنٍ، فقَالَ: ألْقُوهَا وَمَا حَوْلَهَا، وَكُلُوا سَمْنَكُمْ[. أخرجه الستة إ مسلماً، وهذا لفظ البخاري .
5. (3527)- Meymûne (radýyallahu anhâ) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)´a yaða düþen fareden soruldu. Aleyhissalâtu vesselâm:
"Onu ve etrafýndaki kýsmý atýn, yaðýnýzý yiyin!" buyurdu."[75]
ـ3528 ـ6ـ وفي رواية ‘بي داود عن أبي هريرة: ]فَإنْ كَانَ جَامِداً فَألْقُوهَا وَمَا حَوْلَهَا، وَإنْ كَانَ مَائِعاً فََ تَقْرَبُوهُ[ .
6. (3528)- Ebû Dâvud´un Ebû Hüreyre´den kaydettiði bir rivayette þöyle gelmiþtir: "(Eðer yað) donmuþsa fareyi ve etrafýndaki yaðý kaldýrýp atýn, yað sývý ise, artýk ona yemek niyetiyle) yaklaþmayýn."[76]
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: mevlüde06 Date: 18 Þubat 2016, 06:45:30
hassas ve önemli bir konu.Allah razý olsun abla.Rabbim ilmimizi arttýrsýn, þüpheye düþürmesin inþallah.
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: Kevšer Date: 18 Þubat 2016, 06:56:31
Esselâmü Aleyküm Ve Rahmetüllah. Gerçekten çok güzel bir konuya deðinmiþsiniz kardeþim. Paylaþým için Rabbim Razý olsun inþaAllah..
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: halim Date: 29 Haziran 2016, 04:33:43
Esselamu aleykum ; Derin ve güzel konular okudukça öðreniyor öðrendikçe amel edip istifade edip rabbi rahimin rýzasýna mazhar olur kurtuluþa erenlerden oluruz .
Allah razý olsun
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: Rüveyha Date: 30 Haziran 2016, 20:20:22
Ve aleykumusselam...Çok önemli konular..Herþeyin baþý temizlik..ÝnþaAllah hakkýyla uygulayanlardan oluruz
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: damla6d Date: 30 Haziran 2016, 20:23:48
#Esselamu aleykum..Temizlik imandandýr atasözü de buradan geliyor..Rabbim bizi dinin gereklerini hakkýyla gerçekleþtirenlerden eylesin inþAllah..Rabbim razý olsun..#
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: yagmur_7-c Date: 30 Haziran 2016, 21:20:44
Ve aleykum selam,
Temizlik konusunda çok dikkatli olmak gerekir...Gerek insan necaseti olsun ister de hayvan pisliði...Peygamber efendimiz sav in bunlar için yaptýklarý -aldýklarý önlemler- açýklanmýþ...Allah c.c. razý olsun...Rabbim bu yöntemleri uygulayanlardan etsin inþallah...
Ynt: Temizlik Bahsi taharet 8 By: ceren Date: 30 Haziran 2016, 21:23:34
Aleykumselam.Taharet adabi abdest almanin ilk koþuludur.Taharet alan kisi vucudunu temizledigi icin abdestini duzgun almis namazini hakkiyla kýlabilir demektir.Rabbim dikkat edenlerden eylesin bizleri inþallah...