Harput Ulu Camisi
Harput Ulu Camisi
Harput Ulu Cami Artuklu Hükümdari Fahrettin Karaaslan tarafýndan 1156 - 1157 yýllarý arasýnda günümüzde Elazýð il sýnýrý içinde bulunan Harput'a yaptýrýlmýþtýr. Halen ibadete açýk olan caminin minaresi hafif sað tarafa eðik konumdadýr
Kaynakça : wikipedia
Harput’ta Artuklu Hükümdarý Fahrettin Karaaslan tarafýndan H.551 (M.1156-1157) yýlýnda yaptýrýlan camii, Anadolu'daki en eski ve en önemli yapýlardan birisidir. Cami; dikdörtgen planlý, dýþa kapalý görünümlü olup, minaresinin eðri durumda oluþu ve tuðlalarýnýn süsleme öðesi olarak kullanýlmasý bakýmýndan ilgi çekicidir. Harim son cemaat ve avlu olmak üzere üç bölümden yapýlmýþtýr. Caminin iç duvarlarý kemerlerle birbirine baðlanmýþtýr. Cami halen ibadete açýktýr.
Anadolu’nun en eski ulu camilerinden biri olan bu yapi dikdörtgen planli olup, mimari yapisi ile Artuklu ve Selçuklu döneminde yapilmis camilerden farkli bir görünümdedir. Burada Selçuklu ve Iran camilerinin plan ve sekilleri birlestirilmis ve Anadolu’ya özgü bir yapi tipi ortaya konulmustur.
Caminin disa kapali bir görünümü olup, dis duvarlari son derece kalindir. Dogu ve batida ibadet mekanina iki girisi bulunmaktadir. Bunlardan bati kapisi daha yüksek ve dikdörtgen çerçeve içerisine alinmistir. Bu giris hafif sivri kemer içerisinde basik kemerlidir. Dogu kapisinin kemeri ise sivri kemere çok daha yakin olup, iki yuvarlak sütuncuk ve dörtgen çerçevelerle sinirlandirilmistir.
Caminin bu girislerinden sonra içeriden avlu ve çevresindeki mekanlar ile üç bölüme ayrilmistir. Avlu ile birlikte caminin içten T seklinde bir plani vardir. Ibadet mekani kisa boylu payelere dayanan sivriye yakin tugla kemerler ve besik tonozlarla üst örtüyü tasimaktadir. Ibadet mekani mihrap duvarina paralel iki nefli bir plan düzenindedir. Mihrap önünde pandantifli bir kubbe vardir. Mihrap ise iki zikzak dizisinin olusturdugu bir çerçeve içerisindedir. Caminin abanoz agacindan yapilmis minberi ise Kursunlu Camisi’ne götürülmüstür.
Ulu Cami’nin en ilginç yönlerinden birisi de minaresidir. Minare kaidesi tugladan yapilmis ve çubuk seklindeki yivlerle hareketli bir görünüm verilmistir. Minare gövdesi ise, kusaklar halinde tugla dizileri ile degisik sekiller ortaya koymustur. Burada geçmeli alti köseli yildizlar ve örgü motifleri bos yer birakmamacasina tüm minare gövdesini sarmistir. Minarenin serefeden yukari olan kismi oldukça uzun, dar ve silindiriktir. Burada üzerinde durulacak bir nokta, tuglanin hem yapi elemani, hem de bezeme elemani olarak kullanilmasidir. Bu yüzden de Artuklularin diger yapilarindan ayrilmaktadir. Serefede palmetlerle süslenmis taslarin da ilginç bir görünümü vardir.