Gazveler By: sumeyye Date: 23 Nisan 2010, 18:26:17
Gazveler
GAZVELER BÖLÜMÜ
UMUMÎ AÇIKLAMA
BAZI TEKNÝK BÝLGÝLER
ÝLK SERÝYYELER
BEDÝR GAZVESÝ
BENÎ NADÎR GAZVESÝ
BENÎ KAYNUKA
KA´B ÝBNU EÞREF´ÝN KATLÝ
EBU RAFÝ ABDULLAH ÝBNU EBÝ´L-HUKAYK´IN ÖLDÜRÜLMESÝ
UHUD GAZVESÝ
UHUD HARBÝ
Uhud Yenilgisinin Sebebi
Bir baþka sebep.
RECÝ GAZVESÝ
BÝ´R-Ý MÂUNA GAZVESÝ
FEZARE GAZVESÝ
HENDEK GAZVESÝ
Kuþku nedir, nasýl saðlanmýþtýr?
ZÂTU´R-RÝKA´ GAZVESÝ
BENÎ MÜSTALÝK GAZVESÝ
ENMÂR GAZVESÝ
HUDEYBÝYE GAZVESÝ
HUDEYBÝYE GAZVESÝ SEBEPLERÝ, NETÝCELERÝ
Sulh Gerçekleþiyor
Müslümanlar Memnun Degil
Sulh Ýslam´ýn En Büyük Zaferi
Bazý Faideler
Sulhün Bozulmasý
Hudeybiye Sulhünde Adý Geçenler
Ebu Basîr
Ebu Cendel
Süheyl Ýbnu Amr
Büdeyl Ýbnu Verka Ýbni Amr
Urve Ýbnu Mes´ud Ýbnu Muattýb
Hudeybiye Sulhünün En Büyük Meyvesi
Allah´ýn Kýlýcý Hâlid
UMRETU´L-KAZA
MÛTA GAZVESÝ
ÜSÂME ÝBNU ZEYD´ÝN, CÜHEYNE´NÝN HURUKA´YA GÖNDERÝLMESÝ
FETÝH GAZVESÝ
Fetih Hazýrlýðý
Fetih
Af Dýþý Tutulanlar
ERKEKLER
1) Ýkrime ibnu Ebî Cehl
2) Safvân Ýbnu Ümeyye
3) Abdullah Ýbnu Sa´d Ýbni Ebî Sarh:
4) Abdüluzzâ Ýbnu Hatal
5) Huveyris Ýbnu Nukayz
6) Mikyas Ýbnu Sübâbe
7) Abdullah Ýbnu´z-Ziba´rî es-Sehmî
8) Vahþî Ýbnu Harb
KADINLAR
1) Hint Bintu Utbe
2) Sâre Mevlâtu Amr Ýbni Abdilmuttalib
3-4) Abdullah Ýbnu Hatal´ýn iki þarkýcý cariyesi (Kureyne ve Fertana)
Fetihle Ýlgili Diger Bazý Notlar
Mekke´ye Af
Mekke´nin Tahrimi
Hatýb Ýbnu Ebi Belte´a
Mekkelilere Mektup Hadisesi
HUNEYN GAZVESÝ
EVTAS GAZVESÝ
TAÝF GAZVESÝ
HÂLÝD ÝBNU VELÝD RADIYALLAHU ANH´IN BENÝ CEZÝME´YE GÖNDERÝLMESÝ
ABDULLAH ÝBNU HUZAFE ES-SEHMÝ VE ALKAME ÝBNU MÜCEZZÝZ ELMÜDLÝCÝ SERÝYYESÝ
HZ. EBU MUSÂ VE MUÂZ´IN YEMEN´E GÖNDERÝLMESÝ
ALÝ ÝBNU EBÎ TALÝB VE HÂLÝD ÝBNU VELÝD´ÝN YEMEN´E GÖNDERÝLMESÝ
ZÜ´L-HALASA GAZVESÝ
ZATÜ´S-SELASÝL GAZVESÝ
TEBÜK GAZVESÝ
GAZVELER BÖLÜMÜ
UMUMÎ AÇIKLAMA
1- Gazve kelimesi, lügat olarak kasdetmek ma´nâsýna gelir. Mesela maðza´lkelam demek, kelamdan kasdedilen ma´nâ, maksad demektir. Resulullah´ýn siyerine giren bir tabir olarak, Aleyhissalâtu vesselâm´ýn þahsen veya tarafýndan hazýrlanmýþ bir ordu ile küffâra karþý "kasd"ýný ifade eder. Cemi olarak gazavât ve meðâzî kelimeleri kullanýlýr. Megâzî, yine ayný asýldan olan maðza´nýn cem´idir.
Gazve ile küffar´ýn þahýslarýnýn kastedilmesi, memleketlerinin veya Uhud, Hendek gibi indikleri yerlerin kastedilmesinden daha âmmdýr.
2- Müslümanlar, hicretten önce, kâfirlere karþý savaþmaktan men edilmiþlerdi. Öyle ki, Kureyþ müþriklerinin, iþkence, hakaret ve zulümlerinden çok çeken müslümanlar, zaman zaman yapýlanlara tahammül edemeyerek, silahla mukabele için Resulullah´tan ýsrarlý müsaade istemiþler fakat Aleyhissalâtu vesselâm her seferinde talebi reddedip müsaade etmemiþ, mesele üzerine gelen âyetler de hep sabýr tavsiye etmiþtir.[1]
Megâzî müellifleri ve hatta müfessirler, küffârla silahlý mücadeleye izin veren ilk âyetin "Haksýzlýða uðratýlarak kendilerine savaþ açýlan kimselerin karþý koyup savaþmasýna izin verilmiþtir" (Hacc 39) olduðunu söyler.
Burada dikkat edilirse, savaþýn izni sýnýrlý bir izindir. Bütün Müslümanlara deðil, "kendilerine savaþ açýlmýþ olan ve zulme uðratýlanlar"adýr; yâni Mekkeli müslümanlara. Bu âyetin Medine´de nâzil olduðu kabul edildiðine göre hicretten sonra savaþ izni verilmiþse de, izin sadece muhacirleredir. Nitekim, Bedir gazvesine kadar, çýkarýlan ilk seriyyelere katýlanlar ismen bellidir ve incelendiði zaman hepsinin Mekkeli muhacir olduklarý görülür. Gerçi bu hususa siyer ve megâzî müellifleri de dikkat çeker.
Bilahare nâzil olan þu âyet mutlak bir cihad emri vermektedir:
"Ýsteyen, istemeyen hepiniz savaþa çýkýn. Allah yolunda mallarýnýzla, canlarýnýzla cihad edin. Bilirseniz bu sizin için hayýrlýdýr" (Tevbe 41).
Bu hususta belli bir tedriçle gelen vahiyleri Hicret bahsinin sonunda göstereceðimiz için burada teferruata girmeyeceðiz.
Ýbnu Hiþam´ýn Sire´sine göre Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)´ýn Medine´de gerçekleþtirdiði ilk gazve, ilk askerî çýkýþ, Hicretin birinci yýlý Safer ayýnýn onikinci gününde yaptýðý Veddân seferidir. Kureyþle karþýlaþmak için çýkýlmýþsa da karþýlaþma olmadan geri dönülmüþtür. Bu sefere çýkarken yerine Sa´d Ýbnu Ubâde´yi halef býrakmýþtýr.
Buhârî´nin Ýbnu Ýshak´tan kaydettiðine göre ise Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)´ýn ilk gazvesi Ebvâ´ya olmuþtur. Ýbnu Hacer, bu iki rivayet arasýnda ihtilaf olmadýðýný söyler. "Çünkü der, Ebvâ ile Veddân birbirine yakýn olan iki yerdir, ikisi arasýnda altý veya sekiz millik mesafe var, bu sebeple Sa´d Ýbnu Cüsâme hadisinde "Ýlk gazve Ebvâ´ya veya Veddân´a idi" diye gelmiþtir." Ýbnu Hacer, tahliline devamla, Megâzî´l-Ümevî´de: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) þahsen gazveye çýktý ve Veddân´a kadar geldi, burasý Ebvâ´dýr" dendiðini belirterek, bazý müelliflerin Veddân ile Ebvâ´yý, iki ayrý ismi olan ayný yer olarak anladýklarýna dikkat çeker.
Musa Ýbnu Ukbe gibi baþka müelliflerin de Resulullah´ýn ilk gazvesinin Ebvâ´ya olduðunu söylediklerini kaydeden Ýbnu Hacer, Ýbnu Abbâs´tan rivayet edilen þu açýklamayý kaydeder:
"Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) Ebvâ´ya varýnca, Ubeyde Ýbnu´l-Hâris´in komutasýnda altmýþ kiþiyi gönderdi. Bunlar bir grup Kureyþli ile karþýlaþtýlar. Birbirlerine ok attýlar. Bu sýrada Sa´d Ýbnu Ebî Vakkas bir ok attý. Allah yolunda ilk ok atan o idi." Ýbnu Hacer, Ümevî´nin Megâzî´ sinde ilk ok atanýn Hamza Ýbnu Abdilmuttalib´in olduðunun yazýlý bulunduðunu, hatta "Kendisine Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) tarafýndan ilk sancak verilen kimsenin de Hamza olduðunun" yazýldýðýný, Musa Ýbnu Ukbe, Ebu Ma´þer, ve el-Vâkidî gibi diðer megâzî sahiplerinin de bu hususta cezm ettiklerini belirtir. Bu husustaki rivayetleri aynen þöyledir: "Hz. Hamza (radýyallahu anh)´ýn sancaðýný taþýyan Hamza´nýn halîfi olan Ebu Mürsed idi. Hadise Hicretin birinci senesi Ramazan ayýnda cereyan etti. Bu sefere katýlanlarýn sayýsý otuz kiþi idi, gayeleri Kureyþ´in ticaret kervanýný kesmek idi. Büyük bir kalabalýðýn [Üçyüz kiþi] baþýnda olan Ebu Cehil´le karþýlaþtýlar..."[2]
BAZI TEKNÝK BÝLGÝLER:
* Ýbnu Sa´d, Tabakât´ýnda Resulullah´ýn bizzat katýldýðý gazvelerin 27 olduðunu, gönderdiði seriyyelerin ise 47 olduðunu, Hz. Peygamber´in savaþtýklarýnýn bi´l-icma gazve olduðunu; Bedir, Uhud, Müreysi, Hendek, Kureyza, Hayber, Mekke Fethi, Huneyn, Taif, ayrýca Benî Kureyza, Hayber dönüþü Vâdi´il-Kura´da el-Gâbe´de de savaþtýðýnýn rivayet edildiðini belirtir.[3]
* ÝLK SERÝYYELER:
Bedir gazvesi dahil, çýkarýlan ilk askeri seriyyelerin gayesi, siyer kitaplarýnýn belirttiði üzere, her defasýnda, Þam´a gitmekte veya Þam´dan dönmekte olan Kureyþ tüccarlarýný karþýlamak idi. Ýbnu Sa´d, Bedir Gazvesine kadar þu seriyyelerin yapýldýðýný kaydeder:[4]
Hz. Hamza Seriyyesi: Ebu Cehil´in baþkanlýðýnda üçyüz kiþinin himayesindeki bir kervana karþý yapýlmýþtý. Her iki tarafa da müttefik olan Mecdî Ýbnu Amr el-Cühenî araya girer, savaþý önler.
Ubeyde Ýbnu´l-Hâris Seriyyesi: Hicretin 8. ayýnda Þevvalde altmýþ kiþilik bir kervana karþý gönderilir. Batn-ý Râbýð´da kýlýç çekilmeyen karþýlaþmada karþýlýklý ok atmalar olur. Ýlk oku bu seferde Sa´d Ýbnu Ebî Vakkas atar.
Sa´d Ýbnu Ebî Vakkâs Seriyyesi: Hicretin 9. ayýnda 20 kiþilik bir grupla iyi bir kervana karþý yapýlýr.
Ebvâ Gazvesi: Hicretin 12. ayýnda Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)´ýn þahsen katýldýðý bir gazvedir.
Buvat Gazvesi: Hicretin 13. ayýnda Rebiülevvelde Resulullah´ýn katýldýðý bir gazvedir.
Kürz Ýbnu Câbir´i Takip Gazvesi: Yine hicretin 13. ayýnda Rebiül-evvel´de adý geçen kiþiyi takip için bizzat Resulullah´ýn katýldýðý bir seferdir. Bu kâfir, Medine civarýnda talanda bulunup kaçmýþtý.
Zü´l-Uþeyre Gazvesi: Hicretin 16. ayýnda Cemâdiye´l-Ahire´de Resulullah´ýn katýldýðý bir gazvedir.
Abdullah Ýbnu Cahþ Seriyyesi: Hicretin 17. ayýnda Receb ayýnda 12 kiþi ile yapýlan bir seriyyedir. Bedir öncesi yapýlan seriyyelerin en ehemmiyetlisi budur. Bu seriyyede hem mukatele olmuþ, müþrik öldürülmüþ, hem de azýmsanamayacak miktarda ganimet elde edilmiþtir. Bu sefer dahil, Bedir öncesi bütün seferlere sâdece muhâcirler iþtirak ettiði halde, bu seferde elde edilen ganimet, Ensârîleri de kendi istekleriyle seriyyelere katýlmaya müþevvik olmuþ, Bedir seferine çok sayýda Medinelinin katýlmasýna zemin hazýrlamýþtýr.
* Ýlk mücahidler: Ensârî´dir. Ýbnu Sa´d´ýn tebarüz ettirdiði bir diðer nokta, Bedir savaþý´na kadarki bütün seriyyelerde yer alan mücâhidlerin muhâcir olmasýdýr. Ýbnu Sa´d: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) der, Ensâr´dan hiç kimseyi Bedir Gazvesi´ne kadar seriyyelere dahil etmedi. Böyle davranýþýnýn sebebi, (Hicretten önce, onlarla yaptýðý antlaþmada) kendisini, beldelerinde himaye etmeyi þart koþmuþ olmasý, (Mekkelilerle savaþma þartýný koþmamýþ olmasý) idi."
Resulullah´ýn yukarýda kaydedilen ilk seferlerinin gayesi, anlaþýlacaðý üzere, geçim kaynaklarý -Kur´an´ýn ifadesiyle "Ziraate elveriþsiz bir vadi"de (Ýbrahim 37) yaþadýklarý için- ticarete dayanan Mekkelilerin Þam´la olan ticarî baðlarýný keserek ekonomik ablukaya almaktý. Bu siyaset gerçekten baþarýlý olacak ve Kureyþ kâfirlerini, -Ýslam intiþar tarihi açýsýndan Feth-i Mübîn sayýlan- Hudeybiye antlaþmasýný yapmaya hazýrlayacaktýr.
Resulullah´ýn gazveleri, askeri tabya açýsýndan askerî- siyasî gözle tahlil edilmeye ziyadesiyle layýk ve gereklidir. Kur´an´ýn, Resulullah´ta varlýðýný haber verdiði en güzel örnek bu sahaya da þâmil olmalýdýr: لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللّهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ (Ahzâb 21).[5]
ـ4225 ـ1ـ عن بريدة رَضِيَ اللّهُ عَنْه قال: ]غَزَا رسولُ اللّهِ # سِتَّ عَشْرَةَ غَزْوَةً[. أخرجه الشيخان .
1. (4225)- Büreyde (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) onaltý gazve yapmýþtýr." [Buhârî, Megâzî 89, 1, 77; Müslim, Hacc 218, (1254), Cihad 147, (1814); Tirmizî, Cihâd 6, (1676).][6]
ـ4226 ـ2ـ وعند مسلم: ]أنَّهُ غَزَا مَعَ النَّبِيِّ # سِتَّ عَشْرَةَ غَزْوَةً[ .
2. (4226)- Müslim´in rivayetinde: "(Büreyde (radýyallahu anh)) Resululluh´la birlikte onaltý gazveye katýldýðýný söyler." [Müslim, Cihad 146, 147, (1814).] [7]
ـ4227 ـ3ـ وفي رواية له: ]غَزَا # تِسْعَ عَشْرَةَ غَزْوَةً، قَاتَلَ فِي ثَمَانِ مِنْهَا[ .
3. (4227)- Yine Müslim´in bir rivayetinde: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) ondokuz gazve yaptý, bunlardan sekizinde savaþtý" denmektedir. [Müslim, Cihad 146, (1819); Buhârî, Megâzî 87.][8]
ـ4228 ـ4ـ وعن سلمة بن ا‘كوع رَضِيَ اللّهُ عَنْه قال: ]غَزَوْتُ مَعَ رَسُولِ اللّهِ # سَبْعَ غَزَوَاتٍ وخَرَجْتُ فِيمَا بَعَثَ مِنَ الْبُعُوثِ تِسْعَ غَزَواتٍ، مَرَّةً عَلَيْنَا أبُو بَكْرٍ وَمَرَّةً عَلَيْنَا أُسَامَةُ رَضِيَ اللّهُ عَنْهما[. أخرجه الشيخان .
4. (4228)- Seleme Ýbnu´l-Ekva´ (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) ile birlikte yedi gazve yaptým. Ayrýca çýkardýðý seferlerden de dokuzuna katýldým. Bir defasýnda baþýmýza Ebu Bekr (radýyallahu anh) bir defasýnda da Üsâme Ýbnu Zeyd (radýyallahu anhümâ) vardý." [Buhârî, Megâzî, 87; Müslim, Cihad 148, (1815).][9]