Havalarýn ýsýnmasýyla Kýrým-Kongo Karamalý Ateþi (KKKA) hastalýðýnýn taþýyýcýsý ve bulaþtýrýcýsý olan kenelerin aktif hale gelmesi sonucu, hastalýðýn Nisan-Eylül arasýnda etkin olabileceði belirtildi.
Yetkililer, bu dönemlerde riskli bölgelere gidenlerin koruyucu önlemlere uymasýný tavsiye ederken, kene tutunan veya bulaþma yollarýndan birine maruz kalanlarýn kendilerini on gün süreyle halsizlik, iþtahsýzlýk, ateþ, kas aðrýsý, baþ aðrýsý, bulantý, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemesi ve belirtilerin ortaya çýkmasý halinde saðlýk kuruluþuna müracaat etmeleri gerektiðine dikkati çekiyor.
AA muhabirinin Saðlýk Bakanlýðý Temel Saðlýk Hizmetleri Genel Müdürülüðünden aldýðý bilgiye göre, sýcak hava ile KKKA hastalýðýnýn taþýyýcýsý ve bulaþtýrýcýsý kenelerin aktif hale gelmesi sonucu, hastalýk Nisan-Eylül arasýnda etkinleþiyor. KKKA Türkiye'de özellikle Ýç Anadolu Bölgesi'nin kuzeyi, Karadeniz Bölgesi'nin güneyi ve Doðu Karadeniz Bölgesi'nin kuzeyinde önemli bir halk saðlýðý sorunu olmaya devam ediyor. Hastalýðýn tedavisinde etkinliði henüz kanýtlanmamýþ bir ilacýn bulunmamasý ve aþýnýn olmamasý, hastalýktan korunmayý ve hayvanlarda kene mücadelesini çok önemli hale getiriyor.
Hastalýktan korunmak için yetkililer tarafýndan yapýlan uyarýlara mutlaka uyulmasý gerektiðine dikkat çekiliyor.
Özellikle tarla, bað, bahçe ve piknik alanlarý gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadýyla mümkün olduðu kadar vücudu örten giysiler giyilmesi, pantolon paçalarýnýn çoraplarýn içerisine sokulmasý ve ayrýca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açýk renkli kýyafetlerin tercih edilmesi öneriliyor.
Kene yönünden tarla, bað, bahçe ve piknik alanlarý gibi riskli yerlerden dönüldüðünde, mekanda bulunan herkesin kulak arkasý, koltuk altlarý, kasýklar ve diz arkasý dahil vücudunda kene olup olmadýðýný kontrol etmesi, kene tutunmuþsa hiç vakit kaybetmeden, çýplak elle dokunmamak þartýyla vücuda tutunduðu en yakýn yerden tutarak çýkarýlmasý gerekiyor. Kenenin çýkarýldýktan sonra, antiseptik bir solüsyon uygulanmasý, kiþinin keneyi kendisinin çýkaramadýðý durumlarda en yakýn saðlýk kuruluþuna baþvurmasý gerekiyor. Kene ne kadar erken çýkarýlýrsa, hastalýðýn bulaþma riskinin de o kadar azalacaðýnýn unutulmamasý gerekiyor.
-''KENE ÖLDÜRÜLMEMELÝ''-
Vücuttan çýkarýlan kenenin, içerisinde alkol, çamaþýr suyu veya böcek öldürücü ilaç bulunan bir kavanoza atýlarak öldürülmemesi þart koþuluyor.
Hastalýk hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiðinden hastalýðýn sýk olarak görüldüðü bölgelerde bulunan hayvanlar saðlýklý görünse bile hastalýðý bulaþtýrabiliyor. Bu nedenle, hayvanlarýn kanlarýna, vücut sývýlarýna veya dokularýna çýplak elle temas edilmemesi gerekiyor.
Hastalýða yakalanan kiþilerin kan, vücut sývýlarý ve çýkartýlarýyla hastalýk bulaþabildiðinden, hasta ile temas eden kiþilerin eldiven, maske önlük takma gibi korunma önlemlerini almasý gerekliliðine iþaret ediliyor.
Kene tutunan veya bulaþma yollarýndan birine maruz kalanlarýn, kendilerini on gün süreyle halsizlik, iþtahsýzlýk, ateþ, kas aðrýsý, baþ aðrýsý, bulantý, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemesi ve bu belirtilerden bir veya birkaçýnýn ortaya çýkmasý halinde derhal en yakýn saðlýk kuruluþuna müracaat etmesi gerekiyor.
Hastalýða neden olan mikrobun taþýyýcýsý ve bulaþtýrýcýsý olan kenelerin, uçmayan, zýplamayan, yerden yürüyerek vücuda týrmanan eklem bacaklý hayvanlar olduðu, vücuda tutunan veya hayvanlarýn üzerinde bulunan kenelerin kesinlikle çýplak elle öldürülmemesi ve patlatýlmamasý gerektiði vurgulanýyor.
Keneler üzerine sigara basýlmasý, kolonya, gaz yaðý gibi maddeler dökülmesi kenenin kasýlmasýna neden olduðu için vücudundaki içeriðin kanýný emdiði kiþiye aktarmasýna yol açýyor.
Hastalýðýn kontrolünde özellikle çiftlik hayvanlarýnda kene mücadelesi önemli olduðundan, hayvanlarýn tarým teþkilatýnýn önerileri ve yardýmlarý doðrultusunda kene ilaçlarýyla düzenli ilaçlanmasý tavsiye edilirken, kene mücadelesinde geniþ çevre ilaçlamalarýnýn etkili olmadýðý vurgulanýyor.
AA