Ýslam Kavramlarý M-Z
Pages: 1
Vahiy katipleri By: armi Date: 05 Nisan 2010, 13:17:36

VAHÝY KÂTÝPLERÝ




Rasûlüllah (s.a.s)´e vahyedilen âyetleri yazanlar, kaydedenler.

Hz. Muhammed (s.a.s) Ýslâm´ýn ilk günlerinden itibaren vahiy kâtipleri ittihâz etmiþ, inen âyetleri onlara yazdýrmýþtý. Tefsir usulü kaynaklarýnda verilen bilgilere göre, Kur´ân´ýn bir arada toplanmasý üç merhalede gerçekleþmiþtir. Kur´ân Hz. Muhammed (s.a.s)´in zamanýnda yazýlmýþ, Hz. Ebu Bekir´in zamanýnda bir araya toplanmýþ ve Hz. Osman´ýn zamanýnda da, kitap haline getirilerek çoðaltýlmýþtýr. Zeyd b. Sabit, Kur´ân´ý Hz. Muhammed (s.a.s)´in zamanýnda yazý ile kaydettiklerini haber vermiþtir (ez-Zerkeþî el-Burhân fi Ulumi´l-Kur´ân, Mýsýr 1972, I, 235).

Hz. Muhammed (s.a.s) ümmî (okuma yazmasý olmayan) bir peygamber olduðu için, kendisine inen âyetleri okuma yazmasý olan sahabeye yazdýrmýþ ve vahyi yazan bu kâtiplerin sayýsý kýrka kadar varmýþtýr. Mekke´de ilk vahiy kâtipliðini Abdullah b. Sa´d b. Ebi Sarh, Medine de ise, Ubey b. Ka´b yapmýþtýr. Ondan sonra Zeyd b. Sabit bu görevi devamlý sürdürmüþtür.

Rasûlüllah (s.a.s)´in vahiy kâtipliðini yapan diðer bazý kiþiler de þunlardýr: Ebu Bekir, Ömer b. el-Hattab, Ali b. Ebi Talib, Osman b. Affan, Amr b. el-As, Muaviye, Þurahbil b. Hasene, Muðire b. Þu´be, Muaz b. Cebel, Hanzele b. er-Rebi´, Cehm b. es-Salt, Huseyn en-Nemerî, Zubeyr b. el-Avvâm, Amir b. Fuheyre, Ebân b. Said, Abdulah b. Erkâm, Said b. Kays, Abdullah b. Zeyd, Halid b. Velid, Alâ b. el-Hadremî, Abdullah b. Revâha, Huzeyfe b. el-Yemân, Muhammed b. el-Mesmele vs. (Ýbn Hacer el-Askalanî, Fethu´l-Barî bi Þerhi Sahihi´i-Buharî, Bulak 1300, IX,18; Ahmed b. Ebi Ya kub, Tarihu Ya´kûbî, Necef,1385, II, 64).

Hz. Muhammed (s.a.s) nâzil olan Kur´ân´ý vahiy kâtiplerine yazdýrarak muhafazasýný saðlamýþtýr. Ayný zamanda Kur´an, ezber yolu ile de muhafaza edilmiþtir. Hz. Muhammed (s.a.s) her sene ramazan ayýnda yazý ve ezber yolu ile tesbit edilen Kur´ân´ý Cebrâil (a.s)´a arzederdi. Bu hususla ilgili olan bazý rivâyetler þöyledir:

"Cibril her sene peygamberle karþýlýklý olarak Kur´ân´ý birbirlerine arzederlerdi. Son senesinde ise, bu arz iþi iki defa vaki olmuþtur" (Buharî, Fedâilu´l-Kur´ân, 7).

"Rasûlüllah (s.a.s) her sene ramazan ayýnda Kur´ân´ý Cibril (a.sa)´a arzederdi" (Ahmed b. Hanbel, I, 231, 276).

Vahiy kâtipleri, Yüce Allah tarafýndan Hz. Muhammed (s.a.s)´e indirilen âyetleri bez parçalarý, enli kürek kemikleri, deve kaburga kemikleri, hurma dallarý, ince beyaz taþlar ve hayvan derisi gibi þeylerin üzerine yazýyorlardý (Ahmed Emin, Fecru´l-Ýslâm, Mýsýr 1955,166). Kur´ân´da bu hususta þöyle bir iþâret vardýr.

"Tur daðýna ve iþlenmiþ ince deri üzerine yazýlmýþ kitaba yemin ederim" (et-Tur, 52/1, 2, 3). Zeyd b. Sabit de: "Biz Kur´ân´ý. Rasûlüllah (s.a.s)´ýn yanýnda bez parçalarý üzerine yazdýk" (Ahmed b. Hanbel, V, 185) demiþtir.

 


radyobeyan