Tehlil By: armi Date: 31 Mart 2010, 15:30:41
TEHLÝL
"Lâ Ýlâhe Ýllallah" (Allah´tan baþka ilâh yoktur) sözünü söylemek. Bu kelime, "Tevhid kelimesi" olarak da adlandýrýlmaktadýr. Ýslâm´ýn temel rüknü, esasýdýr. Hakimiyetin, üstünlüðün, yaratýcýlýðýn ve ilâhlýðýn ancak Allah´a ait olduðunu bildirmektedir.
Ýlâh, tapýlacak, her þeyi yaratan, bilen, sevk ve idâre eden demektir. "Lâ Ýlâhe" kelimesinde bu vasýf genel manada reddediliyor. "Ýlla" istisna edâtýdýr. Bu edatla, Allah olumsuzluktan istisna ediyor ve bu üstün vasýflar yalnýz O´na has kýlýnýyor.
Tevhid kelimesi iki kýsýmdan meydana gelmektedir. Birincisi "Lâ Ýlâhe illallah" ikincisi ise, "Muhammedün Resulullah" (Muhammed Allah´ýn elçisidir)´dýr. "Lâ Ýlâhe Ýllallah"ý, "Muhammedün Resulullah" tamamlar. Birincisini kabul edip ikincisini inkar etmek, tevhidi, Ýslâm inancýný ortadan kaldýrýr. Þehâdet kelimesinde de, bu iki kelime temel olarak kabul edilmektedirler.
Hz. Muhammed (s.a.s) günde yüz defa tehlil´i okumayý tavsiye etmiþ ve bunun, büyük sevaplarýn kazanýlmasýna ve çeþitli günah ile zararýn define sebep olduðunu açýklamýþtýr (Buharî, Deavât, 64; Tirmizî, Deavât, 60). Aslýnda buradaki yüz sayýsý, çokluða iþarettir. Ýhlasla bol miktarda tehlil´i okumanýn faziletini ifâde etmektedir.
Diðer bir hadiste de Resulullah (s.a.s), "Lâ Ýlâhe Ýllallahu vallahu ekber ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh" demenin, çok sayýda günahlarýn affedilmesine sebep olacaðýný söylemiþtir (Tirmizî, Deavât, 58).
Ebû Süfyan´ýn naklettiðine göre Resulullah (s.a.s) Herakl´a mektup yazdýðý zaman ona; "Gelin sizinle aramýzda müsâvî, eþit olan bir kelimede birleþelim? demiþti. Mücâhit bu kelimenin, takva kelimesi olan Lâ Ýlâhe Ýllallah " olduðunu söylemiþtir (Buhârî, Eymân, 19).
Tehlil ile ilgili diðer iki hadis þöyledir:
"Kelimelerin en güzeli dört tanedir: Subhânellah ve ve´l-Hamdulillah ve Lâ ilâhe Ýllallah ve´llâhu ekber" (Buharî, Eymân, 19).
"Zikrin en faziletlisi, "Lâ Ýlâhe Ýllallah" duanýn en faziletlisi de "Elhamdulillah" dýr" (el-Menâvî, Feyzu´l-Kadir, Mýsýr 1938, II, 33).
Bütün peygamberler, insanlarý tevhid inancýna, Allah´a inanmaya ve yalnýz O´na ibâdet etmeye çaðýrmýþlardýr. Peygamberlerin mücadelesi, tevhid mücadelesidir. Tehlil, bu tevhidi kalben, fikren ve zikren idrak etmek ve yaþamaktýr. Tasavvuftaki ana gaye de, bol bol tehlil okuyup Allah´ý tanýmak, böylece dünyevi baðlardan kurtulup ona yaklaþmaya çalýþmaktýr.
Kur´an´ýn birçok yerinde, tehlil kelimesinin ifâde ettiði Allah´ýn varlýðý ve birliði inancýný açýklayan ayetler bulunmaktadýr. Bu ayetlerden bazýlarýnýn meâli þöyledir:
"Eðer, yerde ve gökte Allah´tan baþka ilâhlar bulunsaydý, yer ve gök, (bunlarýn nizamý) kesinlikle bozulup gitmiþti. Demek ki arþýn Rabbi olan Allah, onlarýn yakýþtýrdýklarý sýfatlardan beridir" (el-Enbiya, 21/22).
"Allah evlat edinmemiþtir. O´nunla beraber hiç bir ilah da yoktur. Aksi takdirde her tanrý kendi yarattýðýný sevk ve idare eder ve bir gün mutlaka onlardan biri diðerine galebe çalardý. Allah, onlarýn (müþriklerin) yakýþtýrdýklarý þeylerden münezzehtir" (el-Mü´minûn, 23/91).
Egemenliðin, yaratýcýlýðýn, hakimiyetin, sevk ve idârenin yalnýz Allah´a mahsus olduðunu bildiren bazý ayetlerin meâli de þöyledir:
"Yoksa cahiliyle hükmünü mü arýyorlar? Ýyice bilen bir toplum için Allah´tan daha güzel hüküm veren kim olabilir?" (el-Maide, 12/40).
"Hüküm, yalnýz Allah´ýndýr. O, yalnýz kendisine tapmanýzý emretmiþtir. Ýþte doðru din budur. Ama insanlarýn çoðu bilmezler" ( Yûsuf, 12/40) .
"Gökteki ilâh da, yerdeki ilâh da O´dur. O, hakimdir (iþinde hikmet sahibidir), âlimdir (her þeyi bilir)" (ez-Zuhruf, 43/84).
Allah´ýn irâdesinin üstünlüðünü, emir ve yasaklarýnýn kutsiyetini bir tarafa iterek, O´nun indirdiði ile amel etmeyenlerin kâfir, zalim ve fasýk olduðu, Kur´an-ý Kerim´de haber verilmiþtir:
"...Ýnsanlardan korkmayýn, Ben´den korkun. Ayetlerimi az bir deðere satmayýn. Kim Allah´ýn indirdiði ile hükmetmezse, iste onlar, kâfirlerin ta kendileridir" (el-Maide, 5/44).
"...Kim, Allah´ýn indirdiði ile hükmetmezse, iþte onlar, zalimlerin ta kendileridir" (el-Maide, 5/45).
"...Kim, Allah´ýn indirdiði ile hükmetmezse, iþte onlar, fâsýklarýn ta kendileridir" (el-Maide, 5/47).
Bu kadar büyük manalar ifâde eden ve bilinçli olarak okunmasý sevap olan tehlil, halk arasýnda, bilhassa kadýnlar arasýnda tevhid duasý olarak bilinmekte ve toplu halde okunmaktadýr. Özellikle hacca gidenlerin ihramý giydiklerinde ve Ka´be´yi gördüklerinde tehlil okumalarý sünnettir (Abdullah b. Muhammed b. Mevdûd, el-Ýhtiyar, Ýstanbul 1980, I, 146).
radyobeyan