Taksir By: armi Date: 30 Mart 2010, 15:29:08
TAKSÎR (HALK)
Kýsaltma, bir þeyi kýsa yapma. Bir fýkýh terimi olarak hacda ihramdan çýkarken saçlarý kýsaltmak veya saçlarýn uçlarýndan bir miktar týraþ etmek demektir. Saçlarýn dipten týraþ edilmesine ise "halk" denir.
Mina´da taþlarý attýktan sonra temettu´ haccý yapanýn kurban kesmesi, daha sonra da Mekke hareminde ve kurban bayramýnýn ilk üç gününden birinde saçlarýný týraþ etmesi veya kýsaltmasý vaciptir. Kadýnlar saçlarýnýn ucundan biraz keserler. Böylece ihramdan çýkýlmýþ olur.
Kur´an-ý Kerim´de Hz. Ýbrahim´e hac ibadetinin yapýlýþ þekli açýklanýrken þöyle buyurulur: "Sonra bedeni temizliklerini yapsýnlar, adaklarýný yerine getirsinler ve Kâbe-i Muazzama´yý tavaf etsinler" (el-Hac, 22/29) Ayetteki "tefes" terimi bedendeki kirleri ifade ederken, týraþ olmayý, týrnaklarý kesmeyi, koltuk ve kasýk kýllarýný gidermeyi de kapsamýna alýr. Ýbn Ömer ve Ýbn Abbas (r.a.) "tefes"in saçlarý týraþ etmek ve ihramý çýkarýp normal elbiseleri giymek anlamýna geldiðini söylemiþledir (Ýbn Kesir, Muhtasar Tefsri Ýbn Kesr, Tahkk, M. Alî es-Sâbûnî, 7. baský, Beyrut 1402/1981, II, 541; Hasan Basri Çantay, Kur´ân-ý Hakim ve Meal-i Kerim, 3. baský, Ýstanbul 1959, II, 29).
Enes (r.a.)´ten, þöyle dediði nakledilmiþtir: "Hz. Peygamber Mina´ya geldi, þeytan taþlama yerlerine vardý, onlarý taþladý. Sonra Mina´da kaldýðý yere gitti ve kurban kesti. Sonra berbere baþýnýn sað ve sol yanlarýný göstererek saçlarýný almasýný söyledi" (eþ-Þevkânî, Neylü´l-Evtâr, Mýsýr, t.y., V, 68).
Hz. Peygamber ihramdan çýkarken baþýný týraþ edenler için, "Allah basýný týraþ edenlere rahmet etsin" buyurunca, bunu iþiten sahabîler; "Ey Allah´ýn elçisi, saçýný kýsaltanlara dua etmeyecek misiniz?" deyince iki defa daha saçýný týraþ edenlere dua etti. Üçüncü veya dördüncüde "Saçýný kýsaltanlara da Allah rahmet etsin" diyerek duada bulundu (Buhârî, Hacc, 127; Müslim, Hacc, 316-318, 320, 321; Ebû Dâvud, Menâsik, 78; Tirmizî, Hacc, 47; Ýbn Mâce, Menâsik, 71; Dârimî, Menâsik, 64; Mâlik, Muvatta´, Hacc, 184; Ahmed b. Hanbel, I, 216).
Diðer yandan Hz. Peygamber Hicretin 6. yýlýnda Zilkade ayýnýn baþýnda gördüðü bir rüyada ashabý ile birlikte güvenlik içinde Kâbe´yi ziyaret ettiklerini gördü. Bunu ashabýna anlatýnca, Ashab-ý kirâm bunun Kâbe ziyareti için bir müjde olduðunu anladýlar. Kâbe´yi umre ziyareti için Zilkade´nin ilk pazartesi günü (13 Mart 628) bin dörtyüz kiþi ile birlikte Mekke´ye doðru yola çýkýldý. Zülhuleyfe mevkiine gelince ihrama girip umre için niyet ettiler. Yanlarýnda Mekke´de kurban edilmek üzere yetmiþ tane deve bulunuyordu. Hz. Peygamber Hudeybiye´ye gelince konakladý. Çünkü Mekkeli müþrikler onlarýn Mekke´ye giriþine engel olmak istiyorlardý. Bu arada Halid b. Velîd (ö. 21/641) komutasýnda iki atlýdan oluþan bir birlik göndermiþlerdi. Mekke müþrikleri ile görüþmeler yapýlmýþ, ancak o yýl için umrenin mümkün olamayacaðý kanaatine varýlarak, imzalanan Hudeybiye anlaþmasý uyarýnca umre ertesi yýla býrakýlmýþtý (bk. Harun Ünal, "Hudeybiye Barýþý" maddesi, Þ.Ý.A., III, 13, 14).
Burada Hz. Peygamber kendi kurbanýný kesip týraþ oldu ve ihramdan çýktý, diðer müminler de yarýþýrcasýna kurbanlarýný kesip týraþ oldular.
Allah Teâlâ, Resulu Hz. Muhammed´in gördüðü rüyayý 7. hicret yýlýnda yapýlan "kaza umresi" ile doðrulamýþtýr. Kur´an-ý Kerîm´de bu durum þöyle haber verilir: "Þüphesiz ki Allah, peygamberinin rüyasýný doðru çýkardý. Ey müminler! Elbette ki sizler, Allah dilerse güven içinde saçlarýnýzý týraþ etmiþ veya kýsaltmýþ olarak, korkmadan Mescid-i Haram´a gireceksiniz. Allah sizin bilmediklerinizi bildi ve Mescid-i Haram´a girmeden önce yakýn bir fetih ihsan etti" (el-Fetih, 48/27). Ayette Mekke´nin fethedileceðine de iþaret vardýr (bk. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ýslâm Ýlmihali, Ýstanbul 1991, 586).
radyobeyan