Seriyye By: armi Date: 20 Mart 2010, 18:12:36
SERÝYYE
Düþman üzerine gönderilen küçük askerî birlik.
Seriyye, Hz. Muhammed (s.a.s)´in bizzat katýlmayýp sancaðý, ashabýndan birine teslim ederek onun komutasý altýnda gönderdiði birliklerin gerçekleþtirdiði siyasî ve askerî harekâtlardýr. Seriyyeye "ba´s" adý da verilmiþtir. Seriyyeyi gazveden ayýrmak gerekir. Bilindiði gibi gazve, Rasûlüllah´ýn mücahidlerle birlikte bizzat katýldýðý askerî harekâtlara denir. Ancak seriyyelere bazen "gazve" dendiði de olmuþtur. Buna örnek olarak Mute gazvesi verilebilir. Hz. Peygamber´in bizzat yönetmediði savaþ sadece budur. Bu savaþta bazý yiðit müslümanlar, Rasûlüllah (s.a.s) tarafýndan komutan olarak seçilmiþtir. Bu da Hz. Muhammed (s.a.s)´in Sahabeyi, askerî komuta alanýnda eðitmek için benimsediði bir yöntemdi. Ýslâm ordusunun Bizans süvari birlikleriyle bu ilk karþýlaþmasýnda ordu komutaný olarak Zeyd b. Hârise görevlendirilmiþti.
Öte yandan Hz. Peygamber bir seriyye gönderince, dönüþlerinde askerlere kendi durumlarý, komutanýn kendilerine davranýþý ve aralarýnda mevcut olan yardýmlaþmanýn boyutlarý hakkýnda soru sormakta idi.
Hicretten hemen sonra peþpeþe seriyyeler ve gazveler baþladý ve Medine dönemi boyunca devam etti. Bu bakýmdan Rasûlüllah, Ýslâm davetini silâh gücüyle tehdit eden bâtýl güçlere karþý mücadele verebilmek için askerî kuvvetleri eðitme ihtiyacý hissediyordu.
Hz. Peygamber (s.a.s) seriyyelerin baþýna harp bilgisi, sabrý ve cesareti ile temayüz etmiþ kahraman müslümanlardan komutan seçiyordu. Hz. Hamza, Ubeyde b. Hâris, Sa´d b. Ebî Vakkas, Abdullah b. Revâha, Zeyd b. Sâbit, Ebû Ubeyde b. Cerrah bunlardandýr. Daha sonra da Hâlid b. Velid ve Amr b. el-Âs, Hz. Peygamber (s.a.s)´in en seçkin komutanlarýnýn baþýnda yer aldý.
Hz. Muhammed (s.a.s), herhangi bir seriyye için sancaðý Ashabtan birine vereceði zaman, onu mescidin avlusuna diker ve yiðitlerden bir seçim yapar; harekât aný gelmeden seriyye komutanýna gidecekleri yeri söylemezdi. Bazen de seriyye komutanýna aðzý kapalý bir mektup verir; meselâ kuzeye veya güneye gitmelerini emreder, onlara bir yer tarif edip o yere gelmeden mektubu açmamalarýný tenbih ederdi. Bütün bunlardan amaç, düþmana haber sýzmasýný önlemekti.
Ýlk seriyyelerde gözetilen gaye; Mekke-Þam ticaret yolu gibi stratejik önem taþýyan bölgeleri kontrol altýnda tutmak; gerektiðinde orada saðladýðý hâkimiyeti ve inisiyatifi Mekkeli müþrikleri susturmak amacýyla deðerlendirmek, özellikle müþriklerin gözünü korkutmak, ummadýklarý yerlerde karþýlarýna çýkabilecekleri izlenimini uyandýrmak ve neler düþündükleri hakkýnda haber toplamaktý. Bu gaye ile hazýrlanan seriyyelerden biri Hz. Hamza seriyyesi, bir diðeri de H.2/M.624 yýlýnda Mekke ile Tâif arasýndaki Batn-ý Nahle denilen yere gönderilmiþ olan seriyye idi. Bu seriyyeye Abdullah b. Cahþ komutan tayin edilmiþti.
Hz. Peygamber (s.a.s)´in katýldýðý gazvelerin sayýsý yirmi yedi iken; seriyyelerin sayýsý otuz sekize ulaþýr. Ancak bu rakamlarýn daha fazla olduðunu söyleyenler de vardýr (Muhammed Hamidullah, Hazreti Peygamberin Savaþlarý, Gev. Salih Tuþ, Ýstanbul 1981, s. 21).
radyobeyan