Rics By: armi Date: 17 Mart 2010, 12:42:33
RÝCS
Pis, anlamýnda Kur´ân-î bir kavram.
"Rics", pis, murdar, necis olan þey, demektir. "Raculun ricsun-pis adam" þeklinde kullanýlýþý meþhurdur.
"Rics" tabiî, aklî, þer´î ve hem tabiî, hem aklî, hem þer´î olmak üzere dört çeþittir. Mesela meyte, hem tabiî, hem aklî ve þer´î olarak tüm yönleriyle rics´tir. Ýçki ve kumar aklî ve þer´î olarak ricstir. Kâfirler ise þer´î yönden rics´tirler. Ayný zamanda rics, kokusu pis olan, ters anlamýna geldiði gibi, kötü olan, azab manalarýyla da kullanýlýr. Ricsin bir baþka kullanýldýðý yer de "baîrun ruccüsun þiddetli böðüren deve" ve gök gürültüsünün þiddetinin anlatýldýðý "gamamun râcisun" cümlelerinde olduðu gibi sesin þiddetini ifade için kullanýlan yerlerdir (Raðýp el-Ýsfahanî, el-Müfredat fi Garibul-Kur´ân, s. 274).
Rics kavramý Kur´ân-ý Kerim´de tam on defa geçmektedir. Birkaç anlamý dýþýnda hemen hemen yukarýda verilen manalarýn tümü de kullanýlýr. Kur´ân ýstýlahýnda sýkça geçen "ism, tuðyan, zulm" gibi kavramlarýn yaný sýra "zenb, hata, isyan" gibi günahlar kalpte karartý meydana getirirler. Eðer insan bu günahlarda ýsrar edecek olursa, ruhun ýþýnlarý kalbe giremez; vahy´in güneþ ýþýðýndan daha parlak, keskin ve nüfuz edici þualarý (beyyine) kararmýþ olan kalpte yer bulamaz. Ýþte, kalbin bu haline Kur´ân "mühürlenme" derken, kalbi örten günahlarýn oluþturduðu kirlere ve paslara da "rics" adýný verir (Ali Ünal, Kur´ân´da Temel Kavramlar, s. 454).
Allah Teâlâ (c.c.), Mekke´de indirdiði Kur´ân âyetleriyle tüm cahilî inanç sistemini, inanan insanlarýn kalbinden söküp atarak yerine Ýslâm´ýn inanç sistemini yerleþtirmiþken, Medine´de yine bu inanç esaslarýný iþlemekle beraber, hükümler koyarak mü´minleri cahiliye tortularýndan, cahiliye kirlerinden, cahiliye "rics"lerinden tümüyle temizlemek istemiþtir. Böylece tüm cahilî ve þirk ile ilgili izleri kalplerinden kaldýrarak onlarý tertemiz "mutahhar" kýlmýþtýr. Bu anlamda Allah Teâlâ mü´minlerin annelerine þöyle sesleniyor:
"Ey Peygamber kadýnlarý; Siz, kadýnlardan her hangi biri gibi deðilsiniz. Eðer ittiba ediyorsanýz, sözü yumuþak (tatlý bir eda ile) söylemeyin ki, kalbinde hastalýk bulunan kimse tamah etmesin; güzel (kuþkudan uzak) söz söyleyin ".
"Evlerinizde oturun, ilk cahiliyye (çaðý kadýnlarý)´nýn açýlýp kýrýtmasý gibi açýlýp kýrýtmayýn. Namazý gereðince kýlýn, zekâtý verin, Allah´a ve Rasûlüne itaat edin. Ey Ehli beyt (Peygamberin ev halký) Allah sizden, rics (kir)i gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" (el-Ahzab, 33/32-33).
Allahu Teâlâ, Kur´ân-ý Kerim´de cahiliye döneminden kalma maddi manevî bir çok þeyi rics olarak belirterek haram kýlmýþtýr.
"Ey iman edenler! Þarap, kumar, dikili taþlar, þans oklarý þeytanýn amelinden birer ricstir. Bunlardan kaçýnýn ki kurtuluþa eresiniz" (el-Maide, 5/91).
"Ýþte böyle, kim Allah´ýn yasaklarýna saygý gösterirse o (amel-) Rabb´ýnýn yanýnda kendisi için hayýrlýdýr. Size okunanlar (bildirilenler) dýþýndaki hayvanlar sizin için helal kýlýnmýþtýr. Artýk o pis (rics) putlardan ve yalan sözden kaçýnýn? (el-Hac, 22/30). "De ki ; Bana vahyolunan da (bu sizin kendinize haram kýldýðýnýz þeyleri) yiyen kimse için haram edilmiþ bir þey bulamýyorum. Ancak leþ, yahut akýtýlmýþ kan, yahut domuz eti-ki necis (rics) tir-ya da Allah´dan baþkasý adýna kesilmiþ bir fýsk olursa baþka, ama kim mecbur kalýrsa aþýrý gitmemek ve sýnýrý aþmamak üzere (bunlardan yiyebilir). Rabbin Ðafurdur, Rahimdir" (el-En´am, 6/145).
Domuz eti gibi maddi ve manevî yönden rics olan þeylerin yaný sýra, iþledikleri ameller ve inançlarý da rics olduðundan, kâfirler ve münafýklar ricsin kendisi haline gelirler. Çünkü, insanýn gerçek benliði ve zahirini kuþatan batýný kalpte olduðundan, kalbini ricsin kapladýðý insanlar da bütünüyle rics olma noktasýna gelmiþlerdir. Bu bakýmdan bâtýnlarýnýn yansýmasý olan zahirleri de rics olur. Nitekim, münâfýklarýn amelleri birer rics olduðu gibi, þirk koþmak bir rics olduðu gibi, þirk koþanlar, münafýk ve kâfirlerin kendileri de ricstir. Bu nedenle, onlarýn "temiz-mutahher" olan Kur´ân gibi þeylere, hatta mutahher insanlarýn isimlerine el sürüp dokunmalarý ve mescid gibi mutahher olan yerlere girmeleri yasaktýr (A. Ünal, a.g.e., s. 454). (Bedevi Araplardan bazýlarý) siz yanlarýna geldiðiniz zaman kendilerinden vazgeçersiniz diye Allah adýna yemin ederler. Onlardan vazgeçin; çünkü onlar rics (murdar) dýrlar. Kazandýklarý iþlerin cezasý olarak varacaklarý yer de Cehennem´dir" (et-Tevbe, 9/95).
"Ne zaman bir süre indirilse, içlerinden " bu hanginizin imanýný arttýrdý?" diyen olur. Ýman edenlerin imanýný arttýrmýþtýr; onlar müjdelerler. Kalblerinde hastalýk bulunanlarsa. onlarýn ricslerine rics katmýþtýr ve kâfir olarak ölmüþ (gebermiþ) lerdir" (et-Tevbe, 9/124-125).
Geçmiþ kavimlerin bazýlarý o kadar azmýþ ve necislikte bulunmuþlar ki, Allahu Teâlâ da onlarý rics adýný verdiði sýkýntý ve azap türleriyle cezalandýrmýþtýr.
Allah kimi doðru yola iletmek isterse onun göðsünü Ýslam´a açar; kimi de saptýrmak isterse, onun göðsünü (o kimse) göðe çýkýyormuþ gibi dar ve týkanýk yapar. Allah, inanmayanlarýn üstüne iþte böyle rics (sýkýntý) çökertir" (el-En´am, 6/125);
(Hud) dedi ki; Artýk size Rabbinizden bir rics (azab) ve gazab inmiþtir. Allah´ýn, kendileri için hiç bir delil indirmediði, sadece sizin ve atalarýnýzýn taktýðý kuru isimler hakkýnda mý benimle tartýþýyorsunuz? Bekleyin; öyleyse, ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim" (el-Araf 7/71);
"Rabb´ýn isteseydi, yeryüzündekilerin hepsi mutlaka inanýrdý. O halde sen mi insanlarý inanmalarý için zorlayacaksýn. Allah´ýn izni olmadan hiç kimse inanamaz ve (Allah) ricsi (azap ve rezilliði), akýllarýný kullanmayanlara verir" (Yunus, 10/99-100).
Günümüzde de var olan yýðýnlarca ricslerin yüzünden Allah Teâlâ (c.c) rics (sýkýntý, azap, yeni hastalýk ve bunalýmlar) göndermeye devam ediyor. Mü´minlerin bu ortamda tüm ricslerden temizlenerek, her türlü ricse karþý mücadele etmesi gerekiyor.
radyobeyan