Ricalullah By: armi Date: 16 Mart 2010, 15:57:25
RÝCÂLULLAH
Ricâl, büluð çaðýna ermiþ yetiþkin insan anlamýna gelen racül kelimesinin çoðuludur. Allah lafzý ile isim tamlamasý þeklinde kullanýmý olan ricâlullah´ýn anlamý "Allah adamlarý" dýr. Nitekim dilimize "Allah adamý" þeklinde deyim olarak yerleþmiþtir.
Ricâl tabiri kelimenin büluða erme manasýndan kinaye olarak tasavvuf literatürüne de girmiþtir. Burada, kelime, biyolojik nosyonunu manevîruhî yetkinleþme ve olgunlaþmaya terketmiþtir. Sühreverdî, meþhur eseri Avâriful-Maarif´in Süfilere göre evlilik ve bekarlýkla ilgili bölümünde kelimeyi þöyle izah eder: "Niçin evlenmediði sorulan derviþ þöyle cevap verir: "Kadýnlarýn ýslahý ricâlin iþidir. Ben henüz ricâl yani gerçek adam seviyesine gelmedim ki evleneyim. Sadýk müridler büluða ermedikçe evlenmezler. Tabii onlarýn bülüðu ricâl olma çaðýdýr".
Ýþte tasavvufî anlamda büluða ermeye ricâl denilmektedir. Yine Sühreverdî eserinin Tasavvufun mahiyeti kýsmýnda, bu tabiri Ebû Hafs´dan naklen þöyle tanýmlar: "Tasavvuf edebten ibarettir. Her anýn, her hâlin ve her mekânýn bir edebi vardýr. Vaktinin edebine riayet eden, Ricâl seviyesine erer". Ricâl seviyesi de, zamanýn gereðini yapan sûfîye verilen bir niteleme olmaktadýr.
Ruzbihan el-Baklî ise kelimenin izahýný yaparken, Nûr Suresinin 36-37. ayetlerine atýfta bulunur; "Allah´ýn yüksek tutulmasýna; isminin içinde anýlmasýna izin verdiði evlerde sabah, akþam O´nun þanýný yücelterek tenzih eden öyle adamlar (Ricâl) vardýr ki; ticaretler, alýmlar ve satýmlar onlarý Allah´ý anmaktan, namazý dosdoðru kýlmaktan, zekatý vermekten alýkoyamaz..." Baklî´nin kanaatine göre, âyette geçen ricâl kelimesi, Sühreverdî´nin verdiði anlamý da içeren ve belirli bir mertebeye ulaþmýþ olan "Ricâlullah"ý ifade etmektedir. Mutasavvýflara göre ricâlullah hakk´ýn bilgisine mükaþefe yoluyla ulaþan sufîler hakkýnda kullanýlan bir tabir olmuþtur.
Nihayet ricâlullah tabiri, süfî terminolojide "manevî kuvvet ve kudret sahibi olan velî" biçiminde yerleþmiþtir. Bu tabirin ricâl-i Ýlahiyye ve ehlullah þeklinde kullanýmý da yaygýndýr.
radyobeyan