Noel By: armi Date: 14 Mart 2010, 16:49:36
NOEL
Hristiyanlarýn Hz. Ýsa´nýn doðum günü dolayýsýyla kutladýklarý bayram; bu bayramýn kutlandýðý zaman süresi; Miladi yýlý Ocak ayýnýn birinci gününün gecesi; Milad; Hz. Ýsa´nýn doðumu kabul edilen gün. Bu günü esas alan takvime ise Milâdi takvim denir.
Hristiyan inancýna göre evrenin nuru olan Hz. Ýsa´nýn doðum gününü 25 Aralýkta kutlamanýn, papalarýn kýþ gündönümü törenlerine baðlý bulunanlarý bundan vazgeçirmek amacýna yönelik olduðu söylenir. 25 Aralýk Hristiyan kiliselerinin hepsi tarafýndan Hz. Ýsa´nýn doðum günü törenleri olarak kutlanýr. Katolik (Latin) kilisesi 25 Aralýk, Ortodoks kiliseleri ise IV. Yüzyýldan itibaren bu tarihi benimsemiþlerdir. Katolik kilisesi bu günü, birincisi gece yarýsý; ikincisi güneþ doðarken; üçüncüsü ise sabah olmak üzere üç missa (ayin) tertipleyerek kutlar.
Noel, genel kanâate göre Batý´da 354 M. yýllarýnda kutlanýlýyordu. Buna karþýlýk Hz. Ýsa´nýn doðumunu 6 Ocak´ta kutlayan Doðu Hristiyanlarý ise, Ýoonnes Khrysostomos ve Gregorios adlý azizlerin etkisiyle noel kutlama tarihlerini batýya ayak uydurarak 25 Aralýk günü olarak deðiþtirmiþlerdir.
Yine Hristiyanlar arasýnda görülen baþka bir anlayýþa göre, Bizans Ýmparatoru Büyük Konstantin putperestlikten Hristiyanlýða geçtikten sonra (313 M), Ýstanbul þehrini geniþletip, yeniden imar ettirmiþ ve ona Konstantiniyye ismini vermiþti. Ýstanbul´un baþkent oluþu ve imparatorun Hristiyanlýðýn ruhani lideri durumuna geçmesi, konsilleri Hristiyanlýk adýna ümide sevketmiþ ve bunlar imparatora baþvurarak halk arasýnda yaygýn yüzlerce Ýncil´in tek kitaba indirilmesini istemiþlerdi. Bunun üzerine Ýmparator Konstantin, Hz. Ýsa´nýn ölümünden sonra O´nun havarileri arasýna girerek gerçek Ýncil´i tahrif eden Yahudi Pavlus´un gayretiyle Hz. Ýsa´nýn getirmiþ olduðu dini deðiþtirmiþ, yeni yorum ve deðiþikliklerle halk arasýnda yayýlan Ýncil´lerin birleþtirilmesi yoluna gitmiþtir. Bu amaçla 325 yýlýnda Ýznik´te toplanan 319 papaz, Ýncil´lerin birleþtirilmesi yoluna gitti. Ýznik´te ortaya çýkarýlan yeni Ýncil, Eflatun´un ortaya attýðý teslis (tritine) inancý, ilk yazýlan tahrife uðramýþ dört büyük Ýncil´de de yer alýr.
Ýznik toplantýsýnda, içinde Allah (c.c)´ýn bir olduðu ve Hz. Ýsa´nýn sadece bir peygamber olduðu yazýlý bulunan Barnabas Ýncil´i ile birlikte diðer bütün Ýncil´lerin yakýlmasýna, Barnabas Ýncil´i okuyanlarýn öldürülmesine ve bu Ýncil´i savunan, teslis inancýna karþý çýkan papaz Aryüs´un aforoz edilmesine karar verilmiþtir. Aryus Hristiyan inancýnda Ýncilin aslý bozulmamýþ þekline inanan bir papazdý. Daha sonra ortaya çýkarýlan dört büyük Ýncil´in Hz. Ýsa´ya Allah tarafýndan gönderilen Ýncil´le uzaktan yakýndan alâkasý olmadýðýný, Allah´ýn üç deðil, bir olduðunu, eþi ve oðlunun bulunmadýðýný söylüyordu. Bu görüþleriyle bir ekolün öncüsü oldu. M. 270´te doðan Aryüs 325 yýlýnda Ýznik konsilindeki görüþlerinden dolayý aforoz edilmiþ ve ayný nedenden dolayý 336´da öldürülmüþtür. Böylece vahiy kaynaðýndan uzak yeni bir Hristiyanlýk dini ortaya çýkmýþtýr. Bunu gerçekleþtiren Ýmparator Konstantinos, Aralýðýn son haftasýný Noel haftasý ve bu ayýn son günün gecesini (31 Aralýk) Noel gecesi ilân etti.
Noel Aðacý
Hristiyanlarýn Noel için kesip süsledikleri çama ilk olarak 1605 yýlýnda Almanya´da ilgi gösterilmeye baþlandý. Daha sonra XlX. yüzyýl ortalarýnda Helene de Mecklembung tarafýndan Fransa´ya taþýndý. Ermeni mitolojisinde yeni yýl tanrýsýnýn adý Amanor´dur. Paðanlýk çaðýnda avlanan hayvanlar Amanor onuruna çam aðaçlarýna asýlýrmýþ. Noel gününde çam aðaçlarýna çeþitli þeyler asýlarak yapýlan tören, Hristiyanlýða bu pagan geleneðinden geçmiþtir. Günümüzde aðaç bayramlarý da ilkel insanlarýn aðaçlara tapýnmalarýndan ileri gelen bir gelenektir. Ýnsanlar aðacý, uzun ömürlü olmasý yönündeki hayranlýklarý ile kutsamýþlardýr.
Noel Baba Geleneði
Muðla-Antalya çevresi (Lycly) eyaletinin baþpiskoposu olan Saint Nicola´nýn çalýþmalarýný övmek amacýna dayanýr. Hristiyan inancýna göre genellikle karla örtülü ortamda, güleç, tombul ve yardýmsever bir tipi canlandýran Noel Baba inancý, günümüz Hristiyan kültürü ve bu kültürden etkilenen doðu kültürlerine de girmiþtir. Saint Nicola, insanlarý himaye eden bir aziz olarak bilinmektedir. Yýlbaþý akþamlarý çocuklarý sevindiren bir ihtiyardýr. Sözkonusu Nicola efsanesi ayný zamanda Anadoluyu Bizans topraðý sayan Batýnýn, çocuklarýna aþýladýðý bir ideal olarak bilinmektedir.
Ýslam ve Noel
Hristiyan inancýna göre Noel, bir bayramýn adýdýr. Nasýl ki Ýslâm öncesi Ýran inancýnda Nevruz ve Mihrican bayram olarak kutlanmakta idiyse, günümüzde kutlanan Hýdrellezde bu hükümdedir. Bütün bu saydýðýmýz özel günler Türkçe lugatlarda "bayram" kelimesiyle ifadesini bulmaktadýr (bk. Nevruz ve Hýdrellez mad.)
Ýslâmi ýstýlahta bayram; dönüp gelen. Allah´ýn pek çok ihsan ve keremiyle ve bu ihsana baðlý hayýrlarýn doðurduðu sevinç ve mutluluklarýn yaþandýðý günler olarak tanýmlanýr (Ýbn Abidin, Reddül Muhtar, III, 342). Müslümanlarýn sosyal ve siyasî iliþkilerini düzenleyen, Hz. Peygamber (s.a.s)´in hicretini tarih ve takvim baþlangýcý olarak esas alan, Ýslâmî takvimdir. Hicri takvim Hz. Ömer zamanýnda Kameri (ay) yýlý esas aþýnarak düzenlenmiþtir. Hicretin gerçekleþtiði yýl, hicri takvimin birinci yýlý olmuþ ve senenin ilk ayý olan Muharrem ayýnýn ilk günü de yeni yýlýn baþý sayýlmýþtýr (bk. Hicrî takvim mad.).
Müslümanlar için Muharrem ayýnýn birinci gecesi "Yýlbaþý"gecesidir. Ýslâmda yeni yýl, Muharremin birinci günü baþlar. Müslümanlar aylarý, ibadet günlerini, bayramlarý, Ramazan ve Kurbaný, Haccý, yýlbaþýný, zekatý... vb. hep Ýslâmî takvime göre tanzim etmek durumundadýrlar. Zira Allah, aylarýn sayýsýný on iki olarak bildirmiþtir (et-Tevbe, 9/36). Müfessirlere göre bu aylardan kasýt, Kamerî aylardýr. Müslümanlar ibadetlerini ihtimal ile düzenlenen Milâdi aylara deðil; müþahhas ´ilâhi bir gerçek´ olan Kameri aylara göre düzenler. Çünkü bu hesap gerçekten doðru olan hesaptýr (et-Tevbe, 9/36). Buradan hareketle müslümanlarýn Ýslam dýþý diðer bayramlarý kutlamasý, bunlara iþtirak etmesi ve Allah´ýn bildirdiði gerçekleri yalanlayan veya onlara uymayan düþüncelerin ürünü olan fiillerin kutlama günlerini müslümanlarýn da bayram olarak kabul etmesi, küfre destek olmaktan baþka bir manâ ifade etmez. Ýslâm dýþý tek ve çok ilahlý dinlerin törenlerine iþtirak etmenin, dinî merasimlerinden bir þeye uygunluk göstermenin imaný bozan boyuttan arzedeceði haber verilir (el-Fetâva el-Hindiye, IV. s. 342; XIV, s. 407). Binaenaleyh, Noel gününde, Hristiyanlarýn diðer bayram günlerinde onlara uymak gayesi ile, onlarýn yaptýklarýný yapmak, o günlerde bayram niyetiyle çocuklara elbise almak ve piþirdikleri yemekleri yemek caiz deðildir. Bu hareketler küfrü gerektirir. Ondan sakýnmak gerekir... Bundan da anlaþýlýyor ki, Nevruz ile Mihrican gibi müslüman olmayan kimselerin kutsal günlerini ta´zim etmek de caiz deðildir (Ýbn Abidin, Reddül Muhtar, XVII s. 310; Halil Gönenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar, Ýstanbul 1984, II, s. 21).
Ýslâmi kaynaklarýn ortak görüþü, Allah´ýn bildirmiþ olduðu Ýslâm kanunlarý dýþýnda tesis edilmiþ bütün gün ve bayramlarý kutlamanýn küfür olduðu yolundadýr. Bir müslümanýn Noel veya milâdî yeni yýl ya da, yýlbaþý veya buna benzer bazý özel insan ve kurumlarýn koyduðu günleri kutlamasý mümkün deðildir. Ýnanç yönünden sakýncalý olan bu günlerin diðer günlerinden hiç bir farký bulunmamaktadýr. Bunun yaný sýra, gerek özel olarak, gerekse yýlbaþý amacýyla piyango bileti almak ve satmak haramdýr. Piyango, kumarýn bir türü olduðundan bunlardan kazanýlan para da haramdýr. Özellikle yýlbaþý gecelerinde oynanan tombala ve fýrdöndü benzeri oyunlar, neyine olursa olsun, tüm iskambil ve taþ oyunlarý ile kumar makinalarý ile oynanan oyunlar Ýslâm´a göre haramdýr (Yusuf Kerimoðlu, Emanet ve Ehliyet, II, s. 494; Halil Gönenç, a.g.e., II, 116, 208).
Günümüzde Noel
Cumhuriyet Türkiyesi batýlýlaþma dönemi inkýlaplarýyla birlikte Hristiyan Batý yaþantýsýný benimseyerek gerçekleþtirdiði köklü deðiþiklikler arasýnda takvim meselesini de unutmamýþ, bu amaçla 26 Aralýk 1925 tarihinde Ýslâmi olan Hicrî takvim yerine Hristiyan milâdi takvim benimsenme yoluna gidilmiþtir. Yýlbaþý günü de Muharrem´den, gerçekte Hz. Ýsa´nýn doðum günü olmayan, ancak öyle kabul gören 1 Ocak tarihine alýndý. Ýnkýlaplarýn amaçladýðý Batý deðer yargýlarýnýn ise bu arada "Noel Baba Kültürü"nün halk arasýna zorlamalarla sokularak zamanla meþrulaþmasý saðlandý.
Bizans imparatoru Konstantin´in Noel´i bayram olarak kabul ettiði M. 325 tarihinden beri Hristiyan âlemi de bu günü gelenekselleþtirerek bayram olarak yaþatagelmiþtir. Noel´den bir hafta öncesinden özel hazýrlýklar saparlar. Bu günlerde sokaklar, caddeler ve vitrinler çam aðaçlarýyla dolmakta, Noel Baba resimleri her yeri kaplamaktadýr. Noel bayramý münasebetiyle kitap, dergi vs. yayýnlanmakta; kiliseler, resmi daireler ve okullar süslenmekte, televizyon ve radyoda kurumlar tatile girmektedir. Halk tebrik ve telgraflarla birbirinin bayramýný kutlarlar.
Gerçekte noel (yýlbaþý) kutlamalarýnýn Hz. Ýsa´nýn doðumuyla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadýr. Noel Baba efsanesi sonradan Saint Nicola adlý papazýn uydurmasýndan ibarettir. Hristiyanlarýn geleneksel bayramý olan Noel, þu anda halký müslüman ülkeler arasýnda da raðbet duyulmaya ve özel teþvik görmeye baþlamýþtýr. Ýþin korkunç yaný da, bu tür tebriklere müslümanlarýn raðbet etmesi ve Ýslâm´dan uzaklaþma yoluna girmeleridir. Müslümanlar önce Allaha verdikleri sözü hatýrlamalý, Kur´an ve Sünnet doðrultusunda kendisine bahþedilen "müslüman" ismine yaraþýr vakar ve bilincin þuurunda olabilmelidirler. Çünkü biz "Rabb olarak Allah´dan, din olarak Ýslâm´dan, peygamber olarak da Muhammed (s.a.s)´den razýyýz" (Buhârî, Ýlim, 29, Ý´tisam, 3; Müslim, Ýman, 56, Fedail, 134-136; Tirmizi, Ýlim, 10).
radyobeyan