Nas By: armi Date: 12 Mart 2010, 16:14:09
NÂS
Ýnsanlar. Nâs kelimesinin kökü ve anlamý hakkýnda çeþitli görüþler vardýr. Nâs, hareket anlamýna gelen "nevs" kökünden gelmiþ olup "insân" ve "insâne" kelimelerinin çoðuludur. Ýns, insiy, ensiy kelimelerinin çoðulu veya kavm gibi ism-i cem olduðu da ileri sürülmüþtür. Bir görüþe göre de nâs, unutmak manasýna gelen "nesy" kelimesinden alýnmýþtýr.
"Nesy" önce "neys" sonra "nâs" þeklini almýþtýr. Ýbn-i Abbas, "Allah´a verdiði sözü unuttuðu için Adem´e insan adý verildi" demiþtir. Hz. Peygamber (s.a.s); "Adem unuttu bu yüzden nesli de unutuldu" buyurmuþtur.
Nâs kelimesinin aslýnda "unas" olduðu ve hemze kaldýrýlýp yerine elif-lam getirilerek "en-nâs" þeklini aldýðý da söylenmiþtir. Adem´in Havva´ya veya öteki canlýlar arasýnda insanlarýn birbirlerine olan yakýnlýðýna bakarak nâs, kelimesinin ayný anlamý veren "üns" kökünden gelmiþ olduðu görüþünde olanlar da vardýr. Diðer bir görüþe göre, insan görülebilir bir varlýktýr. Bu yüzden insana beþer denilmiþtir. Bu itibarla nâs ayný manâyý taþýyan "ânese" kökünden gelmiþtir.
Bütün insanlar bir ana-babadan meydana gelmiþtir. Adem ve Havva´dan... Adem (a.s) topraktan yaratýlmýþ ilk insan ve ayný zamanda ilk peygamberdir. Hz. Havva validemiz ise Hz. Adem (a.s)´in sol kaburgasýndan yaratýlmýþ ilk kadýndýr.
Allah Teâlâ: Ey insanlar sizi bir tek kiþiden yaratan, ondan eþini vareden ve ikisinden birçok erkek ve kadýn meydana getiren Rabbinize hürmetsizlikten sakýnýn " (en-Nisa, 4/ 1 ); Andolsun ki biz insaný kuru balçýktan iþlenebilir kara topraktan yarattýk" (el-Nicr, 15/26) buyurmuþtur.
Ýnsan nesli bir anne ve babadan baþlamak sûretiyle bir kadýn ve erkeðin birleþmesinden meydana gelmiþ ve çoðalmýþlardýr. Yalnýz Hz. Ýsa (a.s)´nýn babasý yoktur. Onu, Allah Teâlâ, Hz. Meryem´e kendi ruhundan üflemek sûretiyle yaratmýþtýr.
Kur´an´da: Mahrem yerini koruyan Meryem´e ruhumuzdan üfledik, onu ve oðlunu alemlere bir mucize kýldýk" buyurulur (el-Enbiya, 21/91).
Her insan günahsýz ve Ýslam´ý kabul edebilecek fýtratta doðar. Âkýl, bâlið oluncaya kadar da yaptýklarýndan sorumlu deðildir. Zira Ýslâm, irâdesi geliþmemiþ ve maddi gücü yetersiz olan bir kiþiye sorumluluk yüklemez. Þu kadar var ki çocuklar bu sorumluluða hazýrlanýr. Hz. Peygamber (s.a.s); Her insan Ýslâm´ý kabul edebilecek fýtrat üzere doðar. Daha sonra ana ve babasý onu yahudileþtirir veya hristiyanlaþtýrýr" buyurmuþtur (Buhari, Kader, 25).
Bu hadise göre insan, doðuþtan iyiye, güzele ve doðruya kabiliyetlidir. Gerek ruhi, gerekse maddi açýdan insan en güzel þekilde yaratýlmýþtýr.
Kur´an-ý Kerim´de: "Biz insaný en güzel biçimde yarattýk. Sonra onu aþaðýlarýn en aþaðýsý kýldýk" buyuruluyor (et-Tin, 95/4-5). Demek ki kötülükler insana sonradan ve Dýþarýdan gelmektedir. Onun ne ruhunda ne de bedeninde doðarken getirmiþ olduðu bir kötülük yoktur. Ýnsanlar birbirlerinden farklý da doðmazlar. Âkýl, bâlið olan insan önce imanla, sonra da baþka amellerle sorumlu tutulur. Ýman edip etmemekte tamamen serbesttir. Hiç kimse onu iman etmeye zorlayamaz. Ýman eder, Allah´ýn emir ve yasaklarýna uyarak yaþarsa dünyada rahat ve huzur içerisinde olur. Ahirette ise Allah´ýn lütfuyla Cennet´e gider. Ýman etmez ve müslümanca yaþamaz ise bunun dünyevi ve uhrevi cezasýný görür.
Eþit olarak yaratýlan insanlar ne kadar Allah´ýn emirlerine uyar ve yasaklarýndan kaçýnýrlarsa aralarýnda manevi açýdan o derece farklýlýk meydana gelir. Cenab-ý Allah þöyle buyuruyor: Ey insanlar! Biz sizi bir erkek ve diþiden yarattýk. Sizi milletlere, kabilelere ayýrdýk ki birbirinizle kolayca tanýþasýnýz. Þüphesiz Allah katýnda en deðerliniz, O´na karþý gelmekten en çok sakýnanýzdýr" (e/ Hucurat, 49/ 13).
Ýnsan baþý boþ ve gayesiz olarak deðil, Allah´a kulluk etmek için yaratýlmýþtýr. Kur´an-ý Kerim´de þöyle buyurulmaktadýr: "Sizi boþuna yarattýðýmýzý ve bize döndürülmeyeceðinizi mi sandýnýz?" (el Mü´minûn, 23/115).
"Ýnsanoðlu kendisinin baþýboþ býrakýlacaðýný mý sanýr?" (el-Kýyame, 75/36).
"Cinleri ve insanlarý ancak bana kulluk etmeleri için yarattým" (ez-Zariyat, 51/56. Ayrýca bk. insan mad).
Þamil ÝA
radyobeyan