Tembellikten Kurtulma By: rabia Date: 10 Mart 2010, 13:35:42
Tembellikten Kurtulma
Gerekli iþleri yapmak için bir türlü harekete geçemememizin sebebini kendimize hiç sorduk mu? Motivasyonumuzun neden eksik olduðunu merak ettik mi? Aslýnda bu sorularýn cevabýný günümüz insaný merak etmekte ve tembelliðin sebeplerini araþtýrmaktadýr? Hattâ birçok insan bu problemin çözümü adýna birtakým seminerlere katýlmakta, özel kurslar almaktadýr. Bizden önce yaþayanlarýn da bu tür problemleri vardý. Meselâ Birinci Dünya Savaþý öncesinde Doðu Anadolu'da halkla sohbetleri esnasýnda Bediüzzaman Hazretlerine þöyle bir soru sorulur: "Tembellik zindanýna düþmemizin sebebi nedir?"
Bu soruya verdiði cevapta Bediüzzaman Hazretleri, insaný tembelliðe sevk eden ruh pozisyonlarýný birer birer tespit ederek, bunlara Kur'ân ve hadîslerden yaptýðý iktibaslarla ilâçlar sunmuþtur. Bu cevaplar Münazarat adlý eserinde yer almýþ ve sonralarý önemine binaen Ýhlâs Risalesi'nin sonuna da eklenmiþtir.
Söz konusu bölümde Bediüzzaman Hazretleri, daha kolay anlaþýlmasý için mücerret olaný muþahhaslaþtýrarak insanýn motivasyonunu kýran, gayretini engellemek için uðraþan sekiz tane tavýr ve duyguya þahsiyet elbisesi giydirir. Onlarý, insanýn himmetini engellemek için uðraþan düþmanlar olarak vasýf-landýrýr. Bir savaþ meydaný tasviri yapýp, o meydanda bir savaþ manzarasý çizer. Bu manzarada insanýn himmeti, þevk atýna binmiþ bir savaþçýdýr. Sekiz adet düþman da himmete hücum etmek için hazýrdýr.
Ona göre, "Hayat bir faaliyet ve harekettir. Þevk ise, matiyyesidir (bineði, taþýtý). Bundan sonra metin þu þekilde geliþerek devam eder: Ýþte himmetiniz þevke binip hayat meydanýna çýktýðý vakit:
1- En evvel þiddetli düþman olan yeis gelir. Kuvve-i maneviyeyi kýrmaya çalýþýr. O düþmana karþý; 'Lâ taknatu: Ümidinizi kesmeyin, kýlýcý kullanýlmalýdýr.
'
2- Daha sonra önde görünme hýrsýnýn baskýsý saldýrýya geçer. Himmetin baþýna vurup, atýndan düþürmek için uðraþýr. Önde görünme isteði, aslýnda birbirine hiç sýkýntý vermeden çalýþýlan Hakk'a hizmet hissinin yerini almýþ bir duygudur. O düþmana karþý bir ok veya mýzrak gibi; 'Künü lillah: Allah için olun' hakikati gönderilmelidir.
3- Sonra zincirleme sebep-sonuç baðý ile kurulu sistemi atlamakla iþi karýþtýran acelecilik gelir. Himmetin ayaðýný kaydýrýr. Bu düþmana karþý; 'Ýsbirû ve sâbirû ve râbitû: Ýbadette, musibette ve günahtan kaçýnmakta sabýrlý olun; sabýr yarýþýnda düþmanlarýnýzý geride býrakýn; her an cihada hazýrlýklý bulunun.' (Âl-i Ýmran, 200) âyeti siper edilmelidir, bu âyetle korunulmalýdýr.
4- Ýnsan tabiatý icabý sosyal bir varlýk olduðundan, yapýsý gereði haklarýný korumakla, diðer insanlar içinde hakkýný aramakla mükelleftir. Fakat bazen hakkýný ararken kendi iþlerini de daðýtan ferdiyetçilik ve ben merkezcilik ayaða kalkar. Bu düþmanla baþ edebilmek için savaþ meydanýna himmeti âli bir savaþçý olan; 'Hayrunnâsi enfeuhum linnâs: Ýnsanlarýn en hayýrlýsý onlara faydalý olandýr.' hadis-i þerifi çýkarýlmalýdýr.
5- Beþinci olarak baþkasýnýn üþenmesine, tembelliðine özenerek hücum edip himmetin belini kýrar. Bu düþmana karþý muhkem kale hükmünde olan; 'Ve alallahi la gayrihi fe'l yetevekkelül mütevekkilin: Tevekkül etmek isteyenler Allah'a güvensinler (baþkalarýna deðil).' (Ýbrahim, 12) diyerek himmete sýðýnak yapýlmalýdýr. Baþkalarýnýn iþte gevþeklik göstermesinden müteessir olmamak için, iþin baþýndan itibaren Allah'a tevekkül etmek gerekmektedir.
6- Sonra da acz ve nefsin itimatsýzlýðý yüzünden ortaya çýkan ve iþi birbirine býrakmak mânâsýna gelen gaddar düþman gelir. Himmetin elini tutup oturtmaya çalýþýr. Bu düþmanýn üstüne; 'Lâ yazurrûkum men dalle izâhtedeytum: Siz doðru yolda oldukça, sapýtmýþ olanlar size zarar veremez.' (Maide, 105) yüksek hakikati çýkarýlmalý ki; eli himmetin eline yetiþemesin.
7- Sonra Allah'ýn iþine mü-dahale etmek mânâsýndaki dinsiz düþman gelir. Himmetin yüzünü tokatlar, gözünü kör eder. Onun haddini bildirmek için de; 'Vestakim kemâ ümirt: Emrolunduðun gibi dosdoðru ol (Þura, 15), velâ tete'mmer âlâ seyyid: Efendine efendi olmaya çalýþma.' hakikati ona gönderilmelidir.
8- Sonra bütün zorluklarýn anasý ve bütün rezaletin yuvasý olan rahata düþkünlük gelir. Himmeti esir alýr ve sefalet zindanýna atar. Buna karþý yüksek ahlâklý mücahit olan ve 'En leyse lil insane illa mâ sa'a: Ýnsan için ancak çalýþtýðýnýn karþýlýðý vardýr.' (Necm, 39) silâhýný o sihirbaz cellâda gönderiniz. Ýnsanýn fýtratý hareket üzere olduðundan, insanoðlu için meþakkatte büyük rahatlýk vardýr.
Talat ORDU
radyobeyan