Musalla By: armi Date: 09 Mart 2010, 13:54:53
MUSALLÂ
Namaz kýlmak için tahsis edilen yer; bir belde halkýnýn cuma, bayram ve cenaze namazlarýný bir arada kýlmalarý için hazýrlanan alan anlamýnda bir fikýh terimi. Halk arasýnda daha ziyade, cami avlusunda cenaze namazýnýn kýlýndýðý yer için kullanýlýr. Cenazenin konduðu taþa da musalla taþý denir.
Musallâ kelimesi, Kur´an-ý Kerim´in þu âyet-i celilesinde geçmektedir: "Kâbe´yi insanlar için toplanma ve güven yeri kýlmýþtýk. Ýbrahim´in makamýný musalla (namaz yeri) edinin, dedik. Evimi ziyaret edenler, kendini ibadete verenler, rükû ve secde edenler için temiz tutun, diye Ýbrahim ve Ýsmail´e ahit verdik" (el-Bakara, 2/125).
Ýslâm´ýn ilk asýrlarýnda genellikle þehirlerin kenar kýsýmlarýnda toplu namazlar için musallâlar hazýrlanýr ve bayram, cuma namazlarý gibi toplu namazlar bu günkü gibi muhtelif camilerde deðil, sadece namazgâh denilen bu musallâlarda kýlýnýr, böylece bütün þehir halkýnýn haftada bir defa bir araya gelmesi saðlanýrdý. Nitekim Ebu Said El-Hudrî (r.a)´ýn ifadesine göre: "Rasulullah (s.a.s), Ramazan ve Kurban bayramlarýnda musallâya çýkar ve ilk baþladýðý þey namaz olurdu. Namazdan sonra ayaða kalkarak sahabeye vaaz eder, onlara gerekli tavsiyelerde bulunur, gerekli emirleri verir, gaza için göndereceði varsa onlarý gönderir ve daha sonra musalladan evine geri dönerdi" (Buhârî Ýdeyn, 6).
Nafi´ b. Ömer de der ki: "Rasulullah (s.a.s), bayram gününün sabahýnda musallâya gider ve beraberinde mýzraðý da götürülürdü. Musallaya varýnca mýzraðý, kendisinin önünde dikilir ve ona doðru namaz kýlardý. Rasulullah´ýn o zamanki musallâsý bir düzlükten ibaretti ve önünde mihrap gibi herhangi bir þey yoktu" (Ýbn Mace, Ýkamet, 164).
Ýslâm hukukçularý bu hadisi þerifleri nazarý itibara alarak yaðmur ve kar gibi bir özür olmadýkça bayram, cuma ve cenaze gibi toplu namazlarýn þehir dýþýnda bir musallâda kýlýnmasýnýn sünnet olduðunu ve musallâda bayram namazý kýlmanýn camide kýlmaktan daha faziletli olduðunu söylemiþlerdir. Hanefi fukahasý hep bu görüþtedirler. Zira Rasulullah (s.a.s), bayram namazlarýný hep Medine camiinin dýþýndaki musallâda kýldýrmýþtýr.
Peygamber Efendimizin musallâsý, Medineli Münevverede, Mescid-i Nebevînin kapýsýndan batý istikametine doðru bin arþýn uzaklýðýnda bir yerde idi. Bu gün Mescidü´l-Gamâme denilen cami Peygamber Efendimizin musallâsýnda yapýlmýþtýr. Medine ahalisi de Hicretin dokuzuncu yüzyýlýna kadar bayram namazlarýný orada kýlarlardý.
Ýmam Malik´in arkadaþlarýndan Ebu´l-Gassan el-Kennani´ye göre Peygamberimizin musallâsý olan Mescidü´l-Gamâme, Hicretin ikinci yüzyýlýnda cami haline getirilmiþtir. Hicretin dokuzuncu yüzyýlýna kadar bu cami musallâ olarak kullanýlýyordu. Ancak, Mescid-i Nebevi geniþletilince artýk musallâya ihtiyaç kalmayýp cuma ve bayram namazlarý da burada kýlýnmaya baþlandý.
Peygamberimiz (s.a.s)´in musallâsýnda inþa edilen Mescidü´l Gamame, Hicretin sekizinci yüzyýlýnda Kýlavun´un oðlu Sultan San tarafýndan tamir edildi. Dokuzuncu yüzyýlda Mimar Emir Berdek tarafýndan, onüçüncü yüzyýlda Osmanlý Sultaný Abdülmecid Han tarafýndan ve XIX. yüzyýlda II. Abdülhamid Han tarafýndan yine tamirat gördü ve nihayet Hicri-1353 yýlýnda, Suud hükümeti tarafýndan Osmanlý mimarisi üzerine tamiratý yapýldý (Abdül Kuddus el-Ensari, Asarü´l-Medine el-Münevvere, 118).
radyobeyan