Necaset ve Giderilmesi By: rabia Date: 09 Mart 2010, 10:34:36
Necaset Bahsi ve Giderilmesi
Ýnsanýn ön ve arka menfezlerinden meni hariç çýkan her þey necistir. Ýdrarýn her çeþidi necis olduðu için yýkanmasý vaciptir.
Taam yiyemeyen, (anne sütünden baþka bir þey yiyemeyen) çocuðun idrarý (sidiði)´nin üzerine su dökülmesi ile temizlenir.
Necisin hiç bir çeþidi affolunmaz. Ancak kan ve kusuntunun çok azý, yani gözle görülmeyecek þekilde olan kan ve kusuntu ile akýcý kaný olmayan sinek ve haþaratlar yemeðin içine girip içinde ölürse o yemek necis olmaz.
Necaset lugatta, tiksindirici þey demektir, þer´i anlamý ise namazýn sýhhatine mani olan türn pisliklerdir.
Delili þu ayeti kerimedir: "Ey iman edenler! Þüphesiz ki içki, kumar, dikili putlar ve fal oklarý þeytanýn iþinden olan birer necistir. Ondan sakýnýnýz ki kurtuluþa erersiniz." (Maide: 5/90)
Enes (r.a.) anlatýr: "Rasulullah (s.a.v.) defi hacet için çýktýðý zaman biz O´na su götürdük, O´da onunla yýkanýrdý." [1]
Baþka bir hadisi þerifte Peygamber (s.a.v.) Ammar´a: "Elbiselerini idrardan, dýþkýdan, mezi ve kusmuktan temizle." [2] buyurmuþtur.
Hz. Ali´nin bir rivayeti de þöyledir:
´Ben mezisi çok olan biriydim. Kýzýnýn mevkiinden dolayý bu durumu Hz. Peygambere söylemekten haya ediyordum. Mikdat bin Esved´e sormasýný söyledim. Hz. Peygamber "Tenasül organýný yýkar ve abdestî alýr." buyurmuþlardýr.´ [3]
-Ön ve arka taraftan çýkan her þey yukarýdaki hadislerde belirtilen þeylere kýyas edilmiþtir. Ancak meni bunlardan istisna edilmiþtir.
Hz. Aiþe validemiz onun hakkýnda þöyle diyor:
"Ben Allah resulünün elbisesine bulaþan meniyi kuru þekilde giderirdim. Sonra O´da gider namaz kýlardý." [4]
Bu hadisten anlaþýlýyor ki meni necis olsaydý, elle kuru bir þekilde giderilmesi yeterli olmazdý.
-Yemek yemeyen, sadece anne sütüyle beslenen çocuðun idrarýnýn üzerine sadece su dökmekle iktifa edileceðine dair hadis:
Umrau Kays binti Hisan, henüz yemek yemeyen bir oðlan çocuðunu Resul-i Ekrem´in yanýna getirdi ve çocuðu onun kucaðýna koydu, çocuk da iþeyiverdi. Rasulullah (s.a.v.), suyu elbisenin üzerine azar azar dökmüþ, onu tam yýkamamaþtýr. [5]
-Kan ve kusuntusunun çok azý, sinek ve haþaratlarýn affedilmiþ necis-ler olduðu ve bunlarýn yemek içine düþmesiyle yemeði pislemeyeceði konusu hadisi þerifler ýþýðýnda açýklanmýþtý.
Sinek, bit, pire, arý ve akrep gibi asaleten akýcý kaný olmayan hayvanlardan biri, bir suya veya baþka bir sývýya düþüp ölürse içine düþtüðü þeyi necis yapmaz. Ama birisi tarafýndan kasten içine atýlýrsa o zaman necis olur.
Kulleteyne yetiþen bir suya bir necaset düþer de suyun 3 özelliðinden herhangi bir özelliðini bozmazsa necis olmaz. Ama suyun herhangi bir özelliði bozulursa o zaman o su necis olur.
Suyun üç özelliði þunlardýr:
1- Renk.
2- Koku.
3- Tad.
Bir adam kulleteyn miktarý (kulleteyn sayfa 68 de anlatýlmýþtýr) olan bir suya düþüp ölürse, içine düþtüðü su necis olmaz. Çünkü dinimize göre insan, muhterem olduðundan hayatta olduðu gibi ölümünde de tahirdir. Ancak vücudunda veya elbisesinde necaset bulunduðu takdirde durum deðiþir. Necisten dolayý o su necis olur.
Kulleteyn miktarýndan az olan bir su herhangi bir necasetle pis olmuþsa, temizlenebilmesi için sýfatlarý normal bir hale dönmek þartýyla beraber kulleteyn olacak kadar kendisine su ilave edilmelidir.
Kulleteynden fazla olur ve necaset sýfatý da kalmamýþsa o su temiz olur. Kulleteyn miktarý olan suyun içine necaset düþtüðü taktirde rengi, tadý veya kokusu deðiþirse necis olur.
Kendiliðinden veya ona su ilave etmek suretiyle vasýflan düzelirse temiz olur. Ama ilaçlamak suretiyle su eski haline dönerse, ne temiz ne de temizleyeci olur.
Her çeþit hayvanýn aslý þer´ân temizdir. Ancak köpek, domuz ve bunlarýn birbirleriyle birleþmesi neticesi doðan bir varlýk veya bu ikisinden birinin temiz bir hayvanla birleþmesi neticesinde meydana gelen bir hayvan temiz deðildir.
Balýk, çekirge ve insanýn ölüsü dýþýnda kalan her çeþit ölü (þer´i ölçüler dahilinde kesilmemiþlerse) necistir. Köpek veya domuz herhangi bir yemek kabýna aðzýný sokarsa, orasýný bir defasýný toprakla olmak üzere yedi defa yýkamak gerekir. Diðer necasetler ise birer sefer yýkanmasý yeterlidir. Üç sefer yýkamak ise daha da efdaldir.
Herhangi bir iþlem yapýlmadan þarap kendiliðinden sirkeye dönüþürse temiz olur. Ama içine bir þey atmakla veya herhangi bir iþlem yapmakla sirkeye dönüþürse temiz olmaz.
Köpeðin, domuzun, ikisinin birleþmesinden meydana gelen yavru veya her birisinin baþka bir hayvanla birleþmesinden doðan hayvanýn aðzý, salyasý, idrarý, kuru ve yaþ yerleri, yaþ bir yere deðerse veya aðzý kuru bir yere deðerse orasýný bir defa toprak ve altý defa su ile yýkamak lazýmdýr.
Aðýr (Muðallaz) Necaset
Domuz etinin haram olduðunu bildiren ayeti kerime. Yüce Allah Kur´an-ý Kerim´de þöyle buyurur:
"De ki: Bana vahyolunanda, leþ veya akýtýlmýþ kan yahut domuz eti (ki pisliðin kendisidir) ya da günah iþlenerek Allah´tan baþkasý adýna kesilmiþ bir hayvandan... " (En´am:6/145)
Köpeðin de haram olduðunu bildiren hadisi þerif.
Ebu Hureyre (r.a)´dan rivayeten Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdular ki:
"Köpek herhangi birinizin kabýndan yalarsa birincisini toprakla ovalayarak o kabý yedi defa yýkasýn." [6]
Domuz ile köpek ayný hükümdedir.
Köpek ile domuzun birleþmesinden veya bu iki hayvandan birisinin temiz bir hayvanla birleþmesi neticesi doðan hayvanýn haram oluþu da aslýna çekmesinden dolayýdýr.
Balýk ile çekirgenin ölüsü necis deðildir. Çünkü Peygamber (s.a.v.) þöyle buyrumuþlur:
"Size iki ölü ile iki kan helal kýlýnmýþtýr, iki ölü balýk ve çekirgedir. Ýki kan ise ciðer ve dalaktýr." [7]
Kan ve irin de necis hükmündedir.
Canlý bir hayvandan kesilen herhangi bir parça da haramdýr. Kýl ve tüyler bundan istisna edilmiþtir.
Hafif (Muhaffef) Necaset
Daha evvel ifade ettiðimiz iki yaþýn altýnda olup anne sütünden baþka bir þey yemeyen çocuðun idrarý. Bunun üzerine sadece su serpmekle yetinilir. Hükmü geçti.
Orta (Mutevassýt) Necaset
Bu tür necasetler hayvan dýþkýsý, kan ve insan pislikleri gibi iðrenç olan necis türleridir. Bu necis türlerinin temizlenmesi ancak su ile olur. Çýkarýlabilirse tek defa da yýkamak yeterlidir. Taþ ile islinca ise kiþinin kendi defi haceti sonrasý kendine ait olan idrar ve dýþký artýðýný temizle-mesindendir. Baþka birine ait olan necisi temizlemek ancak su ile olur.
Orta necasetlerin temizlenmesinin ne þekilde olduðunu bildiren delil.
Ýbni Ömer þöyle rivayet eder: "Namaz elli, cünüplükten dolayý yýkanmak yedi ve elbiseden idrarý yýkamak yedi defa idi. Resulullah (s.a.v.) namaz beþ vakit, cünüplükten dolayý yýkanmak bir ve elbiseden sidiði yýkamak da bir defaya indirilinceye kadar (Allah´a) duaya devam etti." [8] Diðer necasetler de sidiðe kýyas edilmiþtir.
[1] Çuhan, 214.
[2] Ýmaný Almýed, Darekunu ve Bczzar nvaxci etnuþtýý
[3] Buharý; 176, Müslim, 303
[4] Müslim,288
[5] Mushm, 287
[6] Müslim, 279
[7] Ýmam Ahmed, 2l97
[8] Ebu Davud, 247
radyobeyan