Miskal By: armi Date: 07 Mart 2010, 18:04:33
MÝSKÂL
Mikdar, kadar; dirhemin, bir tam yedi bölü üçü aðýrlýðýnda altýn aðýrlýk ölçü birimi. Ýslâmî bir terim olarak; zekât ve sadaka-i fýtýr vermek, kurban kesmek için gerekli olan zenginliðin belirlenmesinde kullanýlan bir aðýrlýk birimidir. Þer´î ve örfi olmak üzere ikiye ayrýlýr. Þer´î miskal, Hz. Peygamber (s.a.s) zamanýnda kullanýlan miskal; örfi miskal de her ülkenin kendine ait miskali demektir.
Þer´î miskal 20; örfi miskal 24 kýrattýr. Bir kýrat, kapçýðý ve iki tarafýndan kýlçýðý temizlenmiþ orta boyda beþ arpa tanesinin aðýrlýðýna eþittir. Buna göre þer´î bir miskal 20 x 5 = 100; örfî miskal 24 x 5 = 120 arpa aðýrlýðýnda olur. Bu günkü aðýrlýk ölçüsüyle þer´î bir miskal yaklaþýk 4.009; örfi bir miskal de 4.8105 gramdýr. Zekât ve sadaka-i fýtýr vermek ve kurban kesmek için lâzým olan zenginliðin belirlenmesinde þer´î miskal esas alýnýr (Ýbn Âbidin, II, s. 39; Tecrid-i Sarih Tercümesi, V, s. 50, 53).
Altýnýn para olarak kullanýlmayan ziynet ve benzeri çeþitlerinin aðýrlýk olarak deðerlendirilmesinde miskal sözcüðü kullanýlýrken, Hz. Peyamber ve Hulefa-ý Râþidin döneminde, tedavülde kullanýlan altýn paraya "dinar" gümüþ paraya ise "dirhem" adý verilmiþtir. Miskal veya dinar aðýrlýklý (vezin) bakýmýndan eþit altýn para birimleri olduðu gibi, bunlarýn gümüþ para birimi olan dirhemle de, aðýrlýk baðlantýlarý bulunmasýna özen gösterilmiþtir. Hz. Ömer devrinde yapýlan para ayarlamasýnda on dirhemin bir dinar veya bir miskale eþit kabul edilmesi ve bundan sonra da bu orana genellikle dikkat edilmesi, bu iki çeþit paranýn birbirine göre aðýrlýðýný gösterir. Þer´î dirhem yaklaþýk 2,8 gram kabul edilince, on dirhem = 28 gram olur. Bunu yediye böldüðümüzde 28: 7 = 4 gram da yaklaþýk dinarýn aðýrlýðý olmuþ bulunur (Ayrýntý için bk. "Dirhem" ve "Dinâr" maddeleri).
Ýslâm´da altýn ve gümüþ para sistemi ve bunlarýn kendi cinsleriyle mübadelesinde "eþit aðýrlýk ve peþin" olarak yapýlmasý prensibinin getirilmesi, tedavülde kullanýlan para ile, toplumun elindeki bütün altýn ve gümüþ stoklarý arasýnda "satýn alma gücü eþitliði" baðýntýsýný ortaya çýkarmýþtýr. Baþka bir deyimle, para olarak kullanýlan altýn veya gümüþle, ayný ayardaki diðer altýn ve gümüþ çeþitleri arasýnda aðýrlýk bakýmýndan bir satýþ alma gücü farkýnýn doðmasýna Ýslâm´daki faiz yasaðý ekonomik bir engeldir. Bu prensip gereði, Ýslâmî para sistemi enflasyona karþý korunmuþtur.
Þâmil ÝA
radyobeyan