Minnet By: armi Date: 07 Mart 2010, 17:56:48
MÝNNET
Bir iyilik karþýsýnda duyulan borçluluk duygusu. Kelime ayrýca ihsan, in´am, lütuf, kerem, iyilik etme, iyilik bilme, bir iyiliðe teþekkür etme gibi anlamlarý da dile getirir. Bununla birlikte yapýlan iyiliði baþa kakma anlamýyla yaygýnlýk kazanmýþ ve genellikle bu kötü huyu belirtmek amacýyla kullanýlmýþtýr.
Yapýlan bir iyiliði baþa kakma anlamýnda minnet, Kur´an ve Sünnet´te amelleri boþa çýkaran, azap gerektiren kötü bir davranýþ biçiminde tanýmlanarak yasaklanmýþtýr. Bu kötü huyla ilgili olarak Kur´an´ýn bir âyetinde "Mallarýný Allah yolunda verip de sonra verdiklerinin ardýndan baþa kakmayan ve eziyet etmeyenlerin Rableri katýnda mükafatlarý vardýr. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir" (el-Bakara: 2/262) buyurulmaktadýr. Diðer bir âyette de: "Ey inananlar! Ýnsanlara gösteriþ için malýný verip Allah´a ve ahiret gününe inanmayan adam gibi, baþa kakmak ve eziyet etmekle sadakalarýnýzý boþa çýkarmayýn" (el-Bakara: 2/264) buyurulmaktadýr. Müslüman olmalarýný Peygamberimizin baþýna kakan kimseler için de Kur´an´da þöyle denilmektedir: "Ýslam´a girdiklerini senin baþýna kakýyorlar. De ki: Müslüman olmanýzý benim baþýma kakmayýn. Belki sizi imana hidayet buyurduðundan dolayý Allah sizin baþýnýza kakar. Eðer doðrularsanýz" (el-Hucurat, 49/17).
Birinci âyette, iyiliðin Allah rýzasý için yapýlacaðý bildirilmekte ve böyle yapanlara mükafat vadedilmekte, onlar için korkunun ve üzüntünün olmayacaðý belirtilmektedir. Ýkinci âyette, yaptýðý iyiliði baþa kakan kimsenin iyiliðinin boþa çýkacaðý, kendisine bir yararýnýn olmayacaðý bildirilmektedir. Böyle bir insanýn, yaptýðý iyiliði gösteriþ için yaptýðý belirtilmekte, ahirete inanmayan insana benzetilmektedir. Üçüncü ayette de en çok iyilik yapanýn "Allah" olduðu zikredilmektedir.
Peygamberimiz de: "Üç sýnýf insan vardýr ki Allah Teâlâ kýyamet gününde bunlara iltifat buyurmaz, yüzlerine bakmaz, onlarý tezkiye etmez, korumaz. Onlar için can yakýcý azab vardýr" buyurmakta, bunlarýn "Elbiselerini kibirlenerek yerlerde sürüyen, yaptýðý iyiliði baþa kakan ve satýlýk eþyasýný yalan yeminle kýymetlendirmeye çalýþan kiþiler" olduðunu haber vermektedir (Riyazü´s-Salihin, III, 166).
Baþka bir hadiste de "Düzenbaz, cimri ve yaptýðý iyiliði baþa kakan kimse Cennete girmeyecektir (Cennete ilk girenlerden olmayacaktýr)" buyurulmaktadýr (Tirmizi, Birr: 41).
Görüldüðü gibi âyetlerde ve hadislerde yaptýðý iyiliði baþa kakmak hoþ karþýlanmamakta ve yasaklanmaktadýr. Ýyilik yapan insan, yaptýðý iyilikle sevap kazanýr. Fakat iyiliði baþa kakmakla bu sevap ortadan kalkar. Bu tür insanlar; düzenbazlar ve cimriler sýnýfýna dahil edilir. Yaptýðý iyiliði baþa kaktýðý için azabý da hak eder.
radyobeyan