Mevlevilik By: armi Date: 06 Mart 2010, 17:36:26
[size=12mpt]
MEVLEVÝLÝK
Mevlana Celaleddin Rumi´nin (d. 1184 Belh, Horasan-ö. 1273 Konya) düþünceleri çevresinde kurulan tarikat. Babasýnýn düþüncelerini sistemleþtirdiði ve tarikat biçiminde örgütlendirdiði için Mevlana´nýn oðlu Sultan Veled (ö. 1312) Mevlevilik´in asýl kurucusu ve ikinci piri sayýlýr.
Mevlana´nýn hayatý boyunca tarikatlara özgü birtakým kurallara uymadýðý, kendisine baðlananlar için özel kurallar koymadýðý bilinmektedir. Sözgelimi kendisine baðlananlar için ne bir giriþ töreni düzenler, ne de belli bir zikir öngörürdü. Diðer tarikatlar gibi özel giysilerle ayrýlma yoluna da gitmemiþti. Bilinen baþlýca uygulamasý müridliðe kabul edilenlerin saç, sakal, býyýk ve kaþlarýndan birkaç kýl kesmek, kendisine halifelik verilenlere de bugün hýrka denilen geniþ kollu, yakasýz, önü açýk bir giysi olan fereci giydirmek, halký aydýnlatma görevini simgelemek üzere bir çerað vermekti. Mevlevilik´in baþlýca kurallarýndan birisi olan semayý da yalnýzca aþk ve cezbe için yardýmcý bir öðe sayardý. Ancak oðlu Sultan Veled, halifeliði döneminde Mevlana´nýn düþüncelerini temel olarak Mevleviliði kendine özgü kurallarý, törenleri olan bir tarikat durumuna getirdi.
Mevleviliðe göre tasavvufi eðitimin amacý insanýn kendine gelmesini, kendini bulmasýný saðlamaktýr. Gerçeðe ulaþmak için insan tabiatýna aykýrý yöntemlere baþvurulmamalýdýr. Zikir ve çile gerçeðe ulaþmanýn temel yöntemi deðildir. Zikir ancak düþünceyi harekete geçirdiði ölçüde yararlýdýr. Gerçeðe ulaþmanýn asýl yolu aþk ve cezbedir. Bunun için de isimlerden ve kelimelerden geçip Allah´ý bulmak Allah dýþýndaki varlýklardan (masiva) arýnmak gerekir. Bütün varlýðý kuþatan Allah´ýn varlýðý tek gerçektir. Varmýþ gibi görülen varlýklar gerçekte yoktur; varolan, bu varlýklar aracýlýðý ile kendini gösteren Allah´týr. Evren her an yeniden yaratýlmaktadýr. Zýdlar alemi olan bu dünyada herþey izafidir. Allah´ý gerçek anlamda tanýmayan insanlar dünyanýn, altýn ve gümüþün kulu, kölesi olurlar. Bu kölelikten kurtulmanýn tek yolu da Allah aþkýdýr.
Mevleviliðe göre mürid kendini mürþidinde yok etmeli, kendine baktýðýnda mürþidini görmelidir. Mürþidinin tüm isteklerini tereddüt etmeden kabul etmeli, ona itaatý Allah´a ve Peygamber (s.a.s)´e itaat, muhalefeti de Allah ve Peygamber (s.a.s)´e muhalefet bilmelidir. Kendisini þeyhinden uzaklaþtýracak hiçbir sözü dinlememeli, onun iyiliðin mutlak temsilcisi olduðuna inanmalý, hakkýnda kötü düþünmemeli, yanýnda çok konuþmamalýdýr. Nefsini zayýflatmaya, riyazet ve mücahede ile öldürmeye çalýþmalýdýr. Kötülüðü buyuran nefsi (nefs-i emmare) ancak mürþid öldürebilir. Bu nedenle mürid mürþidinin irþadýna sýký biçimde sarýlmalýdýr.
Mevlevilikte baþlýca tarikat ayini, âyin-i þerif de denilen semadýr. Belli kurallar içinde ve müzik eþliðinde yapýlan semadan baþka zikir telkini, tac ve hýrka giyme, halvet, tarikata giriþ, halifelik verme de belli kurallara baðlanmýþtýr. Sözgelimi zikir telkininde þeyh müridi önüne oturtarak elini tutar, bütün günahlardan sakýnacaðýna, iyilik ve takva üzere bulunacaðýna dair söz alýr, kelime-i tevhidi üç kez telkin eder, sonra da onun için dua eder. Duanýn arkasýndan þeyh, dünya ile ilgisini kestiðini simgelemek üzere müridin saçýndan birkaç kýl keser. Halvet, diðer tarikatlarda olduðu gibi kýrk gün süren bir ibadet, riyazet biçiminde deðil, tekkede hizmet biçiminde uygulanýr. Binbir gün süren bu halveti (çile) tamamlayan kiþiye derviþ adý verilir.
Tac ve hýrka giydirme de küçük bir törenle yapýlýr. Tac giyecek mürid baþýný açarak þeyhin önüne oturur, baþýný þeyhin dizine koyar. Mevlevi silsilesini okuyan þeyh Allah´tan müridi fakirlik yolunda (tasavvuf) baþarýlý kýlmasýný, baþýna manevi bir tac ihsan etmesini dileyerek tacý giydirir. Fatiha sûresini okuyarak dua eder. Hýrka ise ayakta giydirilir. Yine mevlevi þeyhleri silsilesi ve Fatiha okunur, dua edilir. Duanýn arkasýndan hýrkasý giydirilen mürid þeyhin ve orada bulunan büyüklerin ellerini öper.
Halvetten çýkmýþ, eðitimini tamamlamýþ ve gerekli olgunluða ulaþmýþ derviþlere verilen üç tür halifelik vardýr. Bunlar suret-i hilafet, mana-yý hilafet ve hakikat-ý hilafet olarak anýlýr. Suret-i hilafet, bir derviþe bir tekkenin yönetimini yürütmesi amacýyla verilen halifeliktir. Bu tür halifeler irþad yetkisine sahip deðildir. Mana-yý hilafet, seyr-ü süluk denilen tasavvufi yolculuðun makam ve mertebelerini iyi bilen, Allah´ý tam anlamýyla tanýyan derviþe halký irþad etmesi amacýyla verilen halifeliktir. Hakikat-ý hilafet de doðrudan irþad ve þeyhlik yetkisiyle verilen halifeliktir. Þeyhlik makamý boþ olan tekkelere atanacak þeyhler bu halifeler arasýndan seçilir.
Mevleviliðe mensup kiþiler seyrü sülukteki durumlarýna göre çeþitli derecelere ayrýlýr. Ýlk dereceyi mevlevilerin büyük çoðunluðunu temsil eden muhibler oluþturur. Seven kiþi demek olan muhib, mevlevi kurallarýna göre sikke tekbirletip tarikata giren, ancak derviþliðe ikrar vermeyen müriddir. Ýkinci derecede dede de denilen derviþler yeralýr. Derviþ ikrar verip tekke mutfaðýnda (matbah) üç gün saka postunda oturan, kararýndan dönmezse arakiye ve hizmet tennuresi giyinip çeþitli hizmetlerle binbir gün halvet (çile) çýkaran, onsekiz gün süren hücre çilesini de tamamlayan mevleviye verilen addýr. Þeyhler üçüncü dereceyi oluþturur. Þeyh, bir tekkeyi yönetmek, muhib ve derviþlerin yetiþtirme yetkisine sahip olan mevlevidir. Mevlevilikte son dereceyi halifeler meydana getirir. Halifeler, baþkasýna halifelik verme yetkisine sahip þeyhlerdir.
Sultan Veled´ten sonra bütün Mevleviliði temsil eden Konya´daki merkez tekke þeyhliðinin babadan oðula ya da ailenin büyüðüne geçmesi gelenekleþti. Bu geleneðe baðlý olarak þeyhlik makamýna oturan kiþiye Çelebi adý verildi ve zamanla merkez tekke þeyhliði Çelebilik makamý olarak anýlmaya baþladý. Çelebiler, baþlangýçta, þeyhlik makamýnda oturan kiþi tarafýndan önceden belirlenirdi. Sonralarý çelebiler dedelerin onayýyla atanmaya baþladý. Daha sonra da, adaylar arasýndaki çekiþmeler nedeniyle çelebiler padiþah iradesiyle atanýr oldular.
Mevlevilik Türk düþünce ve sanat hayatýna önemli etki ve katkýlarý olan bir tarikattýr. Mevlana´nýn vahdet-i vücud (varlýk birliði) anlayýþýna dayanan düþünceleri yüzyýllar boyunca etkisini sürdürmüþ, günümüze kadar canlýlýðýný koruyabilmiþtir. Mevlevi tekkeleri, tarikat faaliyetlerinin yanýsýra bir sanat ve kültür kurumu gibi çalýþmýþ, baþtan beri birçok þair, yazar ve bestecinin yetiþtiði merkezler olmuþtur.
Osmanlýlar döneminde Türkiye´de en yaygýn tarikatlardan birisi olan Mevleviliðin faaliyetine, diðer tarikatlarla birlikte, 13 Eylül 1925 tarihli bir kanunla son verildi. Faaliyetini bir süre Þam´da sürdürmeyi denediyse de baþarýlý olamadý. Ancak 1926 yýlýnda Konya´daki merkez tekke ve Mevlana türbesi müze olarak yeniden açýldý. Günümüzde de her yýlýn Aralýk ayýnda Konya´da turistik amaçlý mevlevi ayinleri icra edilmektedir.[/size]
Ynt: Mevlevilik By: yagmur_7-c Date: 02 Nisan 2014, 21:33:40
selamun aleykum...
Mevlana celaladdin Rumi hazretleri... Saygýda kusur etmeyen bir ermiþ...
Bunu hatýrlarsýnýz.
1. Cömertlik ve yardým etmede akarsu gibi ol.
2. Þefkat ve merhamette güneþ gibi ol.
3. Baþkalarýnýn kusurunu örtmede gece gibi ol.
4. Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
5. Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
6. Hoþgörülükte deniz gibi ol.
7. Ya olduðun gibi görün, ya göründüðün gibi ol.
Ynt: Mevlevilik By: cerendemir Date: 03 Nisan 2014, 01:39:15
Ya olduðun gibi görün,ya göründüðün gibi ol.
Demiþ Mevlana Hz.Bu söz mevleviliðin ne demek olduðunu anlatýyor aslýnda.
Ynt: Mevlevilik By: Rüveyha Date: 03 Nisan 2014, 10:56:27
Mevleviliðe göre mürid kendini mürþidinde yok etmeli, kendine baktýðýnda mürþidini görmelidir.
Bu tüm tarikatlarda olmasý gereken..Mevlam Mevlana hz'lerinden razý olsun..Bizleri þefaatlerine mashar eylesin..Ne mutlu bizleriki, Mevlana hzlerinin ayak bastýðý topraklar da yaþamaktayýz, bu bile ne þerefli topraklara sahip olduðumuzun kanýtý..Mevlam idrak gücümüzü artýrsýn, artýrsýn ki bu güzel Allah dostlarýný bir nebze de olsa anlayalým.
Ynt: Mevlevilik By: yunushan7d Date: 16 Nisan 2014, 23:57:39
Ödevim Tamam Teþekkür ederim
Ynt: Mevlevilik By: Hatice Akdað 7/B Date: 30 Mart 2015, 23:13:41
Esselamü Aleyküm:
Öncelikle paylaþtýðý nýz için Allah razý olsun...
Mevleviliði kuran Mevlana'dýr.Mevlana Tebrizli Þems ile karþýlaþýrlar ve onun fikirlerini çok beðenir.
Mevlevilik Mevlana'nýn düþünceleri ile oluþmuþ tasavvufi bir yorumdur.Mevlana ya göre örnek insan olmak çok önemliydi.
(Söz dinleyene göre söylenir.Sözün faydasý yoksa söyleme)
Mevlana
Teþekürler :-)
Ynt: Mevlevilik By: selinay 7b Date: 03 Nisan 2015, 15:50:19
Mevleviliðin kurucusu Mevlanadýr. Mevlana Mesnevi isimli eserrinde insanlara dürüst , cömert,çalýþkan,alçak gönüllüve sabýrlý olmalarýný tavsiye etmiþtir.Mevlevi derviþlerinin ney ,kudüm,rebap gibi çalgýlarla ve ilahiler eþliðinde kollarýný iki yana açýp dönerek yaptýðý ayine "sema" denir.
Allah sizden razý olsun...
Ynt: Mevlevilik By: rabiayldz Date: 31 Mart 2016, 18:53:37
Ve aleykümselam ve rahmatululahi ve berakatuh.Mevleviliðin kurucusu Mevlana'dýr.Ailesiyle birlikte Konya'ya yerleþen Mevlânâ,ilk tahsilini babasý Bahaeddin Veled'den almýþtýr.Mevlevilik,Mevlana'nýn düþünceleri etrafýnda oluþmuþ tasavvufi bir yorumdur.Mevlevilik düþüncesinin þiir ve musiki üzerinde de aðýrlýk hissedilmektedir.
Allah c.c razý olsun.
Ynt: Mevlevilik By: Bilal2009 Date: 31 Mart 2016, 19:31:01
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Allah a giden yollardan biri de Mevleviliktir. Rabbim bizleri Allah a gidenlerden eylesin. Rabbim paylaþým için razý olsun.
Ynt: Mevlevilik By: rabiayldz Date: 17 Haziran 2016, 16:46:58
Selamun aleyküm....
Mevleviliðin kurucusu Mevlana'dýr..
Mevlânâ ilk tahsilini babasý Bahaeddin Veled'den almýþtýr...
Mevlânâ yaþadýðý dönemin ünlü bilginlerinden ders almýþ ve kýsa sürede çevre de tanýnan bir þahsiyet olmuþtur...
Daha sonra Mevlânâ,Þems isimli bir sufi ile tanýþmýþ ve onun fikirlerinden çok etkilenmiþtir...
Onun düþünceleri vefatýndan sonra oðlu Sultan Veled tarafýndan sistemleþtirilmiþtir..
Mevlevilik,Mevlana'nýn düþünceleri etrafýnda oluþmuþ tasavvufi bir yorumdur.
Mevlevilik düþüncesinin þiir ve musiki üzerinde de aðýrlýðý hissedilmektedir.Mevlevi derviþlerinin ney,kudüm,rebap gibi çalgýlar ve ilahiler eþliðinde kollarýný iki yana açýp dönerek yaptýklarý ayine ""Sema"" denir....
Mevlevilik,tarih boyunca insanlarýn manevi hayatlarýný þekillendirilmesine katký saðlamýþtýr...
Allah c.c razý olsun inþAllah hocam.....
radyobeyan