Mazmaza By: armi Date: 03 Mart 2010, 17:04:49
MAZMAZA
Yýkama, çalkalama, suyu aðýzda çalkalayarak hareket ettirme. Gusül abdestinde suyu aðzýn her tarafýna ulaþtýracak þekilde çalkalama anlamýnda bir fýkýh terimi. Mazmaza gusülde farz, namaz abdestinde ise sünnettir.
Cünüplükte veya kadýnýn ay hali yahut lohusalýk halinin sona ermesi durumunda gusül abdesti farz olur. Guslün farzlarý üçtür: a) Mazmaza; aðýza su verme, b) Ýstinþak; buruna bolca su verme ve dýþarý çýkarma, c) Bütün bedeni hiç bir yer kuru kalmaksýzýn bir defa yýkama.
Aðýz ve burun gusül abdestinde yýkanmasý gereken bedenin bütününden sayýlmýþtýr. Kur´ân-ý Kerîm´de: "Eðer cünüp iseniz iyice temizlenin" (el-Mâide, 5/6) buyurulmuþtur. Bedenin her tarafýnýn temizlenmesi, bir güçlük olmaksýzýn suyun ulaþabileceði yerleri kapsamýna alýr. Aðýz ve burnun içi bu niteliktedir. Gözlerin içini yýkamakta güçlük olduðu için gözler yýkama kapsamýna girmez. Hz. Peygamber´in þu hadisi de aðýz ve burnun yýkanacak kýsýmlardan olduðuna delâlet eder: "Her bir kýlýn altýnda cünüplük vardýr. Saçlarý ýslatýnýz ve derinin yüzünü yýkayýnýz" (Ebû Dâvud, Tahâre, 97; Tirmizî, Tahâre, 78; Ýbn Mâce, Tahâre, 106; Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 94,101,133, VI,111, 254).
Ýmam Þafiî guslü, namaz abdestine kýyas ederek, aðýz ve burnun gusülde yýkanmasýný sünnet kabul etmiþtir.
Mazmazada su yün her defasýnda dýþarýya çýkarýlmasý þart deðildir. Hatta aðýz dolusu su içilmesi de yýkama yerine geçer. Gusülde, aðzý ilk yýkama farz, ikinci ve üçüncü yýkayýþlar sünnettir. Oruçlu olanlarýn su yutmamak için mazmaza sýrasýnda dikkatli olmasý gerekir.
Namaz abdesti alýrken aðýz ve burna su vermek sünnettir. Çünkü abdest ayetinde yüzünüzü yýkayýnýz" (el-Mâide, 5/6) buyurulmuþtur. "Yüz", gözle görülen dýþ kýsmý ifade eder. Aðýz ve burnun içi kapsama girmez. Ancak, aðýz ve burnun yýkanmasý, hadisle sabit olduðu için abdestin sünnetlerindendir (Ýbnü´l-Hümâm, Fethu´l-Kadîr; Mýsýr, t.y., I, 56, 57; el-Kâsânî, Bedâyiu´s-Sanâyi´, Beyrut 1402/1982, I, 3 vd.; Ýbn Âbidin, Reddü´l-Muhtâr, Ýstanbul 1984, I,151 vd.; Terceme, A. Davudoðlu, Ýstanbul 1982, I, 219 vd.; "Gusül" maddesi).
Þâmil ÝA
radyobeyan