Lahik By: armi Date: 01 Mart 2010, 17:22:03
LÂHÝK
Namaza imam ile beraber baþladýðý halde kendisine gaflet, uyku veya cemaatin çokluðundan dolayý bir zahmet arýz olup veya abdesti bozan bir durum ile karþýlaþýp da namazýn tamamýný veya bir kýsmýný imam ile kýlamayan kimse.
Namazýn baþýndan sonuna kadar, aralýksýz olarak imama uyan, bütün rek´atleri imam ile beraber kýlan kimseye "müdrik", imama birinci rek´atýn rükûundan sonra, imam selâm verinceye kadar, arada uyan kimseye de "mesbûk" adý verilir. Lâhik, imamla birlikte kýlamadýðý kýsým için, imama uyan kimse gibidir. Bu yüzden kaçýrdýðý rek´atleri kaza ederken, Kur´ân-ý Kerim okumaz ve kendi baþýna kýldýðý rek´atlerdeki yanýlmasýndan dolayý "sehiv secdesi" yapmasý gerekmez. Çünkü imamýn arkasýnda namaz kýlan cemaat kendi yanýlmasýndan dolayý sehiv secdesi yapmaz.
Ýmama uyan cemaatten birisinin, namaz içinde abdesti bozulsa, meselâ, burnu kanasa, saftan ayrýlýr, namaza aykýrý bir þeyle uðraþmaksýzýn hemen abdest alýr, tekrar cemaate dönerek yetiþtiði yerden imama uyar. Mümkün ise önce kaçýrdýðý rek´âtleri veya rükünleri kaza eder, sonra imama tabi olarak onunla selâm verir. Bir kimse, birinci rek´atýn kýyamýnda uyuyup da imam secdeye vardýðý anda uyansa, hemen rükûa varýr, sonra secdeye vararak imama tabi olur. Bir yere dayanmaksýzýn vuku bulan, uyku hali gerçek uyku sayýlmadýðý için abdeste ve dolayýsýyla namaza zarar vermez.
Lâhik, imama yetiþemeyeceðini anlarsa, hemen imama tabi olur, imam namazdan çýkýnca kendisi kaçýrmýþ olduðu rek´atleri veya rükünleri kaza eder. Ancak hükmen imamýn arkasýnda namaz kýlmakta olduðu kabul edilerek bir þey okumaksýzýn eksik kalan rek´atleri tamamlar.
Ýmama ikinci rek´atte uyan bir kimse (mesbûk) abdesti bozulduðu için, bir veya daha fazla rek´atý kaçýrsa, imam selâm verdikten sonra kaza edeceði ilk rek´atte kýrâatte bulunmasý gerekir.
Ýmam sehiv secdeleri yapsa, Lâhik namazýný henüz tamamlamamýþ ise, onunla beraber bu secdeleri yapmaz. Önce namazý tamamlar, ondan sonra bu sehiv secdelerini yapar (Ýbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, I, 277 vd.; ez-Zeylaî, Tebyînul-Hakaik, el-Emîriyye, III,137 vd.; Ýbn Âbidîn, Reddül-Muhtâr,Mýsýr, t.y., I, 500-560; ez-Zühaylî, el-Fýkhul-Ýslâmî ve Edilletuh, Dýmaþk 1405/1980, II, 209, 210).
Korku namazýnda, namazý imama uyarak kýlmaya baþlayan ve iki rek´atlý namazda ilk rek´atý, üç veya dört rek´atlý namazda ise, ilk iki rek´atý imam ile beraber kýlan birinci grup, ikinci secdeden veya birinci oturuþta "tahiyyât"tan sonra düþman cephesine gider, ikinci grup gelerek, imam ile geri kalan re´katleri kýlar, yeniden düþman karþýsýna gider. Ýmam kendi baþýna selâm verir. Birinci grup, döner gelir, namazýný kýraatsýz olarak tamamlar, selâm verir.
Ýþte bu grup "lâhik" hükmündedir. Ýkinci grup namazlarýný imamdan sonra kýraatle tamamlayýp düþman cephesine yeniden gider (bk. "Korku Namazý"). Bu ikinci grup ise "mesbûk" hükmünde olduðu için namazýný kýraatla tamamlar.
Ancak her lâhikin yukarýda açýklandýðý þekilde namazý tamamlamasý güç olduðu için, lâhiklerin eksik kalan namazlarýna yeniden baþlamalarý daha uygun görülmüþtür.
radyobeyan