Kandil By: armi Date: 26 Þubat 2010, 20:13:00
KANDÝL
Müslümanlarca kutsal sayýlan gecelere verilen ad. Bu geceler ramazan´ýn yirmi yedinci gecesi olan Kadir, Receb ayýnýn yirmiyedinci gecesi olan Mirac, Þaban ayýnýn on beþinci gecesi olan Berat, Receb ayýnýn ilk cuma gecesi olan Regaib ve Rebiülevvel ayýnýn onikinci gecesi olan Mevlid´tir.
Osmanlýlar döneminde, II. Selim (1566-1574) zamanýndan baþlayarak minarelerde kandiller yakýlarak duyurulduðu ve kutlandýðý için Kandil olarak anýlmaya baþlayan gecelere Kandil-i Þerif de denir. Ayrýca her gece, Leyle-i Kadir, leyle-i Mirac gibi terkiplerle de anýlýr.
Hicretten üçyüz yýl sonra ilk kez Mýsýr´da, Fatimiler döneminde Mevlid; dörtyüzyýl sonra da Kudüs´te Mirac, Regaib ve Berat geceleri kutlanmaya, bu geceler camilerde toplu biçimde yapýlan ibadetlerle geçirilmeye baþlandý. Daha sonra bu kutlamalar Ýslam dünyasýnýn bazý bölgelerine yayýlarak gelenekleþti.
Kadir dýþýndaki gecelerin kutsallýðý hakkýnda Kur´an´da herhangi bir bilgi bulunmaz. Hadis´te de Beraet gecesi dýþýndaki geceler hakkýnda kesin sayýlabilecek bir bilgi ve yönlendirme yoktur. Bu nedenle birçok Ýslâm bilgin ve hukukçusu hem bu gecelerin kutsallaþtýrýlârak kutlanmasýna, hem de bu gecelerde toplu biçimde ibadet yapýlmasýna bid´at olduðu gerekçesiyle karþý çýkmýþtýr. Fakat bilginlerin tüm önleme ve sakýndýrma çabalarýna raðmen bu gecelere duyulan ilgi azalmamýþ, tam tersine, artmýþtýr. Yaygýn bir gelenek durumuna geldikten sonra da kandiller hakkýndaki tartýþmalar sürmüþ, bilginlerin bir bölümü þiddetle karþý çýkarken bir kýsmý da kutlamalarýn bid´at olduðunu kabul etmekle birlikte hasenliði, güzel gelenekler olduðunu söyleyerek cevaz vermiþtir.
Günümüzde de kandiller camilerde okunan mevlid ve Kur´an´la, yapýlan dua ve ibadetlerle canlý biçimde kutlanmaktadýr.
(Ayrýca bk; Berat Kandili, Kadir Gecesi, Mirac Kandili, Regaib Kandili maddeleri).
Þâmil ÝA
radyobeyan