Iys Seferi By: sumeyye Date: 23 Þubat 2010, 17:22:49
Iys Seferi
Seferin Mevkii, Tarihi ve Sebebi
lys; Süleym oðullarý yurdunda bir yerdir.[258] Medine´ye dört gecelik, Zü´l-merveye bir geceliktir.[259] Aðaçlý bir vadidir.[260]
lys seferi, Hicretin 6. yýlýnda Cumâdelûlâ ayýnda vuku bulmuþtur.[261]
Þam´dan Kureyþ müþriklerinin bir ticaret kervanýnýn gelmekte olduðu öðrenilmiþti.[262]
Kureyþ müþrikleri, daha önce de, Ebu Süfyan´ýn idaresindeki büyük ticaret kervanýnýn baðýþlanan kazancýyla güçlenerek Uhud´a kadar gelip Peygamberimiz Aleyhisselamla çarpýþmýþ bulunuyorlardý. [263] Kureyþ müþrikleri iktisaden güçlü durumda bulundukça, Hendek savaþýnda olduðu gibi, kabileleri yan larýna alarak, Medine´ye saldýrýn aktan;[264] bilakis, Sümame b. Üsal´in Yemâme´den Mekke´ye hububat yüklenmesinde[265] veya Ebu Basîr´in Þam ticaret yollarýný kesmesinde[266] olduðu gibi, baþlan dara geldikçe de, Peygamberimiz Aleyhisselama yalvarmaktan geri durmuyorlardý.[267]
O halde, Kureyþ müþriklerinden selamette kalabilmek için, zaman zaman onlarý iktisaden zayýflat mak, güç duruma düþürmek gerekiyordu.
Bunun için, Peygamberimiz Aleyhisselam, Þam´dan gelmekte olan Kureyþ ticaret kervanýna elkoy-mak üzere, Zeyd b. Hârise´nin kumandasý altýnda 170 kiþilik bir süvari birliðini yola çýkardý.[268]
Peygamberimiz Aleyhisselamýn kýzý Hz.Zeyneb´in kocasý Ebu´l-Âs b. Rebi´ de ticaret için Þam´a git miþti.
Kendisi, henüz Müslüman olmamakla beraber, güvenilir bir kiþi idi.
Ebu´l-Âs´ýn yanýnda Kureyþ müþriklerine ait pek çok mal bulunuyor ve kendisi de kafile ile Þam´dan dönüyordu.[269]
Ýslâm mücahidleri Kureyþ ticaret kervanýný yakaladýlar, kervanda bulunan mallarý, bilhassa Safvan b. Ümeyye´ye ait pek çok gümüþleri ele geçirdiler.
Kervanda bulunan kimseleri de esir ettiler.[270]
Ebu´l-Âs b. Rebi´ de esir edilenler arasýnda idi.[271]
Ýðtinam edilen mallar, mücahidler arasýnda bölüþtürüldü.[272]
[258] Yâkût, Mu´cemu´l-büldân, c. 4, s. 173.
[259] Ýbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[260] Zürkânf, Mevâhibü´l-ledünniye Þerhi, c. 2, s. 156.
[261] Vâkýdî, Megâzî, c. 1, s. 5, c. 2, s. 553, Ýbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87, Belâzurî, Ensâbu´l-eþrâf, c. 1, s. 377.
[262] Vâkýdî, Megâzî, c. 2, s. 553, Ýbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[263] Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, Sîre, c. 3, s. 64, Vâkýdî, Megâzî, c. 1, s. 199, 200, Ýbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 37.
[264] Ýbn Ýsfýak, Ýbn Hiþam, c. 3, s. 226, Vâkýdî, c. 2, s. 442, 444, Ýbn Sa´d, c. 2, s. 66.
[265] Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, c. 4, s. 288, Ýbn Sa´d, c. 5, s. 550, Ýbn Abdilberr, Ýstiâb, c. 1, s. 21 5.
[266] Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, Sîre, c. 3, s. 338.
[267] Ýbn Ýshak, Ýbn Hiþam, c. 4, s. 388, Ýbn Sa´d, c. 5, s. 550, Ýbn Abdilberr, c. 1, s. 215.
[268] Vâkýdî, c. 2, s. 553, Ýbn Sa´d, c. 2, s. 87.
[269] Ýbn Kayyým, Zâdu´l-mead, c. 2, s. 1 34.
[270] Vâkýdî, Megâzî, c. 2, s. 553, Ýbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[271] Vâkýdî, Megâzî, c. 2, s. 553.
[272] Ýbn Kayyým, Zâdu´l-mead, c. 2, s. 1 34.
M. Asým Köksal, Ýslam Tarihi, Köksal Yayýncýlýk: 5/209-210.