Fizyokrasi By: ecenur Date: 22 Þubat 2010, 15:31:18
Fizyokrasi
Fizyokrasi, insan toplumlarýnýn tabii kanunla yönetilmesi demektir. Tabii kanun felsefesinin düþünce dünyasýna egemen olduðu 18. yüzyýlda, Fransa´da geliþen bir okul da bu adla anýlmaktadýr. Okul mensuplarý, "fizyokratlar" diye tanýmlanýr. Okulun önde gelen temsilcisi Dr. F. Quesnay�nýn eserlerinden biri, Droit Naturel, yani "Tabi Kanun" baþlýðýný taþýmaktadýr.
Çaðlarýnda çok kýsa bir süre etkili olmakla beraber, Fizyokratlar, iktisadi düþünce biçimlerine getirdikleri yeniliklerle bugün de anýlýrlar. Ýktisadi düzenin iþleyiþini, soyutlama yöntemi ile kurduklarý bir model çerçevesinde anlama çabalarý, toplumu iþlevlerine göre birbirinden ayýrmalarý, servetin kaynaðýný mübadele deðil üretim sürecinde aramalarý, tarým üretimini düþünce sistemlerinin merkezi yapmalarý, baþlýca özellikleri arasýnda sayýlabilir.
Fizyokratlar, anlaþma, giriþim ve ticaret özgürlüðü ya da özel mülkiyet gibi, liberal anlayýþýn temel ilkelerini savunurken, bu savlarýný tabii kanun felsefesinden çýkarýyorlardý. Bu reformcu fikirleri ile de, 1789 Fransýz Ýhtilâli arifesinde, monarþiye ve merkantilist politikanýn Fransa�da yarattýðý olumsuz etkilere karþý çýkmýþ oluyorlardý.
Kurduklarý soyut modelden çýkardýklarý vergi politikasý önerileri özellikle önemliydi; çünkü, dönemin Fransa�sýndaki büyük toprak sahiplerinin vergi ödemesi gereken tek toplum sýnýfý olmasý gerektiði sonucuna varýyorlardý. Oysa, gerçekte kral, kilise ve soylular gibi büyük toprak sahipleri de hiç vergi ödemezken, kiracý çiftçiler ve köylüler aðýr vergi ödemek zorunda bulunmaktaydýlar.
Fizyokratlarýn düþünce sisteminin açýklanmasýnda bir týp doktoru olan Dr. F. Quesnay�nýn (1694-1774) "Tableau Economique" adlý eserinin özel bir yeri vardýr. Ayrýca, bu eserin günümüzde kullanýlan girdi-çýktý tablosunun öncüsü sayýlmasý, esere bir diðer açýdan da önem kazandýrmaktadýr.
Tableau Economique, temelde üç toplum sýnýfýna dayanýr:
Toprak sahipleri, (dönemin Fransa�sýnda kral, kilise ve soylulardan oluþur)
Topraklarý birincilerden kiralayarak iþleyen giriþimci çiftçiler
Kýsýr sýnýf, (hem zanaatkârlarý hem de tüccarlar ve mali sermaye sahiplerini içerir).
Tableau�ya göre, gerçek anlamda üretken sýnýf, bunlardan ikincisi, yani giriþimci çiftçilerdir; çünkü, çiftçiler yarattýklarý net (safi hasýla) ile kendi geçimlerini saðladýklarý gibi, toprak mülkiyetini elde tutanlarýn (ya da bunlarýn gelirine dayanarak yaþayanlar) ve kýsýr sýnýfýn geçimini de saðlayabilirler. Oysa, kýsýr sýnýf, produit net yaratmazlar. Bu sýnýfýn bir bölümü olan zanaatkârlar, produit net yaratmasalar da, üretim sürecinde kullandýklarý hammaddelere emekleri ile bir deðer eklerler. Bu deðer, kendi gelirlerine eþittir ve tümüyle çitfçilere ödenen tüketim maddelerine gider. Bu sýnýf, ayrýca, tarým ürünlerine iyi bir fiyat saðlamak için gereklidir.
Kýsýr sýnýfýn diðer bölümü olan tüccarlar ve mali sermaye sahipleri, hiçbir deðer eklemedikleri için, geliriyle produit net�ten bir azalmaya yol açarlar. Toprak sahipleri ise, tarýmýn yarattýðý produit net�i toprak rantý olarak ele geçirirler.
Produit net, bu modelde toplum sýnýflarý arasýnda dolaþan bir çevresel akýmla tanýmlanýrken, paranýn rolü hiç küçümsenmemiþtir. Paranýn sadece mübadele aracý oluþu deðil, ayný zamanda iktisadi faaliyet üzerindeki rolü de göz önünde tutulmuþtur. Bu bakýmdan Fizyokratlarýn, Merkantilistlerle Klasik Okul arasýnda bir köprü oluþturduklarý söylenebilir.
Fizyokratlar, bu soyut modelden, kendi açýlarýndan önemli olan bir de vergi politikasý önlemi çýkarmýþlardýr. Bu, verginin tek olmasý ve sadece toprak rantý üzerinden ödenmesidir. Düþünce sistemlerinde tek üretken kesim tarým, tarýmda yaratýlan produit net�i ele toprak rantý olarak geçirenler de toprak sahipleridir.
Produit net, tüketimden arta kalan pay olarak tanýmlanmaktadýr. Öyleyse, diðer toplum sýnýflarý deðil, toprak sahipleri ele geçirdikleri rant üzerinden vergi ödemelidir. Bu sav, daha sonraki birçok iktisatçý tarafýndan tekrarlanmýþtýr. Diðer yandan, Fizyokratlar, serbest dýþ ticareti de savunmuþlardýr. Ancak, bu savlarý bir teoriye deðil de tabii düzen anlayýþlarýna dayanmýþtýr. Dönemin Fransa�sýnda, Merkantilist dýþ ticaret müdahalelerinin tarým ürünlerinin iyi bir fiyat saðlamasýný engellediðini anlamýþlardýr.
Okulun diðer önde gelen kiþisi R. J. Turgot�dur; görüþlerini "Reþexions sur la formation et distribution des richesses" (1766) adlý eserinde açýklamýþtýr. Turgot, azalan gelir kanunu, toprak rantýnýn doðuþu ve kapital birikiminin kaynaðý olarak, rantýn önemi gibi, iktisatçýlarýn daha sonra uzun boylu inceledikleri konulara eðilmiþtir.
Fizyokratlar, dönemlerinde çok kýsa bir süre etkili olsalar ve tabii kanun gibi pek soyut bir kavramdan yola çýksalar da, iktisat teorisinin geliþmesine büyük katkýlarda bulunmuþlardýr.
radyobeyan