Marjinalizm By: ecenur Date: 21 Þubat 2010, 23:29:32
Marjinalizm
Deðerin emekle deðil, marjinal fayda ile açýklanmasýný öngören yazarlarýn oluþturduðu düþünce eðilimine verilen addýr. "Marjinalist devrim" olarak da adlandýrýlan bu oluþum, Menger´in Grudstze (1871), Jevons´un Theory (1871) ve üç yýl sonra Walras´ýn Elçments adlý kitaplarýyla gerçekleþmiþtir.
Bu üç ekonomist, birbirlerinden habersiz olarak yazdýklarý kitaplarda, sübjektif zevki, nispi fiyatlarýn açýklanmasýnda temel nokta olarak kabul etmiþler ve emekdeðer teorisinin yerine marjinal fayda deðer teorisini benimsemiþlerdir.
Aslýnda "marjinal fayda" kavramý çok daha eskilere gitmektedir. 1830´lu yýllarda Senior, Lloyd ve Longfield tarafýndan kavram olarak sözü edilmiþ, 1844´te Dupuit, 1854´te Gossen ve 1855´te Jennings, tüketici davranýþýný açýklamak için yine bu kavramý kullanmýþlardýr.
Marjinal fayda teorisinin önemi, maksimum etki ile daðýlým sorununun çözüm þeklini vermesiydi. Nitekim ayný yaklaþým hanehalkýndan firmaya, tüketim teorisinden üretim teorisine kadar çeþitli alanlarda uygulanmýþtýr. Klasik teoriden modern teoriye geçiþte de marjinal analizin bir bütün olarak kabulü rol oynamýþtýr. Marjinal fayda teorisinin doðmasýyla ilgili dört açýklama öne sürülmüþtür:
Ekonomi disiplini içinde otonom bir entellektüel harekettir,
Felsefi akýmlarýn bür ürünüdür,
Ekonomide belirli kurumsal deðiþmelerin ürüüdür,
Sosyalizme karþý, özellikle marksist sosyalizme karþý bir harekettir.
Aslýnda birinci açýklama tarzý daha fazla aðýrlýk taþýmaktadýr. 1850´lerde ve 1860´larda klasik ekonomi iflâs etmiþ ve daðýlmýþtýr. John Stuart Mill, Principles adlý kitabýnda emek-deðer teorisini terketmiþ, ücret fonu teorisini tekrar ortaya atmýþtýr. Ýngiltere´deki tartýþmalar da Jevons´un marjinalist düþünce tarzýný büyük çapta etkilemiþtir.