Merkantilizm By: ecenur Date: 20 Þubat 2010, 01:22:06
Merkantilizm
Merkantilizm, 16. ve 17. yüzyýllarla 18. yüzyýlýn baþýnda ticaret yapan uluslarýn büyük bir kýsmýnda uygulanan bir iktisat politikasýdýr. Bu politikanýn ana amacý, ihracatý teþvik yoluyla altýn birikimini saðlamak ve ulusun servetini ve gücünü artýrmaktý.
Merkantilistler, ticareti ve sanayileþmeyi ana amaç edinmiþlerdir. Ödemeler bilançosu fikrini geliþtirerek ihracatýn ithalatý karþýladýktan sonra bir fazlalýk vermesini ve ülkeye deðerli maden saðlanmasýný amaçlamýþlardýr. Bunun için, merkantilist programýn bir parçasý olarak hükümetler, ihraç endüstrilerinde büyük yatýrýmlarýn yapýlmasýný teþvik etmiþler, içte üretilebilecek mallarýn ithalini kýsmak için yüksek gümrük duvarlarý kurmuþlar, yerli endüstri tarafýndan kullanýlabilecek yerli hammaddelerin ihracatýný yasaklamýþlar, nitelikli iþçilerin göç etmesine engel olmuþlar, nitelikli iþçilerin yurt dýþýndan ülkeye gelmesini teþvik etmiþler, deðerli madenlerin yabancýlara satýlmasýný yasaklamýþlardýr.
Ülkelerin büyük bir kýsmýnda benzer tedbirler alýndýðý ve bir ülkenin altýn kazancý, diðer bir ülkenin altýn kaybýna neden olduðu için, merkantilist politika her ülkede baþarýya ulaþamamaktaydý. Ticarette kýyasýya rekabete giriþilmiþti. Baþarýlý olan ülkede, merkantilist politikalar, ülke kaynaklarýnýn tam istihdamýný saðlamakta ve hýzlý bir ekonomik büyümeye olanak vermekte idi.
Ýngiltere�de merkantilist yazarlar, genel olarak tüccardý ve yazýlarý kýsa risaleler halinde yayýnlanýyordu. Merkantilizmin Alman-Avusturya kanadýna "kameralizm" adý verilmiþtir. Yazarlarý, hükümet danýþmanlarý, kamu yöneticileri ve bazý hocalardý. Bunlarýn yazýlarý kitap halinde yayýnlanmýþtýr. Ticari geniþlemeden çok sanayileþmeye aðýrlýk vermiþlerdir. Amaçlarý yerli sanayii geliþtirmek ve kendi kendine yeterli bir ekonomi yaratmaktý.
Von Hornigk gibi kameralistler, belirli sanayilerin himaye edilmesini ve sübvansiyonunu savunmuþlardýr. Fransýz tipi merkantilizme "colbertizm" adý verilmiþtir. Fransa�da merkantilizm, Jean Baptiste Colbert�in buyruðu altýnda yetiþmiþ memur kadrolarý tarafýndan yürütülmekteydi. Fransa, devlet kontrolünü ve müdahaleyi aþýrý derecede uygulamýþ, fakat saðladýðý baþarý kýsýtlý olmuþtur.