Ham By: armi Date: 18 Þubat 2010, 20:02:23
HAM
Cahiliye devrinde dölünden on batýn doðan erkek deveye, veya dölünden olma bir erkek yavrusunun yetiþip binme çaðýna gelen erkek deveye verilen isim.
Araplarýn câhiliye dönemi geleneklerine göre bazý koþullarda develer bir kutsallýk statüsüne kavuþurlardý.
Böyle bir statüye kavuþmuþ deveye artýk binilmez, sýrtýna yük yüklenmezdi. Dilediði yerden su içer ve dilediði otlakta otlardý; kimse ona engel olmazdý.
Nakledildiðine göre Araplar arasýnda bu âdeti ilk yayan kiþi, Amr b. Luhayy´dýr. Adý geçen kiþi, Mekke yöneticisi olduðu sýrada Hz. Ýsmail´in dinini deðiþtirmiþ, putlar yaptýrýp onlarý Harem´e ve Kâbe çevresine dikmiþ, Araplar arasýnda bazý develere kutsallýk verilmesi geleneðini yaymýþtýr (Elmalý M. Hamdi Yazýr Hak Dini Kur´an Dili, III, 1823).
Yüce Allah, Mâide sûresinde: "Ne bahîre, ne sâibe, ne vasîyle, ne ham´dan hiçbirini Allah meþru kýlmadý, fakat küfretmekte olan kimseler, Allah namýna yalan söyleyerek O´na iftira ediyorlar, çoklarýnýn da aklý ermez" (el-Maide, 3/103) buyurarak insanlara bu tür þeyleri emretmediðini, aksine Araplarýn idareci ve ileri gelenlerinin Allah´a iftira ederek bu þeyleri onlara kabul ettirdiklerini anlatmaktadýr. Âyette geçen "çoklarýnýn da aklý ermez" sözleriyle de, o idarecilere körü körüne tabi olan insanlar kastedilmektedir. Bunlar, taklidin esiri olmuþ ve hakký bulmak için akýllarýný kullanmaktan âciz kimselerdir (Ebu´s-Suûd, Ýrþâdu´l-Akli´s-Selîm, III, 86-87).
Hakký bulmak için akýllarýný kullanmayan ve idarecilerine körü körüne baðlý olup onlarýn her yaptýðýnda mutlaka bir hikmet bulunduðunu zanneden avâm tabakasý daima aldatýlmaya mahkûmdur.
Kur´ân´da bu tür develerden sözedilmesi, bu konuda sorulmuþ bir soruya karþýlýk olabildiði gibi, bu tür âdetler, hakký kaynaðýndan öðrenip deðerlendirme ve aklýný kullanmaktan uzaklaþmýþ bütün toplumlarda revaç bulmaktadýr. Meselâ bazý bölgelerinde Seyyid asýllý ailelerin köpeklerine taþ atýlamayacaðý inancý buna bir misaldir.
radyobeyan