Halvet By: armi Date: 18 Þubat 2010, 20:00:22
HALVET
Ýki kiþinin özellikle bir erkek ve bir kadýnýn bir yerde baþbaþa yalnýz kalmasý. Bir isim olarak; yalnýzlýk köþesi anlamýna gelir. Halvet, sahih ve fâsit olmak üzere ikiye ayrýlýr. Sahih halvet, eþlerin sahih bir nikâh akdinden sonra, kimsenin göremeyeceði ve istekleri dýþýnda kimsenin giremeyeceði, ev veya kapýsý kilitli oda gibi kapalý veya kapalý sayýlan bir yerde yalnýz baþlarýna kalmasýdýr. Eþler, cadde, yol, mescid, umûmi hamam, kapý ve pencereleri açýk ev, oda, büro veya kapýsý olmayan bir bahçe yahut umuma açýk park ve yeþil saha gibi yerlerde baþbaþa kalsa, bununla sahîh halvet gerçekleþmez. Diðer yandan eþlerden birisinde cinsel birleþmeyi önleyecek tabiî, hissî veya þer´î engelin bulunmamasý da gerekir. Sahih evlilikte cinsel birleþme hükmünde sayýlan bu halvettir.
Sahih halvet engelleri üç tanedir:
a. Tabiî engel: Eþlerin yanýnda, yedi yaþlarýndan büyük ve temyiz gücüne sahip üçüncü bir þahýs bulunmasý cinsel birleþme ve dolayýsý ile halvet için bir engeldir. Bu þahsýn gözlerinin görmemesi veya uykuda bulunmasý yahut mümeyyiz küçük (7 yaþ-büluð arasý) olmasý yahut da kadýn olmasý durumu deðiþtirmez. Ancak üçüncü þahýs gayr-i mümeyyiz, yani yedi yaþýndan küçük, akýl hastasý veya baygýn olursa, halvet gerçekleþir ve hukuki sonuçlarýný doðurur.
b. Hissi engel: Eþlerden birisinin cinsel birleþme olmayacak derecede sakat, özürlü ve hasta olmasý.
c. Þer´î engel: Cinsel birleþmeyi þer´an haram kýlan haller þer´î engel sayýlýr. Ramazanda oruçlu olmak, hac veya umre için ihramda bulunmak, itikâfta olmak, hayýz ve nifaslý bulunmak, farý namaza girmek ve mescid´te bulunmak gibi. Yukarýdaki durumlarda cezalar aðýr olduðu için baþbaþa kalsalar bile, eþleri birleþmeyecekleri Ýslâm hukukunda prensip olarak kabul edilmiþtir. Fakat nâfile, kaza, adak ve keffâret oruçlarý konusunda Ýslâm hukukçularýnýn iki görüþü vardýr. Daha kuvvetli görüþe göre, bunlar sahih halvete engel teþkil etmez. Çünkü bu çeþit ibadetlerin cinsel birleþmeyle bozulmasý keffâreti gerektirmez. Bu yüzdende cezanýn caydýrýcýlýk gücü zayýftýr.
Yukarýdaki þartlar tam olarak bulunmazsa, fâsit halvet söz konusu olacak. Meselâ; evliliðin fâsit olmasý, halvetin baþkalarýnýn serbestçe girebileceði bir yerde olmasý veya cinsel birleþme engellerinden birisinin bulunmasý gibi. Kýsaca, kendisinde yukarýdaki üç engelden birisi veya eþlerin yanýnda temyiz gücüne sahip üçüncü bir kimse bulunan, herkese açýk yerde yahut fâsit nikâhla meydana gelen her halvet (baþbaþa kalma) fâsit halvet sayýlýr (el-Kâsânî, Bedâyiu´s-Sanâyi, Beyrut 1974, ll, 272, 273; Ýbn Âbidîn, Reddü´l-Muhtâr, Mýsýr, (ty),11, 454, 465-472. Ýbn Kudâme, el-Muðnî, VI, 455, vd.; ez-Zühaylî, el-Fýkhu´l-Ýslâmî ve Edilletühu, Dimaþk 1985, VII, 321, 322; el-Cezîrî, el-Fýkhû ale´l-Mezâhibi´l-Erbaa, Kahire 1392, IV, 110 vd.).
Hanefi ve Hanbelîlere göre, cinsel birleþme hükmünde olan sahih halvetin sonuçlarý þunlardýr:
1. Tam mehre hak kazanma. Koca, karýsýný sahih halvetten sonra boþarsa, kadýn daha önce belirlenmiþ olan mehrin tamamýna hak kazanýr. Eðer mehr-i müsemma yoksa mehr-i misil verilir (bkz. Mehir mad).
2. Doðacak çocuðun nesep hakký. Kadýn, sahih halvetten sonra boþanmýþ olur ve halvetten altý aydan daha fazla zaman sonra çocuk dünyaya gelmiþ bulunursa, çocuðun nesebi bu babaya baðlanýr.
3. Ýddet. Kadýn, sahih veya fâsit halvetten sonra boþanmýþsa, boþanma iddeti bekler (bkz. el-Bakara, 2/228).
4. Ýddet nafakasý. Boþayan kocanýn iddet süresince, kadýnýn mâiþet, giyim ve mesken ihtiyacýný karþýlamasý gerekir.
5. Ýddet süresince. Bu kadýnýn mahremi olan baþka bir kadýnla veya beþinci bir eþle evlenmesi caiz olmaz (bkz. en-Nisa, 4/3, 23; Buhârý, Nikâh, 27).
Sahih halvetin cinsel birleþme hükmünde sayýlmasýna dair Kur´ân-ý Kerîm´de þöyle buyrulur: "Eðer bir kadýný býrakýp da yerine baþka bir kadýnla evlenmek isterseniz öncekine yüklerle mehir vermiþ olsanýz bile, içinden birþey almayýn. Onu bir iftira ve açýk bir günah karþýlýðýnda mý alacaksýnýz? Önceki kadýnla düþüp kalktýðýnýz ve yalnýz baþbaþa kaldýðýnýz halde verilen mehri nasýl geri alýrsýnýz? Diðer yandan onlar, güzellikle geçinmek veya iyilikle ayrýlmak konusunda sizden saðlam teminat almýþlardý" (en-Nisa, 4/20, 21).Bu âyette "ifzâ"dan sonra, mehirden her hangi bir þeyin geri alýnmasý yasaklanmýþtýr. el-Ýfzâ, sözlükte; baþbaþa kalma, yani sahih halvet demektir. Cinsel birleþme olsun veya olmasýn, anlam geneldir. Hadis-i Þerif´te þöyle buyurulmuþtur: "Bir kimse hanýmýnýn baþ örtüsünü açsa ve ona baksa cinsel birleþme olsun veya olmasýn mehir (sadâk) ödemesi gerekir" (Ed-Dâru Kutnî).
Zürâre b. Ebî Evfâ (ö. 93/712), ilk dört halîfenin, nikâh akdinden sonra, kocasýnýn evine giden kadýna, kapýlar kapatýlýp perdeleri indirildikten sonra, cinsel birleþme olsun veya olmasýn, tam mehir ve iddet gerektiðine hükmettiklerini söyler (ez-Zühaylî, a.g.e., VII, 324).
Þafiî ve Mâlikî, hukukçulara göre, cinsel birleþmeden önce, fakat sahih halvetten sonra boþanan kadýna, önceden belirlenmiþ mehir varsa bunun yarýsý, aksi halde teselli hediyesi (mut´a) verilir: "Þayet kadýnlarý temas (mess) etmeden önce boþar, fakat kendilerine mehir de belirlemiþ bulunursanýz, takdir ettiðiniz mehrin yarýsý onlarýndýr" (el-Bakara, 2/237). Bu iki müctehide göre âyetteki mess lafzý, cinsel birleþmeden kinâye olup, Nisa Sûresi 21. âyetteki "ifzâ" bunu tefsîr eder. Onlara göre ifzâ, cinsel birleþme anlamýndadýr. Ancak tâbiîlerden Ali Hz. el-Hüseyn ve Ýbrahim en-Nehâi yukarýdaki âyette bulunan "mess" kelimesine; "kapý kapatýlýp, perdeler indirilince" anlamýný vermiþtir ki, bu sahih halveti ifade etmektedir. Buna göre kadýn cinsel birleþme ve sahih halvetten önce boþanýrsa, Nisâ Sûresi 20 ve 21. âyetlerle amel edilerek tam mehre hak kazanýr. Ýþte Hanefîler bu sonuncu görüþü esas almýþtýr (el-Kâsânî, a. g. e., 11, 296 vd; Ýbnü´l-Hümâm, Fethu´l-Kadîr, Mýsýr 1315-1317, 11, 438, 439; el-Cassâs, Ahirâmü´l-Kur´ân, Muhammed es-Sâdýk, Kahire, ty, 1, 4, 436; ez-Zühaylî, a.g.e., VII, 323; Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ýslâm Hukuku, Ýstanbul 1983, s. 51, 286, 287).
Yukarýdaki esaslar evli çiftlerle ilgilidir. Evli olmayan ve birbirinin mahrem hýsýmý da bulunmayan bir erkekle kadýnýn, üçüncü bir kiþinin giremeyeceði kapalý ve tenha yerlerde yalnýz baþbaþa kalmasý veya kadýnýn sefer mesafesinden uzak yerlere yanýnda mahrem hýsýmý bulunmaksýzýn yolculuða çýkýlmasý caiz görülmemiþtir. bu konuda, Hz. Peygamber´den çeþitli hadisler nakledilmiþtir: "Hiç bir erkek yabancý bir kadýnla, yalnýz baþbaþa kalmasýn ve hiç bir kadýn da mahremi olmaksýzýn yolculuða çýkmasýn." Bunun üzerine bir adam ayaða kalktý ve þöyle dedi: Ey Allah´ýn elçisi, ben falanca gazveye katýlmak için yazýldým. Karým hac için yolculuða çýktý. Rasûlullah (s.a.s) þöyle buyurdu:
"Git, sen de hanýmýnla birlikte haccet" (Buhârî, Nikâh,111; Cihâd, 140,181; Müslim, Hac, 424). "Kadýn, yanýnda kocasý veya mahrem bir kýsmý bulunmadýkça, üç günden fazla yolculuða çýkmasýn" (Buhârî, Taksîr, 4 Mescidu Mekke, 6, Sayd, 26, Savm 67; Ebû Dâvud Menâsik, 2, Dârimî, Ýsti´zân, 46). "Dikkat ediniz, hiç bir erkek yabancý bir kadýnla yalnýz baþýna kalmaz ki, üçüncüleri þeytan olmasýn. Size cemaatle olmayý tavsiye eder, ayrýlýktan sakýndýrýrým. Þüphesiz þeytan tek kalan kimse ile beraber olup, iki kiþiden uzaktýr" (Müslim, Hac, 424; Tirmizî, Radâ´,16, Fiten, 7).
Kendileriyle evlenilmesi haram olunacak derecede yakýn hýsým olan kadýnla erkeðin yolculuk yapmasý caiz olduðu gibi, kendisinden ve kadýndan emin olunca, evde ve benzeri kapalý yerde yalnýz kalmalarý da câizdir. Çünkü, süt cihetinden kýz kardeþ ve sýhrî hýsýmlardan genç olanlarýn dýþýnda mahrem hýsýmlarla baþbaþa kalmak (halvet) mübahtýr. Bir kadýn, ona bakmak ve dokunmak haram olacak derecede yakýn hýsýmsa, bununla yolculuk ve baþbaþa kalmak caiz olur. Anne, nine, kýz, kýzýn kýzlarý, kýz kardeþ, kardeþlerin kýzlarý, hala ve teyze gibi nesep hýsýmlarý ile kayýn valide gibi sýhrî hýsýmlar bu kabildendir (bkz. en-Nisâ, 4/23).
Ayrýca kendileriyle halvette bulunmanýn caiz olmadýðý kimselerle bir arada ihtilat halinde bulunmak Ýslâm´ýn uygun görmediði ve yasakladýðý bir husustur. Zira her türlü fitne ve ahlâksýzlýklara sebeb olabilir. (Bu konuda geniþ bilgi için bk. ihtilat)
radyobeyan