American Stock Exchange AMEX By: ecenur Date: 18 Þubat 2010, 14:36:55
American Stock Exchange AMEX
Amerika Birleþik Devletleri´nde "New York Menkul Kýymetler Borsasý´ndan (NYSE) sonra ikinci büyük menkul kýymetler borsasýdýr. Faaliyetine Amerikan Ýç Savaþý´ndan önce baþlamýþtýr. 1921 yýlýna kadar faaliyetlerini gayrýresmi olarak sürdürmüþ ve bu nedenle de "New York Curb Exchange" diye adlandýrýlmýþtýr.
AMEX´in 1953 yýlýna kadar süren tarihi oldukça renkliydi. Wall Street´te "broker" lar rengarenk giysileri ile sokakta dolaþýrlardý ve halk onlarý bu giysilerinden tanýrdý. Bir "broker" ýn ofisine telefonla bir sipariþ geldiðinde, ofistekiler bunu penceresinden aþaðýdaki "broker" a el ile veya diðer iþaretlerle iletirlerdi. Bugün tekniðin saðladýðý olanaklardan AMEX de en geniþ þekilde yararlanmaktadýr.
AMEX, menkul kýymetleri borsa listesine kaydetmek için NYSE kadar titiz seçici davranmamaktadýr. Bu nedenle, genellikle küçük ve yeni þirketlerin menkul kýymetleri AMEX´te borsa listesine alýnmaktadýr. Þirketlerin birçoðu için AMEX, NYSE ile Over-the-Counter (OTC - borsa dýþý iþlemlerin yapýldýðý piyasa) arasýnda bir geçici basamak niteliði taþýmaktadýr. Örneðin, General Motors ve Dupont bu basamaktan geçmiþlerdir.
Öte yandan NYSE yýllarca varantlarý borsa listesine almamýþken AMEX aksi yönde davranmýþtýr. Ancak, NYSE de artýk bazý þirketlerin (American Telephone and Telegraph Company gibi) varantlarýný borsa listesine almaya baþlamýþtýr.
AMEX, 32 üyeli bir Baþkanlar Meclisi tarafýndan yönetilmektedir. Borsa tarafýndan belirlenmiþ politikalarý uygulayan, meclis baþkanýdýr. Baþkanlar Meclisi, AMEX´i oluþturan sürekli (regular) ve yardýmcý (asso ciate) üyeleri, yönetim, menkul kýymetler, iþlemler, salon denetimi ve halkla iliþkiler olmak üzere beþ bölüm vardýr.
AMEX´te 499 yer (seat) ya da sürekli üyelik vardýr. Sürekli üye olabilmek için Amerikan vatandaþý olmak, 21 ve daha yukarý yaþta olmak, Baþkanlar Meclisi´nin üçte ikisi tarafýndan üyeliðe kabul edilmek gerekir. Üyelik fiyatý ve yýllýk aidatý NYSE´ye kýyasla daha düþüktür.
Borsada, sayýsý kýsýtlanmamýþ olmakla birlikte, 400 yardýmcý üye vardýr. Ayrýca, AMEX´de salonlarda muamele yapan spesiyalist, broker ve aracý olmak üzere üç tür üye daha vardýr.
Borsada, hem borsa listesine alýnmýþ hem de alýnmamýþ menkul kýymetler iþlem görebilmektedir. Borsa listesine alýnmýþ firmalar bir listeye alýnma ücreti (listingfee) öderler. Borsa listesine alýnacak þirketlerin belirli niteliklere sahip olmalarý gerekir: Bir þirketin borsa listesine alýnmasýna Baþkanlar Meclisi karar verir.
AMEX´te iþlem gören menkul kýymetlerin yaklaþýk %4´ü borsa listesinde kayýtlý deðildir. AMEX, yabancý menkul kýymetlerin iþlem görmesi açýsýndan öncü borsa durumundadýr.