Enternasyonaller By: ecenur Date: 17 Þubat 2010, 22:59:08
Enternasyonaller
Dünya iþçi sýnýfý hareketinin, uluslararasý dayanýþma ve örgütlenmeyi saðlayabilmek için, 19. yy´ýn ikinci yarýsýnda baþlayan çalýþmalarý sonucu oluþturulan konferans ve sekreteryalara verilen addýr.
Birinci Enternasyonal
1864 Eylülü´nde Ýngiliz, Fransýz, Ýtalyan ve Alman iþçi örgütlerinin yöneticileri tarafýndan Londra´da kurulmuþtur. Birliðin tüzüðü ve manifestosu Alman delegeleri arasýnda bulunan Karl Marx, Friedrich Engels tarafýndan kaleme alýnmýþtýr.
Bu manifestoda ortaya konulan temel düþünceler þunlardý: Proleteryanýn bir sýnýf partisi olarak örgütlenmesi, sosyal içerikli yasalar için savaþým, iþçi kooperatiflerinin kurulmasý, gizli diplomasiye karþý savaþým, burjuva sýnýf egemenliðinin yýkýlmasý, iþçi sýnýfýnýn ekonomik kurtuluþu ve bütün ülkeler iþçilerinin birlik ve dayanýþmasý.
Birinci Enternasyonal´in merkezi Londra´daydý. Ýngiliz ve Almanlardan oluþan bir yürütme kurulu vardý. Cenevre, Lozan, Brüksel, Basel ve La Haye´de beþ kongre topladý. Daha sonra merkezi New York kentine taþýndý. Ancak burada iyice etkisizleþti.
Birinci Enternasyonal içinde önceleri Prudhoncularla Marksistlerin çatýþmasý vardý. Daha sonra Bakunin´in Enternasyonal´e katýlmasýyla, Marx-Bakunin çatýþmasý ortaya çýktý. La Haye Kongresi´nde bu nedenle bölünme oldu. Ýkinci Enternasyonal: 1889´da Paris´te toplandý.
Birinci Enternasyonal´in aksine, merkezi bir örgüt olma çabasýna hiç giriþmedi, hatta 1900´e gelene dek formel bir sekreterya bile oluþturmadý. Ýkinci Enternasyonal sekiz kongre yaptý. Bunlar Brüksel (1891), Zürih (1893), Londra (1896), Paris (1900), Amsterdam (1904), Stuttgart (1907), Kopenhag (1910) ve Basel (1912) kongreleridir.
Ýkinci Enternasyonal
Sekreteryasý 1900´dan itibaren Brüksel´de çalýþmaya baþladý. Ýkinci Enternasyonal´in düzenlediði kongrelerde ilk yýllarda anarþizm ile marksizm arasýndaki sýnýr üzerinde derinliðine tartýþýldý. Daha sonraki yýllarda tartýþýlan konular sýnýf savaþýnýn ilkeleri ve sosyalist partilerin burjuva partileri ile koalisyonlara katýlmasýnýn uygun olup olmayacaðý idi.
Birinci Dünya Savaþý´nýn yaklaþtýðý yýllarda ise en çok üzerinde durulan konu savaþ tehlikesi ve bir savaþ anýnda iþçi sýnýfýnýn almasý gereken tavýr oldu. Birinci Dünya Savaþý çýkýnca Ýkinci Enternasyonal´in çalýþmalarý kesildi.
1919 Martý´nda SSCB Moskova´da Üçüncü Enterasyonal´i toplayarak (Komintern) Ýkinci Enternasyonal´in daðýtýldýðýný ilan etti. Ancak Avrupa´nýn sosyal-demokrat kimi partileri, Ýkinci Enternasyonal´in devamý olarak Sosyalist Enternasyonal´i oluþturdular.
Üçüncü Enternasyonal
1919 Martý´nda Moskova´da toplandý. Temel amacý dünya sosyalist devrimi´nin örgütlenmesi ve kanalize edilmesiydi. Rusya dýþýnda Avrupa devriminin gerçekleþmemesine karþýn, Üçüncü Enternasyonal 1943´e dek yaþadý.
Bu tarihte SSCB´nin kapitalist müttefiklerine bir cemilesi olarak kapatýldýðý ilan edildi. Bu arada 1937´de Meksika´da Troçki tarafýndan Dördüncü Enternasyonal ilan edilmiþtir.