Gaza By: armi Date: 16 Þubat 2010, 17:00:25
GAZA
Kâfirler üzerine yapýlan askerî sefer.
Gaza kelimesi lügat itibariyle Arapça´da "gazv" kökünden türetilmiþtir. Gazv, lügatta düþmanla savaþmak üzere sefere çýkmak anlamýna gelir. Ýslâm literatüründe bu kelime özellikle kâfirlere karþý savaþmak üzere giriþilen faaliyet için bir ýstýlah olarak kullanýlmýþtýr.
Bir Ýslâm tarihi tabiri olarak "gazve" kelimesi ise biraz daha özel bir anlam ifade eder. Ýslâm tarihinde genellikle kabul edildiðine göre bizzat Peygamber efendimizin kendisinin katýlarak ashabýna komutanlýk ettiði seferlere gazve adý verilmiþtir. Bu birliðin sayýsý az da olsa, çok da olsa, hareketin gayesi bir çarpýþmayý gerçekleþtirmek de olsa, baþka bir gaye ile de birlik çýksa ve neticede savaþ yapýlsa da, yapýlmasa da durum farketmez. Peygamber efendimizin bizzat katýldýðý seferler böylece gazve diye adlandýrýlmýþtýr. Buna karþýlýk, çýkýþ gayesi ve sayýsý ne olursa olsun Hz. Peygamber´in kendisinin bulunmadýðý ve ashabdan bir zatýn komutasýnda çýkardýðý birliklere ise seriyye denilir (Tehânevî, Keþþâfü Istýlâhâti´l-Fünûn, Kelküta 1862, II, 1099). Ancak bazý ilk dönem Ýslâm tarihçileri muhtemelen kelimenin kazandýðý bu ýstýlah manasýný gözetmeksizin ve sýrf lügat itibariyle ifade ettiði "kâfirler üzerine yapýlan sefer" manasýna itibar ederek, Peygamber efendimizin katýlmadýðý bazý seferlere de gazve adýný vermiþlerdir. Meselâ Ýbn Hiþâm, Mûte Harbi´nden "Mûte Gazvesi" þeklinde bahseder (Bkz. Ýbn Hiþâm, es-Sîretü´n-Nebeviyye, Kahire 1955, III-lV, 373). Ancak bu isimlendirme, belirttiðimiz gibi kelimenin ýstýlah manâsýna göre deðil, lügat anlamýna göre verilmiþ olsa gerektir.
Kelimenin taþýdýðý bu lügat manasý bakýmýndan Peygamber Efendimizden sonraki dönemlerde müslümanlarýn kâfirlere karþý yaptýklarý savaþlara da "gazve", savaþma iþine ise "gaza" denilmiþtir. Meselâ, bir Osmanlý tarihçisi olan Murâdî´nin "Gazavât-ý Hayreddin Paþa" adlý eseri, büyük denizci Barbaros´un gazalarýný yani savaþ ve seferlerini ele almaktadýr.
radyobeyan