Gayr'i menkul By: armi Date: 16 Þubat 2010, 16:57:51
GAYR-Ý MENKUL
Taþýnmaz mallar. Akar denilen konut, dükkan, arsa, iþyeri ve benzeri, baþka yere taþýnmasý mümkün olmayan mallar. Arsa üzerindeki binalar, aðaçlar da o arsaya tabi olacaklarýndan, onlar da gayr-i menkul sayýlýrlar.
"Akar" da fýkýh ilminde gayr-i menkul demektir. Fakat akar kelimesi kiraya verilip, gelir getiren mallar için kullanýlmaktadýr (Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-ý Ýslâmiyye ve Istýlahatý Fýkhiyye Kâmûsu VI, 10).
Gayr-i menkulün zýddý "menkuldür". Bu tür mallarýn, gayr-i menkulün aksine bir yerden diðer bir yere taþýnmalarý mümkündür. Meselâ; paralar, hayvanlar gibi ölçülebilen ve tartýlabilen mallar menkul mallardýr.
Gayr-i menkul içinde bulunan mallar da, satýþ iþleminde, gayr-i menkule tabidir. Þöyle ki, satýþ iþlemi yapýlan bir beldenin örfünde satýlan þeyin þâmil olduðu herþey, beraber satýldýðý açýkça söylenmese de, satýlan þeye dahil olarak beraber satýlmýþ olur. Meselâ bir ev satýlýnca, onun bölümleri, kileri, ahýr, kapý ve pencereleri... vb. þeyler de satýþa girdiði gibi; bir bahçe satýldýðý zaman içinde elma aðaçlarý varsa, sözkonusu bahçenin satýþýna orada bulunan elma aðaçlarý da girmiþ olur. Alýþ iþlemleri tamamlandýktan sonra, satýcý kalkýp, müþteriye, ben sana sadece evimi satmýþtým, kileri vermem, veya bahçeyi satmýþtým, elmalarý vermem diyemez. Böyle bir iddia geçersizdir.
Menkul mallarýn satýþýnýn caiz olabilmesi için kabz (malýn alýcýnýn tasarrufuna geçmesi) þartý vardýr. Halbuki gayr-i menkul mallarda kabz þart deðildir. Þayet kabzdan önce helâk olma tehlikesi varsa o zaman mal menkul hükmünde olur. Çünkü, gayr-i menkulün helâki nadirdir. Menkul bir malýn kabzýndan önce satýlmasý, kiraya verilmesi, köle ile mukâtep yapýlmasý iltifakla caiz deðildir (Ýbn Âbîdin, Reddu´l-Muhtâr, Çev., Mehmet Savaþ, XI, 48).
radyobeyan