Gasl By: armi Date: 16 Þubat 2010, 16:52:43
GASL, GASL-I MEYYÝT
Yýkama, temizleme; müslüman ölüyü yýkama anlamýnda bir fýkýh terimi.
Ölünün yýkanmasý dirilere farz-ý kifâyedir. Yýkamak için niyet edilir, besmele çekilir, ölünün elbiseleri çýkarýlýr, avret yerleri örtülür ve yüksekçe bir yere yatýrýlýr. Ölüye namaz abdesti aldýrýlýr, ancak aðzýna ve burnuna su verilmez. Abdestten sonra önce baþý ve (varsa) sakalý yýkanýr. Yýkamaya saðdan baþlanýr. Sol tarafýna çevrilip yýkandýktan sonra sað tarafýna çevrilip yýkanýr. Sonra oturtulur ve karný ovulur, ön veya arkasýndan bir þey çýkarsa yýkanýr, bu takdirde tekrar abdest aldýrýlmaz. Her uzvu üç kere yýkamak sünnettir. Yýkama iþlemi bitince ölü havlu ile kurulanýr, baþ ve sakalýna güzel kokular sürülür.
Yýkama iþlemi sýrasýnda güzel koku kullanýlýr. Teneþir tahtasý buhurlanýr ve tütsülenir. Bu, ölüye ta´zim içindir. Ölü yýkayýcýnýn elini bir bezle örtmesi müstehabdýr. Kaynatýlmýþ suyla birlikte sidr veya çöven kullanýlmasý, baþ ve sakalýn hatmi veya sabunla yýkanmasý gerekir. Meyyitin týrnaðý kesilmez ve saçý taranmaz. Gassâl (gâsil; yýkayýcý) veya gâsile, meyyitle kapalý yerde kalýr (el-Fetevâyý Hindiyye, I, 158 vd.; Fethu´l-Kadîr, I, 449).
Savaþ alanýnda þehid olmamýþ her ölünün yýkanýlmasý farzdýr. Vücudunun bir parçasý bulunan ölü, Ýmam Þâfiî, Ahmed ti. Hanbel, Ýbn Hazm´a göre yýkanýr, kefenlenir, cenaze namazý kýlýnýr; Ýmam Ebû Hanife ve Ýmam Mâlik´e göre ise vücudun yarýdan çoðu bulunursa yýkanýr.
Þehidler yýkanmaz, kanlarýyla gömülürler. Ancak, savaþta þehid düþenler dýþýndaki taundan, boðularak, zatürre, karýn hastalýðý, yanarak, göçükte, doðumda, malý uðruna, caný uðruna, ailesi uðruna öldürülen þehidler yýkanýrlar. Çünkü suikastla þehid düþen Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali´nin cenazeleri yýkanmýþtýr.
Gassâl (yýkayýcý)´ýn emin, sâlih, güvenilir olmasý gerekir. Yýkama esnasýnda ölü ile yýkayýcýdan baþkasýnýn bulunmamasý mendupdur. Hanefî mezhebine göre erkek, ölen hanýmýný yýkayamaz. Hz. Ali´nin Fâtýma (r.a.)´yý yýkadýðý rivayet edilir. Ölü kadýnýn saçlarý örgülüyse çözmek mendubdur; yýkandýktan sonra tekrar örülür, arkaya salýnýr. Kadýnýn kocasýný yýkamasý caizdir. Hz. Ebû Bekir´i (r.a.) eþi yýkamýþtýr.
Esas alarak erkek erkeði, kadýn kadýný yýkar.
Ölünün yýkandýktan sonra secde yerlerine kâfur sürülür. Çünkü bu an meleklerin hazýr olduðu andýr ve kâfur kullanmaktan maksat ölüyü soðutmak, ölünün bedenini dinç tutmak, bozulmadan ve böceklerden korumaktýr (Seyyid Sabýk, Fýkhu´s-Sünne, I, 365).
Su bulunmazsa ölüye teyemmüm yaptýrýlýr. Teyemmüm, bir erkeðin kadýnlar içinde veya bir kadýnýn erkekler içinde öldüðü durumlarda da yapýlýr.
Ýcmâa göre kadýnlar, çocuklarý yýkayabilirler.
Yine sünnete göre, ölünün tütsülenmesi ve yýkanma sayýsý tek olmalýdýr; bir, üç, beþ gibi.
Bir yerde tek yýkayýcý varsa onun ücret istemesi caiz olmaz (Mehmet Zihni, Nimet-i Ýslâm, 422).
Ölünün techiz ve defni süratle yapýlmalýdýr. Bir meyyitin yýkanmasýnýn bazý þartlarý vardýr: Müslümanlýk, bebeklerde düþük olmamak, vücudundan bir parçanýn olmasý ve Allah yolunda öldürülen þehidlerden olmamasý. Bir müslüman, kâfir bir ölüyü yýkamaz ancak onu gömebilir.
Þâmil ÝA
radyobeyan