Fidye'i necat By: armi Date: 15 Þubat 2010, 22:38:06
FÝDYE-Ý NECÂT
Kurtuluþ fidyesi, kurtulma bedeli. Fidye ve eþ anlamlýsý "fýdâü" sözlükte; esirleri kurtarmak için verilen bedel, bazý ibâdetlerdeki eksikliklerden dolayý Allah için yoksullara verilen meblað, ve kurban anlamlarýna gelir. Fidyenin çoðulu fidâ´dýr. Bir islâm hukuku terimi olarak; savaþta esir düþen kimsenin, kurtulmak için vermek zorunda kaldýðý bedel anlamýna gelir.
Hz. Peygamber bazý savaþ esirlerini karþýlýksýz olarak serbest býrakmýþ, bazýlarý öldürülmüþ, bazýlarý da mal karþýlýðýnda veya esir mübâdelesi sonunda salýnmýþtýr (eþ-Þevkânî, Neylü´l-Evtâr, VIII, 2-6). Bu uygulama, toplum yararýný gözetme ve müslümanlarýn durumuna en uygun olaný tercih etme esasýna dayanýr.
Hanefilere göre, Ýslâm devlet baþkaný, savaþ esirleri hakkýnda üç alternatiften birisini uygulayabilir. Öldürme, köle edinme veya zýmmî olarak serbest býrakma. Ýmam Ebû Hanife´den bir rivâyette, savaþ bittikten sonra esirleri mal karþýlýðýnda veya esir mübâdelesi yoluyla salýverme caiz deðildir. Ýmam Ebû Yusuf ve Ýmam Muhammed´e göre ise esir mübâdelesi yoluyla salýverme caizdir. Ýmam Muhammed es-Siyeru´l-Kebýr´de þöyle der: Ýhtiyaç varsa mal veya müslümanlarýn esirleri karþýlýðýnda salýverme caizdir. Çünkü Resulullah (s.a.s.) müslümanlardan iki kiþiyi, müþriklerden bir kiþi karþýlýðýnda kurtarmýþ, yine Mekke´de esir olan birçok müslümaný bir kadýn karþýlýðýnda serbest býrakmýþtýr (eþ-Þevkanî, a.g.e., VII, 305). Hanefilerin çoðunluðuna göre, esirleri fidye almadan salývermek caiz deðildir. Çünkü bu, düþmanýn kuvvetinin artmasýna sebep olur. Ýmam Muhammed´e göre ise, devlet baþkaný müslümanlar için yararlý görürse bazý esirleri karþýlýksýz olarak salabilir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.) Yemâme halkýnýn büyüðü Sümâme b. Üsal´i fidye almadan serbest býrakmýþtýr (ez-Zeylâî, Nasbü´r-Râye, II, 391, 402; eþ-Þevkânî, Neylü´l-Evtâr, VII, 301 vd.; es-Sâbûnî, Tefsiru Âyâti´l-Ahkâm, II, 455-457; Ö. Nasuhi Bilmen, Ýstilâhat-ý Fýkhýyye Kamusu, III, 401, 402).
Þâfiî, Hanbeli, Ýmâmiyye, Zeydiyye ve Zâhiriyye mezheplerine göre; devlet, esirler hakkýnda Ýslâm ve müslümanlar için uygun göreceði þu dört alternatiften birisini uygulayabilir. Öldürme, köle edinme, fidye almadan veya mal yahut müslüman esirler karþýlýðýnda salýverme. Mâlikiler buna cizye koymayý da ilave ederler (ez-Zühaylî, el-Fýkhu´l-Ýslâmî ve Edilletuhu, VI, 472, 473).
Kurtuluþ fidyesi karþýlýðýnda salýverme; ya esir mübâdelesi, ya da bir bedel karþýlýðýnda serbest býrakmayý ifade eder. "Bundan sonra esirleri ya karþýlýksýz ya da fidye karþýlýðýnda salývermek vardýr" (Muhammed, 47/4) ayeti bunun delilidir. Ýslâm´da ilk kurtuluþ fidyesi Abdullah b. Cahþ´ýn Amr b. el-Hadrami´yi öldürmesi ile ilgili olarak ortaya çýktý. Hz. Peygamber (s.a.s.) Bedir Gazvesi´nden iki ay önce, bu seriyye tarafýndan yakalanan iki esir için kurtuluþ fidyesi aldý (Zeylâî, a.g.e., II, 403). Bundan sonra Bedir Gazvesi esirlerinin kurtuluþ fidyesi dört bin dirhemdir. (Beþ dirhem yaklaþýk bir koyun bedelidir). Bunu temin edemeyen esirler ise, ashâb-ý kirâm çocuklarýndan on tanesine okuma-yazma öðretme karþýlýðýnda serbest býrakýldýlar.
Diðer yandan Hanefiler, kurtuluþ fidyesi karþýlýðýnda salývermeyi bildiren (Muhammed 47/4) ayetinin, aþaðýdaki ayetler tarafýndan neshedildiðini söylemiþlerdir: "Müþrikleri nerede bulursanýz öldürünüz" (et-Tevbe, 5). "Allah´a ve ahiret gününe iman etmeyen kimseleri öldürünüz" (et-Tevbe, 9/29). Bu görüþ, Mücâhid´den nakledilmiþtir. Buna baðlý olarak Bedir esirleriyle ilgili uygulama da mensûh sayýlmýþtýr. Ancak Ýmam Muhammed, müslümanlarýn mal ve paraya ihtiyacý varsa, fidye karþýlýðý salývermeyi caiz görür (es-Sâbûnî, a.g.e., II, 455, 456).
Ynt: Fidye'i necat By: metin7/c Date: 16 Aralýk 2014, 17:10:46
bu olay efendimizi bilgiye werdðiönemi göstermiþitir o kadar insaný suçlu olmasýna ramen bilgi verdikleri için salý vermiþ ne ker büyük bir kiþilik
Ynt: Fidye'i necat By: yunushan7d Date: 16 Aralýk 2014, 21:00:27
Fidye belli bir miktar karþýlýðýnda esir alýnan kiþi ve eþyayý býrakmak,salmaktýr.
Peygamber efendimiz Ýnsanlarý suçlu olmasýna raðmen belki düzelir diye salmýþ.Büyük baðýþ!
radyobeyan