Felah By: armi Date: 14 Þubat 2010, 14:14:32
FELÂH
Gâyeye ulaþmak, durumun iyi olmasý, baka (kalýþ), kurtuluþ, yarmak, açmak gibi anlamlara gelen bir terim. Ezanda geçen "HAYYE ´ALE´L FELAH" kurtuluþa yönelim anlamýndadýr. Ayný kökten gelen ÝFLÂH, bir þeyi elde etmek, arzu edilen þeye ulaþmak, çalýþmada baþanlý olmak, isabet kaydetmek gibi anlamlar ifade eder.
Ýflâh masdarýndan türetilen deðiþik kipler Kur´an-ý Kerîm´de kýrk yerde geçer. Kur´an-ý Kerîm, Allah´a iftira edenlerin, kâfirlerin, zâlimlerin, mücrimlerin, sihirbazlarýn felâha kavuþmayacaklarýný beyân eder (el-En´âm, 6/21, 131; Yunus, 10/77; Yusuf, 12/23; Taha, 20/69; el-Müminun, 23/117; el-Kasas, 28/37, 82; Yunus, 10/69; en-Nahl, 16/116). Buna karþýlýk Kur´an-ý Kerîm, müminlerin, namazlarýný huþû ile kýlanlarýn, sabýrlý olanlarýn, takva sahibi kimselerin cimrilikten sakýnanlarýn nefislerini tezkiye edenlerin, Allah yolunda cihâd edenlerin, tövbe edenlerin, Allah teâlayý samimiyetle ananlarýn, felaha kurtuluþa ereceklerini de açýklar (el-Mü´minun, 23/1, el-A´lâ, 87/14, eþ-Þems, 91/9, el-Bakara, 2/189, el-Maide, 5/100, el-Hacc, 22/77, el-Cum´a, 62/10, el-Nasr, 59/9, et-Teðabün, 64/16).
Zemahþerî, el-Bakara suresinin beþinci ayetinde geçen "MÜFLÝHUN" kelimesini açýklarken þöyle der: "Müflih, gâyesine ulaþan kiþi demektir. Sanki bu kiþi için bütün basan yollan açýlmýþ ve önünde hiçbir engel kalmamýþtýr. Müflic kelimesi de Müflih kelimesi gibi olup, ayný manayý ifade eder. Bu harflerden, yani FA-LÂMHA ve FA-LAM-CÝM harflerinden meydana gelen kelime yarmak ve açmak manalârýnâ delâlet eder" (Zemahþerî, el-Keþþâf, I, 28).
Hâttâ "FA" ile " ´AYN" yani fiil´lin veya ismin ilk iki harfýnde bu terkibe (kelimeye) benzeyen FELEKE, FELEZE gibi kelimeler de yarmaya ve açmaya delâlet ederler. (Beydâvý, Envârü´t-Tenzîl ve Esrâru´t-Te´vil, Ýstanbul 1282/1865, I, 105).
Demek ki, felâh ve bu kökten gelen Ýflâh ve bunlarýn türevlerinde yarmak ve açmak manalarý mevcuttur. Felâha eren kiþi bir çeþit zafer ve baþan yollarýný yarýyor, gâyeye giden yol âdeta ona açýlýyor demektir.
radyobeyan