Eti yenen hayvanlar By: armi Date: 13 Þubat 2010, 13:42:08
ETÝ YENEN HAYVANLAR
Ýslâm dini, birtakým hayvanlarýn etini helâl kýlarken, bazý hayvan çeþitlerinin etlerini yemeyi de yasaklamýþtýr. Kur´an-ý Kerîm´de ve Hz. Peygamber´in sünnetinde bu konu ile ilgili hükümler yeralmýþ, fakihlerin görüþleri de buna ilâve edilmiþtir.
Cenâb-ý Hak, þöyle buyurur: "Ey Muhammed, de ki: Bana vahyolunanlar arasýnda, yiyen kimseye haram kýlýnmýþ bir þey bulamýyorum. Yalnýz murdar ölmüþ hayvan eti veya akmýþ kan yahut domuz eti ki, bu, þüphesiz pistir; yahut Allah ´dan baþkasý adýna bir fýsk olarak boðazlanan hayvan müstesnadýr. Ancak kim darda kalýrsa, aþýrý gitmemek ve zarûret miktarýný aþmamak þartýyla yiyebilir" (el-En´âm, 6/145).
"O, onlara temiz ve güzel þeyleri helâl kýlýyor, murdar þeyleri ise haram kýlýyor " (el-A ´râf, 7/157) .
Ebû Hureyre´den nakledildiðine göre Allah elçisi þöyle buyurmuþtur: "Azý diþi olan her yýrtýcý hayvanýn yenilmesi haramdýr" (Müslim Sayd, 1 5, 16; Ebû Dâvûd, At´ime, 32; Tirmizî, Sayd, 9, 11). Ýbn Abbâs´ýn rivâyetinde bu hadisin devamý þöyledir- ´´... Ve pençesi ile avlanan her kuþ haramdýr" (Ýbn Hacer el-Askalâni, Bulûðü´l-Merâm, Terc. A. Davudoðlu, IV/158).
Bu duruma göre kara hayvanlarýndan koyun, keçi, sýðýr, manda ve deve gibi hayvanlarýn her cinsi ile zebranýn eti yenir. Tavuk, horoz, hindi, kaz ve ördek eti de yenir. Bunlardan pislik yiyenler üç gün hapsedildikten sonra yenilebilirler. Böylece etleri temizlenmiþ olur. Ehlî olmayan, týrnak ve pençeleri ile avýný parçalamayan, leþ ve necâsetle beslenmeyen bütün kuþ çeþitleri yenir.
Suda yaþayanlardan balýk sýnýfýna giren denizdeki bütün canlýlarýn eti yenir. Bunlarda akýcý kan olmadýðý için boðazlama iþlemi gerekmez. Þâfiî ve Mâlikîlere göre balýk sûretinde olmasa bile bütün deniz canlýlarý; Hanbelîler´e göre yýlan balýðý dýþýndakiler yenir.
Ölüp ölmediði bilinmeyen bir hayvan boðazlandýðýnda hareket ederse veya kan çýkarsa eti yenir. Aksi halde yenmez. Pislikle beslenen ehlî hayvanlardan tavuk cinsi üç gün, deve kýrk gün, sýðýr otuz gün, koyun-keçi yedi gün bekletildikten sonra kesilip yenilebilir (Ýbn Hacer el-Askalâni, Bulûðul-Merâm, IV/158-166; Ýbrahim el-Halebî, Mülteka´l-Ebhur Terç. M. Uysal, IV/124-125).
Cenâb-ý Allah, "Eðer Allah´ýn ayetlerine inanýyorsanýz; üzerine Allah´ýn ismi anýlanlardan yeyin" (el-En´âm, 6/1 16); ayný sûrenin 121. ayetinde de, "Üzerlerine Allah´ýn adý anýlmayanlardan yemeyin; çünkü bu, muhakkak ki bir fýsktýr" buyurmaktadýr.
Ayetlerdeki ifade oldukça açýktýr. Etin yenebilmesi için hayvanýn etinin yenilen cinsten olmasý, kesim iþinin Ýslâm´a uygun yapýlmasý, hayvaný da müslümanýn kesmesi gerekmektedir.
Bilerek üzerine Allah adý anýlmadan kesilen hayvanýn eti yenmez. Ýmâm Þâfiî´ye göre kesim sýrasýnda besmele çekmek müstehabdýr. Ýmâm Mâlik, Ýmâm Ahmed ve Ýmâm A´zam´a göre ise besmele unutularak kesilen hayvanýn eti yenir. Bu durumda et yenirken besmele çekilir.
Hz. Ali (r.a.)´tan rivâyet edilen bir hadiste, Hz. Âiþe (r.anha), Hz. Peygamber (s.a.s.)´e þöyle soruyor:
"Ey Allah´ýn Resulu, bazý kabilelerden bize et getiriliyor. Üzerine Allah´ýn adýnýn anýlýp anýlmadýðýný bilmiyoruz."
Allah Resulu de, ´´Siz besmele çekin ve yeyin´´ buyuruyorlar.
"Üzerine Allah adý anýlsýn, anýlmasýn müslümanýn boðazladýðý helâldir" þeklindeki hadis mürsel´dir; senedinde kopukluk vardýr. Sahâbe atlanýlmýþtýr; Hadis, tâbiîn tarafýndan Allah Resulune ulaþtýrýlmaktadýr (Ayrýca bk. Buhâri, Zebâih, 8; Tirmizî, Tahâre, 20; Ebû Dâvûd, Tahâre, 48).
radyobeyan