Duhan By: armi Date: 11 Þubat 2010, 17:12:46
DUHÂN
Duhân; lügatta, "duman" anlamýndadýr. Terim olarak iki anlamý vardýr: 1) Duhân, Kur´ân-ý Kerîm´in 44. sûresinin adýdýr. Sözkonusu sûrenin onuncu âyetinde duhân (duman)dan bahsedildiði için bu adý almýþtýr. 2) Duhân (duman), "Kýyâmet alâmetlerinden biri"dir. Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadiste; "On alâmet zuhur etmedikçe kýyâmet kopmayacaktýr: Doðuda bir yer batmasý, batýda bir yer batmasý, Arap yarýmadasýnda bir yer batmasý, duman, Deccâl,* Dâbbetü´l-Arz,* Ye´cûc ve Me´cûc*, güneþin battýðý yerden doðmasý ve Aden topraðýnýn sonundan (Yemen´den) bir ateþ çýkarak insanlarý haþrolacaklarý yere sürmesi" buyurmuþtur. (Müslim, Fiten, 39, 40,128, 129; Ebû Dâvûd Melâhim, 12; Tirmizî, Fiten, 21; Ýbn Mâce, Fiten, 25, 28).
Duhân sûresinin "Göðün, insanlarý bürüyecek ve gözle görülecek bir duman çýkaracaðý günü bekle; bu, can yakan bir azabdýr" (10-11) âyetlerinde zikredilen dumanýn, bazý âlimler, kýyâmet kopmadan önce zuhur edecek kýyâmet alâmetlerinden birisi olduðunu söylemiþlerdir. Rivâyete göre bu duman kâfirlerin kulaklarýndan girecek, baþlarý kebaba dönecek; müminlerin de hâli nezleye yakalanmýþa dönecek, bütün yeryüzü bacasýz bir fýrýn gibi kýzacaktýr. (Nesefî, Medârik, Beyrut, (t.y.), IV,128). Ashâbdan Ýbn Abbâs, Ýbn Ömer ve Zeyd b. Ali´nin rivâyetleri bu dumanýn kýyâmete yakýn çýkacaðý tarzýndadýr. (Ahmed Davudoðlu, Sahih-i Müslim Terc. ve Þerhi, Ýstanbul 1980, XI, 198)
Abdullâh b. Mes´ûd´dan gelen rivâyet ise þöyledir: Rasûlullah (s.a.s.), Kureyþ´in kendisine þiddetle isyanýný görünce: "Yarab! Yusuf´un yedi (yýlý) gibi onlara da yedi (yýl kýtlýk) vermek suretiyle bana yardým et" diye dua etmiþti. Onlarý bir kýtlýk yakaladý. Birçoklarý açlýktan öldü. Derileri, ölü etlerini ve kemikleri yediler. Yerle-gök arasýný herkes açlýktan duman gibi görüyordu. Nihayet Ebû Süfyân Hz. Peygamber´e gelerek dedi ki: "Yâ Muhammed! Sen bize akrabayý gözetmemizi emrediyorsun. Halbuki kavmin açlýktan ve kýtlýktan helâk oldu. Allah´a dua et de onlardan bu belâyý kaldýrsýn." Bunun üzerine Hz. Peygamber dua etti, kýtlýk geçti. Bol yaðmura kavuþtular. Refâha kavuþunca yine eski inançsýzlýk ve isyankârlýk hallerine döndüler. Bunun üzerine Duhân sûresinin 10-16. âyetleri indi. (Buhârî, Ýstiskâ, 2; Tefsîru Sûre 30/1; Tefsîru Sûre 44/5-6; Müslim, Münâfikîn, 39, 40)
Duhân sûresinde geçen duman gerçek duman olmayýp, Hz. Peygamber´e isyân eden Mekke müþriklerinin Hz. Peygamber´in duasý neticesinde açlýða marûz kalýp etrafý duman þeklinde görmeleridir. Veya bu duman, kýyametten önce zuhur edecek olan kýyâmet alâmetlerinden biridir. Yahut da, Cehennem´in dumanýdýr. (el-Aynî, Umdetü´l-Kârî, Beyrut, (t.y.), VII, 29)
radyobeyan