Bahira By: armi Date: 04 Þubat 2010, 14:07:29
BAHÎRA
Cahiliye devrinde beþinci doðumunda diþi deve doðurduðu için kulaðý kesilerek salýnýverilen deve. Cahiliyye döneminde Araplar belli doðumlardan sonra devenin kulaðýný yarar ve onu serbest býrakýrlardý. Deve bundan böyle bir çeþit dokunulmazlýk statüsüne kavuþurdu. Sahibi artýk ne sütünden, ne yününden ne de etinden yararlanabilirdi. (Ýmam Þafiî, Ahkâmu´l-Kur´an, Beyrut 1980, I, 144) Bundan sonra deve, putlar içindir: putlara hizmet eden kâhinler ondan yararlanýr. (Kurtubî, el-Câmi´li Ahkâmi´l-Kur´an, Beyrut 1965, VI, 335)
Kaç doðumdan sonra devenin bu statüye kavuþtuðu konusunda farklý rivayetler vardýr. Bazý rivayetlere göre beþ doðumdan, bazýlarýna göre, doðurduðu yavrularýn hepsinin diþi olmasý durumunda, bazýlarýna göre ise beþinci olarak doðurduðunun erkek olmasý durumunda bu iþlem sözkonusu olurdu. (Kurtubî, a.g.e., VI, 336). Beþinci doðumu diþi olduðunda kadýnlar onun et ve sütünden yiyemezlerdi. (Ýbn Kuteybe, Tefsîru Garîbi´l-Kur´an, Beyrut 1978, s. 147).
Doðumlarýn adedi ve kimlerin o develerden yararlanabileceði konusunda baþka rivayetler de mevcuttur.
Kur´an-ý Kerim, Mâide suresinin 103. ayetinde Araplarýn bu geleneðinden bahsetmekte ve böyle bir þeyin caiz olmadýðý ifade edilmektedir.
Muhtemelen, Peygamber (s.a.s.)´e bu konuda sorulmuþ bir soru üzerine Kur´an´da bu konuya temas edilmiþtir. Nitekim sözkonusu ayet, Peygamber´e yöneltilmiþ sorular siyakýnda geçmektedir.
Hiç þüphesiz bu develerin durumunun Kur´an´da zikredilmiþ olmasýnýn baþka hikmetleri de mevcuttur. Tevhid akîdesinden uzaklaþmýþ toplumlarda þekil olarak olmasa bile, espri ve içerik olarak benzer âdetler mevcuttur. Meselâ günümüzde kimi karþýlama törenlerinde hayvanlarýn kurban edilip kanlarýnýn, kendileri için kesildikleri kiþilerin alnýna sürülmesi; mezarlara adak adanmasý ayný espriyi taþýmaktadýr.
Kur´an bu develerden bahsetmekle bu tür adaklarýn da caiz olmadýðýný anlatmaktadýr.
Cahiliyenin ilkel kalýntýlarýndan olan bahîra geleneði; sâibe, vesîle ve hâm âdetleriyle birlikte Ýslâm´ýn yasakladýðý âdetlerdendir. Mâide suresinin sözkonusu ayetinde þöyle buyrulur:
Allah kulaðý kesilip salýverilen bahîra, putlara adak edilen sâibe develeri, putlar için kesilen vesileyi, sýrtý yüke haram kýlýnan hâm´ýn hiçbirini meþru´ kýlmamýþtýr. Ancak kâfirler Allah´a yalan iftira etmektedirler. Çoðunun da akýllarý ermez. "
radyobeyan