Ýslam Kavramlarý A-L
Pages: 1
Ashabu'l eser By: armi Date: 03 Þubat 2010, 12:11:24
ASHÂBU´L-ESER




Eser, meydana getirilen þey, niþan ve alâmet demektir. Terim olarak ise gerek Hz. Peygamber (s. a. s.)´ den ve gerekse sahabeden rivayet edilen þeylere denir (Riyazü´s-Sâlihîn ve Tercemesi (Mukaddime), 1-2). Ashâbu´l-Eser de eser sahipleri, eser taraftarlarý ve eserciler demektir.

Hz. Peygamber (s.a.s.)´in bu dünyadan göçmeleriyle baþlayarak Ýmam Þafiî´nin yaþadýðý asra kadar gelip geçen fýkýh bilginleri iki kýsma ayrýlýr:

a) Ashâbu´l-Eser. Buna ashab-ý rivayet de denir.

b) Ashâbu´l-Rey. Buna ehl-i rey de denir (M. Ebû Zehra, Ebû Hanife, (O. Keskioðlu Tercümesi) Üçdal Neþriyatý, s. 161)

Asr-ý saadette müslümanlar, ortaya çýkan problemlerini Hz. Peygamber (s.a.s.)´e arzediyorlar, gerekli cevabý alarak dönüyorlardý. Hz. Peygamber (s.a.s.)´in vefatýndan sonra Ýslâm devletinin hudutlarý geniþledi. Örf ve âdetleri baþka baþka olan yeni milletler Ýslâmiyet´e girdiler. Ashab´ýn bir kýsmý da Hicaz bölgesinden çýkýp baþka yerlere daðýldýlar. Hayat hadiseleri çoðaldý. Ortaya yeni yeni meseleler atýldý. Halk bu meseleleri sahâbelere sordular.

Ashab´ýn bazýlarý Hz. Peygamber (s.a.s.)´den hadis rivayet ederek esere baðlanmayý tercih ettiler. Rivayete çok yer verdiler. Allah´ýn dinine kendi reylerini karýþtýrmaktan kaçýnmak için fetva vermemeyi tercih ettiler (M. Ebû Zehra a.g.e., s. 164-166). Vuku´ bulmayan hadiseler hakkýnda peþin hüküm vermiyorlardý. Bunlar Hicaz bölgesinde bulunuyorlardý. Medine, merkezleriydi. Burada baþka ýrktan insanlar ve hâlli gerekli hukuki meseleler yok denecek kadar azdý. Çok nadir durumlarda rey ile fetva verilirdi. Medine ekolüne mensup hukukçular Ömer b. el-Hattab, Zeyd b. Sabit, Abdullah b. Ömer, Hz. Âiþe ve Abdullah b. Abbâs´dýr (Allah hepsinden razý olsun) (Hayreddin Karaman, Ýslâm Hukukunda Ýctihad, s. 102). Bu ekole baðlý tabiin âlimlerinin baþlýcalarý þunlardýr: Sâid b. el-Müseyyeb, Urve b. Zübeyr, Kasým b. Muhammed, Ebû Bekir b. Abdurrahman b. Hâris, Ubeydullah b. Utbe, Süleyman b. Yesâr, Harice b. Zeyd (Dr. M. Esad Kýlýçer, Ýslâm Fýkhýnda Rey Taraftarlarý, Ankara 1975, s. 29-31; H.Karaman, a.g.e., s. 101-102)


radyobeyan