Alay By: armi Date: 03 Þubat 2010, 11:46:12
ALAY, ALAY ETMEK
Bir þeyle veya bir kiþiyle eðlenmek, insanlarý hafife almak, tahkîr etmek, baþkasýnýn kusur ve noksanlarýný söz, iþaret veya yazý ile teþhîr etmek, toplumda küçük düþürme hareketleri.
Alay etme duygusu insanlarda, kendini büyük görmeyle baþlar; daha sonra karþýsýndaki insaný hiçe sayýp, ona tepeden bakmaya kadar gider. Neticede bu duygu insanlarý alaya aldýrýr, þeytaný Rabb´ine isyan ettiren böbürlenerek Hakký kabûl etmemek ve insanlarý hor görmek þeklinde tezahür eden kibir ve gurur hastalýðýný ortaya çýkarýr .
Alay eden kimsenin gururlanýp kibirlenmesi yanýnda, alay etme hareketiyle mümin kardeþini incitmesi ve rahatsýz etmesi de söz konusudur. Kibirlenmek haram olduðu gibi mümine eziyet de haramdýr. Her iki kötülüðün netîcesi olarak Ýslâm toplumunda kardeþlik baðlarýnýn gevþemesi söz konusu olmaktadýr. Zîrâ alay ile beraber fertler arasýna düþmanlýk ve nefret duygusu girer. Böylece de bir bina hâlinde tarif edilen Ýslâm toplumu daðýlmýþ, parçalanmýþ olur.
Ýslâm toplumu bir bütündür. Ýslâm´da her ferdin haysiyet ve þerefinin dokunulmazlýðý vardýr. Ferdin manevî hayatýnýn temelini oluþturan ýrz, þeref, haysiyet, namus duygularý lekelenemez. Ýnsan haysiyetini lekeleyecek olan kötü hareketlerin baþýnda alay etmek gelir. Ýslâm, insan hak ve hürriyetini, insan haysiyet ve þerefini koruma esasý üzerinde durur; bu sebeple, müslümanlarýn duygu ve düþüncelerini Kur´an-ý Kerîm vasýtasýyla garanti altýna alýr: "Ey iman edenler! Bir topluluk diðer bir topluluðu alaya almasýn; olur ki, alay edilenler kendilerinden daha hayýrlý bulunurlar. Kadýnlar da kadýnlarý alaya almasýnlar; belki onlar kendilerinden daha hayýrlýdýrlar. Hem birbirinizi ayýplamayýn ve kötü lâkablarla atýþmayýn. Ýmandan sonra fâsýklýkla adlanmak ne kötü isimdir!. Kim de tövbe etmezse, iste onlar zalimlerin ta kendileridir. " (el-Hucurât, 49/11)
Ýslâm, kardeþlik baðlarýný korumak için alay etmeyi kesinlikle yasaklamýþtýr. Allah´a ve ahiret gününe inanan bir müminin, insanlarý alaya almasý, eðlence ve nükte konusu yapmasý caiz deðildir. Her ne þekilde olursa olsun, baþkalarýyla eðlenmek, onu kötü ve sevmeyeceði lâkablarla çaðýrmak ahlâk bakýmýndan da çok kötü bir þeydir. Çünkü bu hareket, insanýn kolayca unutamayacaðý ýzdýrap veren bir yaradýr.
Toplum hayatýndaki iliþkiler samimiyet üzerine kurulur. Bu samimiyetin derecesini ölçen alet de kalptir. Hz. Peygamber: (s.a.s.) "Allah sizin þeklinize ve mallarýnýza bakmaz. Fakat kalplerinize bakar." (Müslim, Birr, 32) buyurmuþtur. Ýnsanlar, daima dýþ görünüþe vakýftýrlar iç alem bilinmez. Allah katýnda tartýlacak olan dýþ görünüþ deðil, kalplerin takvâsýdýr. Ýnsanýn ilmi ise bunu bilmeye ve anlamaya yeterli deðildir. Bu sebeple bir kimse önüne geleni horlayamaz, nazargâh-ý ilâhî olan kalbi alaya alarak kýramaz.
Dünyada tek yüce deðeri maldan ibaret sanýp, malýyla güçlü olduðunu zanneden ve karþýsýndaki bütün deðerlerle alay edenleri Kur´an-l Kerîm kýnamaktadýr: "Vay haline! Diliyle çekiþtirip, yüzünden de alay eden kimsenin." (Hümeze, 104/1) .
Ýslâm´a göre, yaratýlan her insanýn Allah katýnda bir deðeri vardýr. insaný ahsen-i takvim üzere yaratan Allah, onu en güzel hasletlerle bezemiþ ve yeryüzünde halife kýlmýþtýr. (el-Bakara,2/30). Böyle bir varlýðýn dýþ görünüþü ile ilgilenip alaya almak; insaný yaratan Rabb´i ile karþý karþýya getirebilir. Oysa ki insanýn alay konusu olmasýna Rabb´i ve eþsiz yaratýcýsý olan Allah razý olmaz.
Kur´an-ý Kerîm´de bir de inançla, (el-Bakara, 2/206; Münafýkûn, 63/5-6) Kur´an ayetleriyle, (et-Tevbe, 9/124- 125, 127) Peygamberlerle (Muhammed, 47/16) ve müminlerle (et-Tevbe, 9/79) alay edenlerden bahsedilir. Sözü edilen kiþiler, müminleri býrakýp kâfirleri dost edinenlerdir. (en Nisâ, 4/139; el-Mâide, 5/52; el-Mücâdele, 58/14) Sözü edilen kiþiler bu hareketleriyle Allah´ý ve müminleri aldattýklarýný zannederler. (el-Bakara, 2/9; en-Nisâ, 4/143; Hûd, 11/5), Ýslâm´a göre inanç mukaddestir, alay konusu olamaz. Ayetlerde, inançlarla alay edenler olarak bildirilenler, Ýslâm toplumu içinde türeyen münâfýklardýr .
radyobeyan