Uzleti Tercih Edenler By: derya Date: 02 Þubat 2010, 22:53:36
Uzleti Tercih Edenlerin Delilleri
Uzleti savunanlar, Allah Teâlâ´nýn Hz. Ýbrahim´den hikâye ettiði þu ayetle istidlâl etmiþlerdir:
Ýþte onlardan ve onlarýn Allah´tan baþka taptýklarýndan ayrýlýnca biz ona Ýshak´ý ve Yakub´u ihsan ettik ve hepsini de peygamber yaptýk. (Meryem/49)
Hz. Ýbrahim´e bu ihsan-ý ilahînin bahþedilmesinin uzletin be-reketiyle olduðuna bu ayetin iþaret olduðu söylenilmiþtir. Oysa on-larýn bu delili zayýftýr. Çünkü kafirlerle beraber olmaktan gaye; onlarý dine davet etmektir. Baþka bir faydasý yoktur. Onlarýn dine dönüþlerinden ümit kesildiði zaman, artýk onlarý terketmemenin hiçbir mânâsý yoktur. Oysa biz burada müslümanlar ile beraber olmaktan ve bu beraberlikteki faydadan bahsediyoruz. Nitekim Hz. Peygamber´e ´Sence kapalý bir testiden mi abdest almak, yoksa þu insanlarýn abdest aldýðý havuzlardan mý abdest almak daha makbul ve sevimlidir?´denildiðinde, Hz. Peygamber þu cevabý vermiþtir:
Muhakkak ki, þu havuzlardan abdest almak daha makbuldür. Böylece müslümanlarýn ellerinin bereketinden istifade edilir.14
Rivayet ediliyor ki, Hz. Peygamber Kâbeyi tavaf ederken su içmek için zemzem kuyusuna gitti. Baktý ki, deriden yapýlmýþ havuzlar içerisinde hurma hoþafý var ve hacýlar ellerini oraya daldýrýp hoþaftan avuçlayýp içiyorlar. Hz. Peygamber ´bana da içiriniz´ dedi. Hz. Abbas (r.a) ´Bu hurma þerbetidir ve ona ellerini soktular. Müsaade ederseniz evden aðzý kapalý temiz bir testiden getireyim´ dedi. Hz. Peygamber de þöyle dedi:
(Hayýr!) Ýnsanlarýn içtiði þu þerbetten bana içiriniz. Çünkü müslümanlarm ellerinin bereketini istiyorum.15
Sonra da ondan içti. Hâl böyle iken, acaba kafirlerden ve putlardan uzaklaþmanýn delili olan bir delil ile müslümanlardan uzaklaþmanýn iyiliðine nasýl istidlâl edilebilir? Oysa müslümanlarla beraber olmakta birçok faydalar vardýr. Uzleti savunanlar Hz. Musa´nýn þu sözüyle de istidlal etmiþlerdir:
Eðer bana inanmadýnýzsa bâri ben(im yolum)dan çekilin. (Duhan/21)
Görülüyor ki, Hz. Musa (a.s) halktan ümitsiz olduðu zaman uzlete çekilmiþtir. Allah Teâlâ, Ashab-ý Kehf hakkýnda da þöyle buyurmuþtur:
Madem ki siz, kavminizden ve onlarýn Allah´tan baþka taptýklarý putlardan ayrýldýnýz, o halde maðaraya çekilin ki, rabbiniz rahmetinden size geniþlik versin ve iþinizde bir kolaylýk hazýrlasýn.(Kehf/16)
Görüldüðü gibi, onlara uzlet emrediliyor. Hz. Peygamber de (s.a) Kureyþliler kendisine eziyet ettikleri zaman onlardan uzaklaþtý. Ebu Tâlib´in vadisine girdi ve ashabýna da Habeþistan´a hicret etmelerini emretti. Habeþistan´a hicret edenler, Ýslâm yayýldýktan sonra, gelip Medine-i Münevvere´de Hz. Peygamber´e katýldýlar.
Onlarýn bu delilleri de zayýftýr! Zira bu misallerdeki uzlet yine ümitsiz olduktan sonra kafirlerden uzaklaþmaktýr. Zira Hz. Peygamber müslümanlardan uzaklaþmadýðý gibi, kafirlerden müslüman olacaðýný ümit ettiði kimselerden de uzaklaþmamýþtýr. Mü´min olan Ashab-ý Kehf biri diðerinden uzak olmamýþlar, ancak kafirlerden uzaklaþmýþlardýr. Oysa biz burada müslümanlardan uzaklaþma konusunu tedkik ediyoruz.
Bu grup Abdullah b. Âmir´in ´Ya Rasûlüllah! Kurtuluþ nedir?´ sorusuna Hz. Peygamber´in (s.a) cevap olarak söylediði þu hadîsle de istidlâl etmiþlerdir:
Evine kapan. Diline hakim ol! Günahýndan ötürü aðla!16
Rivayet ediliyor ki, Hz. Peygamber´e Ýnsanlarýn hangisi daha faziletlidir?´ denildiði zaman þöyle buyurmuþtur: ´Canýyla ve malýyla Allah yolunda cihad eden mü´min kul´. ´Ondan sonra kim daha faziletlidir?´ denildiðinde, þöyle buyurmuþtur: ´Vâdilerden birisine çekilmiþ, rabbine ibadet eden ve halka þerri dokunmayan´.17
Hz. Peygamber (s.a) þöyle buyurmuþtur:
Muhakkak ki Allah Teâlâ, muttakî, zengin ve gizlenen kulunu sever.18
Bu hadîsleri uzletin faziletine delil getirirken düþünmek gerekir. Çünkü Hz. Peygamber´in Abdullah b. Amir´e söylediði sözünü Abdullah´ýn durumunu anlayýp onun durumuna göre söylediðini düþünmek mümkündür. Çünkü Hz. Peygamber bütün ashabýna evine kapanmayý emretmemiþtir. Bazý insan vardýr ki, onun selâmeti halk arasýnda deðil, uzlete çekilmektedir. Nitekim bazý kiþilerin selâmetinin evinde oturmakta ve cihada çýkmamakta olduðu gibi... Fakat bir kiþinin durumu böyle olursa, bu cihadý terketmek daha faziletlidir anlamýna gelmez. Kaldý ki halkla beraber olmakta nefisle mücahede ve nefse zahmetler çektirmek vardýr.
Bunun için Hz. Peygamber (s.a) þöyle buyurmuþtur:
Halk ile beraber olup onlarýn eziyet ve cefalarýna karþý sabýr ve metanet gösteren bir kimse, halktan kaçýp eziyet ve cefalarýna göðüs germeyen bir kimseden daha üstündür.19
Hz. Peygamber´in ´Halktan uzaklaþýp rabbine ibadet eden ve halka þerri dokunmayan kiþi´ þeklindeki hadîs-i þerifi bu mânâya hamledilmelidir. Zira bu hadîs, tabiatýnda þirret ve fesad olan bir kiþiye iþaret eder. Ýnsanlarla oturup-kalktýðý zaman onlara eziyet verir. (Bu bakýmdan böyle bir kiþinin tenhaya çekilip, rabbine ibadet etmesi, insanlara karýþmasýndan daha evlâdýr). Hz. Peygamber´in ´Muhakkak Allah Teâlâ muttakî, zengin ve gizlenen kulunu sever´ hadîsi ise sükûtun ve þöhretsizliðin çok konuþmaktan, þöhrete hevesli olmaktan daha üstün olduðuna ve þöhretten kaçýnmanýn daha faydalý olduðuna iþarettir. Böyle yapmak ise, uzlet ve tenhaya çekilmeye baðlý deðildir. Nice rahipler vardýr ki uzlete çekilmiþ fakat bütün dünya kendisini tanýr ve nice müslüman vardýr ki, halkýn her çeþidiyle oturup kalkar, fakat ne ismi anýlýr ve ne de þöhretinden bahsedilir.
Bu bakýmdan Hz. Peygamber o hadîs-i þerifinde uzletle ilgili olmayan bir hususa deðinmektedir. Uzleti tercih edenler, Hz. Peygamber´in ashabýna söylediði þu sözüyle de istidlal etmiþlerdir:
- Ey ashabým! Size insanlarýn en hayýrlýsýndan haber vereyim mi?
- Evet ya rasûlullah!
Bunun üzerine Hz. Peygamber eliyle batýya iþaret ederek þöyle buyurdu:
-Allah yolunda atýnýn dizginine yapýþmýþ,düþmana saldýrmayý veya düþmanýn saldýrýsýna uðramayý bekleyen
kiþi. Ey ashabým! Bu kiþiden sonra size insanlarýn en hayýrlýsý haber vereyim mi? Bunu söyledikten sonra eliyle Hicaz bölgesine iþaret ederek þöyle buyurmuþtur:
- Koyunlarý otlatýp, beþ vakit namazýný kýlan, zekâtýný veren, malýndaki Allah hakkýný bilen ve halkýn þerrinden uzaklaþan kimse.20
Uzleti tercih edenlerin de, etmeyenlerin de delillerinde sadra þifa verici bir taraf olmadýðý görüldüðünden muhakkak uzlet ve tenhaya çekilmenin fayda ve tehlikelerini açýkça ve perdeyi kaldýrmak suretiyle belirtmek gerekmektedir. Bir kýsmýný diðerleriyle mukayese etmek lâzýmdýr ki, bu husustaki hakîkat gün gibi meydana çýksýn!
20) Taberânî, Tirmizî, Nesaî
14) Taberânî
15) Ezrakî
16) Tirmizî
17) Müslim, Buhârî
18) Müslim
19) Tirmîzi, Ýbn Mâce
20) Taberânî, Tirmizî, Nesaî
radyobeyan