Mormonlar By: neslinur Date: 25 Aralýk 2009, 14:11:27
Mormonlar
Hýristiyan dini hareketlerinden biri olarak ortaya çýkan ve zamanla baðýmsýz bir din görünümünde olan Mormonluk 1830 ´da NewYork ´ta Joseph Simith tarafýndan kurulmuþtur. Teþkilatýn kurucusu Joseph, Moroni adýndan bir meleðin(peygamberin) kendisine vahiy getirdiðini iddia ederek ortaya çýkmýþ, sonra bazý eski metinlere deðiþik bir yorum getirerek görüþlerini açýklamaya çalýþmýþtýr. Kendine taraftar kazanmak için 1835 yýlýnda 12 kiþiyi misyoner olarak çeþitli ülkelere göndermiþtir.
Joseph Simith ve Mormon Tarihi
Joseph(Yusuf) Smith Vermont þehrinde 1805 yýlýnda doðdu. Üç kardeþi vardý, babalarý cifçilikle uðraþýyordu aile çok fakirdi. Yusuf hangi kiliseye katýlacaðýný bilmiyordu ve hangisinin doðru olduðunu da aklý çok karýþmýþtý her yerden deðiþik ve birbirinden tutarsýz konuþmalar geçiyordu.
Mormonlarýn anlatýþýna göre Mormonluk þu þekilde doðmuþtur; "Bir gün Yusuf Kitaba-i Mukaddes ´i (Hýristiyanlýðýn kutsal kitabý) okuyordu dua etti. O sabah hava çok güzeldi kimsenin olmadýðý bir yere gitmek istedi orasý da ormandý. Dua etmeye hazýrlanýrken þeytan Yusuf ´un duasýný engellemeye çalýþtý Ardýndan Yusuf bir vizyon gördü. Parlak ýþýklar altýndan gökyüzünden Tanrý ´yý ve Ýsa ?yý gördü. Tanrý Ýsa ´yý göstererek "O benim oðlumdur. O ´nu dinle!"dedi. Yusuf Ýsa ´ya hangi kilisenin doðru olduðunu sordu. Ýsa ;"hiç bir kilise benim kilisem deðildir."dedi ve gitti. Tüm kasabaya durumu anlattý herkes Yusuf ´a ve ailesine karþý çýktý ve onlara kötü davrandýlar. Bir gün peygamber Moroni ona görünerek bir kitaptan bahsetti kitabýn yakýn bir tepede altýn levhalar halinde topraðýn altýnda olduðunu ama zamaný geldiðinde bunu almasý gerektiðini ve Ýngilizce ´ye çevirip tüm insanlara öðretmesini istedi. Bir süre sonra Moroni Yusuf ´a tekrar görünerek "Kumorah" tepesinde bahsettiði altýn levhalarýn yerini söyledi ve Yusuf onlarý söylendiði gibi buldu ( 1827 hala Utah eyaletinde bu levhalar korunmaktadýr). Yusuf, Martin Harris adýnda bir adamdan tercüme için yardým aldý ve 116 sayfasý tercime edebildiler. Daha sonra Yusuf hepsini tek baþýna tercüme edebildi. Ve insanlara Mormon kitabini ve gerçek kiliseyi anlatmaya baþladý."
Son Zaman Azizleri Kilisesi baskýlara raðmen kuruldu. Bir çok yerden kovuldular çok çetin ve zor þartlarla azizler (Mormon inananlarý) ve aileleri Utah eyaletine gelerek yerleþtiler. Hýristiyanlar tarafýndan Mormonlar ?a burada da baskýlar devam etti. En son Yusuf Simth ve yardýmcýlarýnýn bulunduðu ev bir halk ayaklanmasýnda yakýldý ve Joseph Simith ve yardýmcýlarýndan Hyrum linç edilerek öldürüldü. (27 haziran 1844) Joseph Simith öldükten sonra 12 havari adýna seçim yapýlarak baþkanlýk sistemine benzer bir örgütlenme ve hiyerarþi düzeni kurularak taraftar toplamaya devam etmiþlerdir.
Ýnançlarý ve Ahlak Anlayýþlarý
Mormonluk Hýristiyanlýktan doðduðu için Hýristiyanlýkla benzer yönleri oldukça fazladýr. Kýsaca Mormonlarýn inançlarýný temellerini aþaðýdaki gibi özetleyebiliriz;
-Baba Tanrý´ya,Oðlu Ýsa Mesih´e ve Kutsal Ruha inanýrlar (Hýristiyanlýktaki üçleme)
-Ýnsanlarýn Hýristiyanlýkta olduðu gibi Adem´in itaatsizliðinden dolayý deðil, kendi günahlarýndan ötürü cezalandýrýlacaklarýna inanýrlar
-Mesih´in -Ýsa ´nýn- kefareti sayesinde , tüm insanlýðýn Ýncil törenlerine ve kanunlarýna baðlýlýklarý ile kurtulabileceðine inanýrlar.
-Ýncil´in baslýca ilke ve törenlerinin; birincisi Rab Ýsa ´ya iman; ikincisi tövbe; üçüncüsü günahlarýn baðýþlanmasý için suya daldýrýlmak suretiyle yapýlan vaftiz;dördüncüsü Kutsal Ruh armaðaný için ellerin baþ üzerinde konulmasý gerektiðine inanýrlar.
-Bir kimsenin Ýncil´i vaaz etmesi ve ona ait törenleri icra etmesi için yetkili kiþiler tarafýndan ellerin bas üzerine konulmasý suretiyle,Tanrý adýna göreve çaðrýlmasý gerektiðine inanýrlar.
-Ýsa tarafýndan kurulmuþ olan ilk kilisede mevcut havariler, peygamberler,çobanlar,öðretmenler, Ýncil vaizleri ve diðer þahýslardan oluþan organizasyonun aynýsýna inanýrlar.
-Dil, vahil, iyileþtirme, diller yorumlanmasý, ve benzeri diðer armaðanlara inanýrlar.
-Doðru bir þekilde tercüme edildiði sürece,Kitabý Mukaddesin Tanrý´nýn sözü olduðuna inanýrlar; Mormon Kitabý´nýn da Tanrý´nýn sözü olduðuna inanýrlar.
-Tanrý´nýn vahiy etmiþ olduklarýnýn tümüne,halen vahiy etmekte olduklarýnýn tümüne ve O´ nun Tanrý Krallýðý´na ait çok sayýda büyük ve önemli þeyleri daha bildireceðine inanýrlar.
-Ýsrail´in gerçekten toplanacaðýna ve on kabilenin iade edileceðine; Sion´un (yeni Yerusalem´in)Amerika kýtasý üzerinde kurulacaðýna; Ýsa nýn þahsen yeryüzünde hüküm süreceðine;ve yeryüzünün yenileneceðine ve eskiden olduðu gibi cennetsel görkemine kavuþacaðýna inanýrlar
-Tanrý´ya ibadet etme özgürlüðünün sadece kendilerine deðil tüm insanlara verilen bir hak olduðunu kabul ederler.
-Kanunlara itaat etmek,saygý göstermek ve onlarý desteklemek için Baþkanlar,kural koyucular ve yargýçlara tabi olmalarý gerektiðine inanýrlar.
-Doðru,hakikatli,iffetli, iyiliksever , erdemli olmak gerektiðine inanýrlar;Tamamen Pavlus´un öðütlerini takip ederler. Erdemli ve latif olan veya kendisinden iyi olarak söz edilen yada edilen yada övgüye layýk þeyler varsa bunlarý elde etmeye çalýþýrlar.
Ýnançlarýna göre Hz. Ýsa ´nýn ikinci dönüþü Amerika olacaðý gibi Yeni Kudüs de Amerika ´da kurulacaktýr. Hz. Ýsa bizzat hükümdar olacak, saltanatý bin yýl sürecek bu süre içinde dünyayý cennete çevirecektir.
Suya daldýrarak vaftiz yaparlar. Komünyon tütün ve içki yasaktýr. Çok kadýnla evlenmek inanç esaslarýndan biri iken sonradan bunu kaldýrmýþlardýr.
Havariler zamanýna ait gizemli bir adet olan ölü atalara vekaleten vaftiz etme adedini Mormonlar yeniden uygulamaya baþladýlar. Kilise düzeninde oldukça katý bir hiyerarþi egemendir.
Ýki türlü ibadet þekilleri vardýr. Bunlardan biri kamuya açýk oldukça basit ibadet; diðeri ise gizlidir ve yalnýzca Tapýnaklarda yapýlýr. Mormonlar kendilerine özgü Kiliselerinde -Tapýnaklarýnda - ibadet ederler
Kutsal Kitaplarý
Mormonlar Kitabý- Mukaddes ´e inanýrlar. Ama asýl Kutsal Kitaplarý Joseph Simith tarafýndan yazýlan "Mormonlarýn Kitabý"dýr.(1830) Mormonlarýn öðretisi vahiy yoluyla yazýldýðý iddia edilen Mormonlarýn Kitabýnda toplanmýþtýr. "Kitabý Mukaddes" ve "Mormonlarýn Kitabý ´nýn" dýþýnda "Öðreti ve Baðlaþmalar"(1835) ve "Büyük Ödülün Ýncisi" kitaplarý da kutsal kitaplarýnýn içerisine dahil edilebilir.
Günümüzde Mormonluk
Ýlk çýktýðý zamanlarda Hýristiyanlýðýn yeni bir mezhebi görünümünde olan Mormonluk günümüzde Hýristiyanlýktan tamamen kopmuþ kendine özgü baðýmsýz yeni bir din olarak kabul edilmektedir. Mormonlarýn en güçlü olduklarý ülke Amerika ´dýr. Utah eyaletinde büyük bir tapýnaklarý vardýr. Ayrýca Amerika ´nýn bir çok yerinde ve Amerika dýþýnda bazý yerlerde de tapýnaklarý mevcuttur.
Günümüzde "Son Gün Azizleri Ýsa ´sýnýn Kilisesi" adý altýnda örgütlenen Mormonlar tüm dünyada 5.000.000 kiþilik bir taraftar topluluðuna sahiptirler.(Bazý kaynaklarda 10-12 milyon olarak gösterilmektedir) Ayrýca Son Gün Azizleri Ýsa ´sýnýn Kilisesi ´nin dýþýnda Mormon olan ve sayýlarý 300.000 civarýnda olan üç ayrýlýkçý Kilise daha vardýr. Türkiye ´de oldukça az sayýda (30 -40 civarýnda) Mormon bulunmaktadýr
Ynt: Mormonlar By: -merve-7d- Date: 20 Ocak 2014, 18:05:23
zaten mormonluk hýristiyanlýktan doðduðu için fazla bi þey söyleyemeyeceðim.
keþke bütün dünya hak din olan islam dinine gelse-
Ynt: Mormonlar By: 7/C Date: 30 Mart 2014, 12:04:30
Haklýsýn arkadaþým sana katýlýyorum..
zaten mormonluk hýristiyanlýktan doðmuþ olmasý çok doðru bir kara.
radyobeyan