Helen ( Eski Yunan ) Dini By: neslinur Date: 22 Aralýk 2009, 14:35:53
Helen ( Eski Yunan ) Dini
Eski Yunan ´da kaynaðýný Anadolu , Girit ve Mezopotomya´dan alan, tanrýlarýn çoðu doðu kökenli olan çok tanrýlý bir din anlayýþý vardý. Yunan dininin oluþmasýnda destanlarýn önemli rolü olmuþtur. Hatta destanlarý yazan þairler bu dini þekillendirmiþlerdir. Çünkü Yunan þairleri destanlarla birlikte eski Aka , Dor ve Anadolu tanrýlarýnýn kendi tanrýlar dünyasýna katmýþlar, Bu tanrýlarýn ad görev ve nüfuz alanlarýný belirlemiþler bu tanrýlarý insan biçiminde düþünüp göstermiþlerdir. Buna göre bir kýsmý erkek bir kýsmý diþi olan bu tanrýlar insanlar gibi evlenen yiyip-içen ,çoluk - çocuk sahibi ve iyi - kötü olan ; ama insanlardan daha güçlü, güzel ve ölümsüz varlýklardý. Ölümsüzlükleri ise nektar adlý hayat suyunu içiyor olmalarýndan geliyordu.
Eski Yunanistan daki devlet örgütlenmesi anlayýþý dine de yansýmýþtýr. Yunan asillerin kralýn etrafýnda toplanmasý gibi tanrýlarýn da baþ tanrý Zevs ( Zeus) in etrafýnda toplanarak Yunanistan´ýn en yüksek daðý Olimpos ´ da oturduklarýna inanýlýyordu. Baþta gelen üç büyük tanrý olan tanrýlar kýralý Zevs, denizler tanrýsý Poseidon ve yer altý ve ölüm tanrýsý Hades kardeþtiler. Baþ tanrý Zevs ; tanrýlarýn ve insanlarýn babasý olan gök tanrýsý idi. Karýsý Hera ; kadýnlarýn koruyucu olan, kadýnlara evlenme ve doðum gibi konularda yardým eden bir tanrýça idi. Güneþ tanrýsý Apollon , kasýrga, ateþ ve savaþ tanrýsý Ares , rüzgar tanrýsý Artemis , ayný zamanda bu iki baþ tanrýnýn çocuklarý idi. Bu tanrýlarýn dýþýnda zeka ve savaþ tanrýçasý Demetir , þarap ve eðlence tanrýsý Diyonisos da önemli tanrýlardý. Deniz köpüðünden olduðuna inanýlan güzellik ve aþk tanrýçasý Afrodit doðu dünyasýndan gelme bir tanrýça idi. Büyük tanrýlarýn dýþýnda bir de yarý - tanrýlar vardý. Þehrin kurucusu ve eski kahramanlara yarý-tanrý gözüyle bakýlýrdý. Eski Yunan inanýþlarýna göre bunlar; genellikle bir tanrý ile bir insanýn çocuðu olarak dünyaya gelmiþ kimselerdi ( Herkül / Herakles , Aþil vb.) ve Yunan krallarý soylarýný bu yarý tanrýlardan birine baðlamaya önem verirlerdi.
Eski Yunanlýlar tanrýlarýna kendi anlayýþlarýna göre ve istedikleri gibi ibadet ederlerdi. Yunanlýlar tanrýlarýný memnun etmek ve kötülüklerden korunmak için onlara ibadet ederler , kurban keserler, istediði yerde ve biçimde bunu yapabilirlerdi. Sadece büyük tanrýlar þerefine belli zamanlarda toplu oyunlar ve þenlikler düzenlenirdi. Bunun dýþýndaki en belirgin ibadet þekli saçý saçmak ve kurbandý. Tapýnaklar ibadet yeri deðildi ; buralarda sadece tanrý heykelleri ve tanrýlarla ilgili kutsal eþyalar saklanýr önünde de dini törenler yapýlýrdý.
Yunanlýlar ayrýca bayramlarda ve dini törenlerinde tanrýlarý þerefine araba yarýþý ve spor karþýlaþmalarýda düzenlerlerdi. Bu yarýþmalarýn en büyüðü baþ tanrý Zevs - Zeus þerefine Olimpos daðý eteklerinde dört yýlda bir düzenlenen ve ilki M.Ö. 776 da yapýlan Olimpiyat Oyunlarý idi. Altý gün boyunca süren bu dini nitelikli spor yarýþlarýna çýplak olarak katýlan gençler çeþitli dallarda yarýþýrlar birinci gelenin baþýna bir çelenk konur ve heykelinin yapýlmasýna izin verilir ve ülkesinde törenlerle karþýlanýr ve saygýnlýk kazanýrdý.
Bu fon üzerinde geliþen Eski Yunan Dini´nin Özelliklerini þöyle sýralamak mümkündür
1 ) Bu dinde , din adamlarý sýnýfý yoktur. Tanrýlarýn eþyalarýna ve heykellerine bakan rahipler birer devlet memuru olup doðu toplumlarýndaki gibi ayrýcalýklý bir sýnýf oluþturmuyorlardý.
2) Bu dinde bireyin giderek kiþiler karþýsýnda da alçalma duygusunu geliþtiren (etek öpme , el baðlama gibi) tanrýlar karþýsýnda alçalma anlayýþý yoktur.
3) Bu dinde soru sormaksýzýn, tartýþmaksýzýn, akýl yoluyla deðil iman yoluyla inanýlan dogmalar yoktur. Doðmaya karþý çýkýlamadýðý için düþünce bu noktada sýnýrlanmaktadýr. Dolayýsýyla bilim ve felsefe ile din çatýþýr. Ýþte dogmatik din anlayýþýnýn olmamasý eski Yunan da bilim ve felsefenin daha kolay geliþmesine yardýmcý olmuþtur.
4) Dini yayma çabasý, dini propaganda ve din uðruna fedakarlýk yoktur.
5) kutsal kitabý yoktur. Bu da temel bir çerçevenin olmamasýna, dolayýsýyla da dinsel yapýya iliþkin tüm düþüncelere açýk olmasýna ve onlardan etkilenmesine yol açmýþtýr.
6)Bugün ki anlamda günah kavramý yoktur. Sadece kusur iþlemek söz konusudur.
Eski Yunanistan da tek tanrý / vahdet inancý bazý aydýnlarýn kafasýnda yer edinip kabul görmekle birlikte halk arasýnda bu görüþ yayýlmadý.Zaman zaman bazý din devrimcileri, yeni inanç biçimleri (örneðin Hint inancýndan esinlenen Orfeus gibi ) ortaya attýlarsa da fazla itibar görmemiþtir.
radyobeyan