Esirler By: sumeyye Date: 17 Aralýk 2009, 17:37:02
Esirler
Peygamber efendimiz, yurtlarýndan ve mallarýndan haksýz yere mahrum edilerek, sýrf "Rabbimiz Allah´týr" dedikleri için sürgün edilen mü´minleri savunmak amacýyla savaþmýþtýr. Onun yaptýðý savaþlarda fazilet ve ahlak ilkelerinin geçerli ol duðunu gösteren en büyük delil, esirlere karþý takýndýðý tavýr dýr. O, esirlere karþý her zaman merhametli davranmýþ ve onla rýn birer insan olduklarýný hiçbir zaman unutmamýþtýr. Ýnsan lýk tarihinde, esirlere merhamet konusunda Hz. Muham-med´ten daha ileride bir lider gösterilemez. O, mücahitlerine savaþta ele geçirilen esirlere iyi davranmalarý konusunda ýsrar la tavsiyede bulunurdu. Bedir savaþýnda bazý müþrikler esir alýndýklarýnda onlarý ensarýn evlerine misafir gibi yerleþtirmiþ ti. Çünkü Peygamber efendimiz sahabilerine þöyle buyurmuþ tu: "Esirlerinizin iyiliðine çalýþýn."
Peki, Peygamber efendimiz niçin esirlere iyi davranýlmasýný tavsiye ediyor ve bunun üzerinde ýsrarla duruyordu? Esirler sa vaþ ateþinin kýzgýn alevleri arasýnda ele geçirilen insanlardý. Bunlardan bazýlarý, belki de birçok müslüman askerlerini öl dürmüþtür. Böyle bir durumda onlara karþý îslam askerlerinin þiddetli bir saldýrýda bulunmalarý beklenebilir. Onlardan inti kam alma arzusuna kapýlmalarý normaldir. Nitekim Avrupalýlarla Amerikalýlar savaþ suçlusu diye ele geçirdikleri kimselere, aþýrý bir intikam duygusuyla, cezalarýn en büyüðünü uygula maktadýrlar. Peygamber efendimiz, bütün insanlýk için yüksek bir örnek teþkil ederek, esirlere eziyet edilmesini yasaklamýþ, bu katý intikamcýlýk ruhunu ortadan kaldýrmak için de esirlere ikramda bulunulmasýný emretmiþtir.
Müslümanlar, Bedir savaþýnda ele geçirilen esirlere bu yük sek vasiyete uygun þekilde davranmýþlardýr. Hatta bu esirler den Medine´ye yerleþenlere o kadar iyi davranmýþlardýr ki, sa-habiler onlarý kendi canlarýna ve çoluk çocuklarýna tercih etmiþler, kendi yiyeceklerini bile onlara vermiþlerdir.
Bu þerefli ve alicenab sahabiler böyle bir muamele sergile mekle iki cihad yapmýþlardýr. Bunlardan biri kýlýç cihadýdýr. Alevlenen savaþ ateþi sönüp ortalýk sakinleþince, ikinci cihadý yapmýþlardýr. Bu da öfkelerine hakim olmalarýdýr. Eðer öfkelerini yenmeselerdi Cenab-ý Allah´ýn hoþuna gitmeyecek tarzda maðluplara kaba muamelede bulunurlardý. Özellikle esirleri ezerlerdi. Onlarýn böyle davranmalarýný gerektiren sebeplerin baþýnda önceki sayfalarda okuduðumuz þu ayet-i kerime gel mekteydi:
"Onlar, kendi canlarý çekmesine raðmen yemeði yoksula, ye time ve esire yedirirler." (Ýnsan: 8 )
Ýslâmiyet esirlere karþý muamelelerimizde bize iki hususu emreder:
1- Ýslam askeri ve ordusu düþman askerlerini yaralayýp bel lerini kýrmadýkça ve hakimiyet saðlamadýkça esir tutma hakký na sahip deðildir. Bununla ilgili olarak noksanlýklardan mü nezzeh olan yüce Allah þöyle buyurmuþtur:
"Yeryüzünde aðýr basýp (küfrün belini kýrýncaya) kadar, hiç bir peygambere, esirleri bulunmasý yaraþmaz. Siz geçici dünya malýný istiyorsunuz. Halbuki Allah (sizin için ebedi olan) ahire-ti istiyor. Çünkü Allah azizdir (dostlarýný düþmanlarýna galip kýlar), hakimdir (dünya veya ahiretten hangisinin daha hayýrlý olduðunu pek iyi bilir).7´ (Enfal: 67)
2- Peygamber efendimiz tarafýndan uygulanýp: "Ýnsanlara, kendilerine indirileni açýklaman için sana da bu Kur´an´ý in dirdik." (Nahl: 44) ayeti mucibince açýklanan Kur´an-ý Kerim esir lerle ilgili olarak bize þu iki emri iletmektedir: Bu emirlerden birine göre, onlarý hiçbir þey olmadan serbest býrakmak gere kir. Ýkincisine göre ise mal ya da adam karþýlýðýnda onlarý esa retten kurtarmaktýr. Noksanlýklardan münezzeh olan yüce Al lah konuyla ilgili olarak þöyle buyurmuþtur:
"(Savaþta) inkar edenlerle karþýlaþtýðýnýz zaman boyunlarýný vurun. Nihayet onlarý iyice vurup sindirince baðý sýkýca baðla yýn (esir alýn). Savaþ sona erince de artýk ya karþýlýksýz veya fidye karþýlýðý salýverin." (Muhammed: 4)
Önce de iþaret edildiði gibi, fidye ya adam karþýlýðýnda olur ve eldeki esir müþrikler sayýsýnca düþmanýn elinde bulunan müslüman esirler istenir. Böylece esir mübadelesi yapýlýr. Ya da mal karþýlýðýnda esirler serbest býrakýlabilir. Esirin verecek malý yoksa, zorunlu hale gelir. Böylece o güzel bir baðýþlamayla baðýþlanýp serbest býrakýlýr ki, bu hususta Cenab-ý Allah´ýn, peygamberine verdiði emir þudur: "Þimdilik onlara güzel mua mele et." (Hicr: 85)
Bunun yanýnda en uygun davranýþ ise affetmektir. Bu da, yüce Allah´ýn þu buyruðu gereðidir:
"(Ey Muhammedi) sen affý (kolaylýk yolunu) tut, iyiliði emret v& cahillerden yüz çevir." (A´raf: 199)