Amellerde Niyet By: gul-i-rana Date: 02 Aralýk 2009, 23:33:27
Niyet, kasdetmek, azmetmek anlamlarýna gelmekte olup, kalbin, þimdiki halde veya gelecekte, bir faydayý celb veya bir zararý def için, maksada uygun gördüðü þeye yönelmesinden ibarettir þeklinde formüle edildiði gibi, çok geniþ anlamda, gerçekleþtirilmesi ve sakýndýrýlmasý eþit olan muayyen bir þeye doðru, iradenin meydana geldiði bir harekettir þeklinde de tanýmý yapýlmaktadýr. Ayrýca, ALLAH‘ýn rýzasýný kazanmak veya bir hikmete imtisal için, iradeyi bir fiile yönlendirme, tahsis etme diye de tarif edilmektedir. Gazali ise, niyeti: “Þu anda veya gelecekte faydalý olduðunu anladýðý þeye gönlün meyli ve yönelmesidir“ þeklinde tarif ederek, “Gönlün temayülü olmadan kuru bir irade ile bir þey meydana getirmek mümkün deðildir“ þeklindeki açýklamasý da, niyette kalbin önemine dikkat çekmekte ve ayrýca, irade ile niyet arasýndaki baðý vurgulamaktadýr.
Çünkü mesuliyet, niyet ve buna baðlý olarak da iþi irâdî olarak yapmaktýr. “Ameller ancak niyetlere göredir.“ (Buhâri, Bed‘ü‘l-Vahy 1; Müslim, Ýmâre 155) “Ameller, ancak niyete göre deðerlendirilir. Kimin hicreti, ALLAH ve Rasül‘üne ise, onun hicreti ALLAH ve Rasül‘ünedir. Kimin de hicreti, nail olacaðý bir dünya veya nikâh edeceði bir kadýn ise, onun hicreti de onadýr.“ (Müslim, Ýmâre 155; Buhâri, Ýman 41)
Ameller, niyetlerle deðer kazanmakta ve þekillenmektedir. Çünkü amellerin direði niyettir ve bir amel, hayýrlý olmasý için niyete muhtaçtýr. Ayný þekilde, amellerin bâki kalmasý, salih olmasý, ALLAH rýzasýna baðlanýrken; salih amellerde niyetin þart olduðu da açýktýr. Muaz bin Cebel‘in, salih amelde, ilim, niyet, sabýr ve ihlasýn bulunmasý gerektiði kanaatinde olduðu rivayet edilmektedir. Bu rivayette zikredilen hususlar, birbirine baðlý kavramlardýr. Ýlim, dünya ve ahiret ile ilgili þeyleri, akýl ile alakalý gerçekleri bilmektir. Ýlim, yapýlacak olan iþleri bilerek yapmayý saðlayacaktýr. Sonra da niyet gelir. Niyeti ilim ve amel desteklemektedir. Ancak ilim önce gelir. Zira ilim asýldýr. Amel ise, ilme tâbidir ve ilmin dalý ve meyvesidir. Daha sonra da sabýr gelmektedir ki, bu da meþakkat, güçlük ve belalara karþý tahammül etmektir. Ýþte bunlarýn neticesinde ihlas ortaya çýkmaktadýr.
Niyetin önemi, þu misalde daha belirgin bir þekilde görülmektedir: Bir kimse öðle vaktinde, güneþin karþýsýnda, alnýný secdeye koysa ve yaptýðý bu secde ile, ALLAH‘a ibadeti kasdetse, bu hareket Ýslam‘ýn tasvip ettiði bir davranýþ olur. Fakat bu secdesi ile güneþe tapmayý kasdetse, bu da küfür olur. Bu misal bize, “ameller niyetlere göredir“ prensibinden hareketle, niyet gerçeðini en güzel bir þekilde anlatýr. Nitekim Hz. Peygamber‘in: “ALLAH, sizin ceset ve suretlerinize deðil; kalplerinize ve amellerinize bakar“ (Müslim, Birr ve Sýla 10; Ýbn Mâce, Zühd 9) hadisi de ayrýca niyet gerçeðini beyan etmektedir.
Amellere kýymet kazandýran niyettir. Bir amelin salih olup olmamasý niyete baðlýdýr. Hz. Ömer‘in: “Amellerin efdal olaný, ALLAH‘ýn farzlarýný eda, haramlardan kaçýnmak ve ALLAH katýnda sadýk niyettir“ þeklindeki ifadesinde de görüldüðü gibi niyet esastýr. Bununla birlikte, ilim ve amel de niyette gözetilen unsurlardýr. Ayrýca saadete de, ilim ve amelle eriþilebileceði bir gerçektir. Çünkü hayýr, saadet, kemal ve salah, faydalý ilim ve salih amelle mümkündür ki, bunlar da niyeti destekleyen unsurlardýr.
KAVRAMLAR ANSÝKLOPEDÝSÝ
Ynt: Amellerde Niyet By: akmina Date: 03 Aralýk 2009, 08:17:33
ALLAH cümlemize hayýrlý ameller nasip eder inþallah.ALLAHIN selamý üzerinize olsun kardeþim.
radyobeyan