Ehli Hayvanlara Ait Zekatlar By: haber Date: 12 Kasým 2009, 15:43:40
EHLÝ HAYVANLARA AÝT ZEKATLAR
35- Ehli hayvanlar, koyun, keçi, sýðýr, manda, deve ve at olmak üzere altý cinstir. Bunlardan, senenin yarýsýndan çoðunu kýrlarda ve meralarda otlayýp geçinmek þartý ile sütlerini almak, üretmek ve semizletmek için beslenen hayvanlara "Saime" denir. Bunun çoðulu "Sevaim"dir.
Bu mer'alarda ve kýrlarda altý ay ve daha az bir zaman otlayýp bu maksadlarla beslenen hayvanlar "Saime" sayýlmadýðýndan zekata baðlý deðillerdir. Yine yalnýz binilmek veya yük taþýmak yahut kesilip, etleri alýnmak için meralarda az çok bir müddet otlatýlan hayvanlar da zekata tabi deðildir. Ticaret için olan mallarýn hükmü ise aþaðýda yazýlýdýr.
36- Saime denilen hayvanlardan, cinslerine göre, senede bir defa olmak üzere belli bir zekat alýnýr. Þöyle ki:
1) Koyun ve Keçilerin Zekatý
Saime olan koyun ve keçinin zekat nisabý kýrktýr. Bunlar kýrktan az ise, zekatlarý yoktur. Bunlar kýrk koyun olunca, bir koyun zekat verilir. Kýrkdan sonra yüz yirmi bir koyuna kadar zekat yoktur. Yüz yirmi bir koyundan iki yüz bir koyuna kadar iki koyun zekat verilir, iki yüz bir koyundan dört yüz koyuna kadar üç koyun verilir. Tam dört yüz koyun için de dört koyun zekat verilir. Bundan sonra her yüz koyun için bir koyun verilir. Yüzü doldurmayan koyun sayýsý zekata baðlý olmaz. Zekat olarak verilecek koyun bir yaþýný doldurmuþ olmalýdýr, sahih olan budur.
Keçi de koyun gibidir. Bunlar bir cins sayýlýr. Bunlar, nisabý doldurmak için birbirlerine ilave edilirler. Böylece otuz koyun ile on keçiden bir koyun zekat gerekir. Bunlarýn erkekleri ile diþileri zekat hesabý bakýmýndan eþittir. Zekat olarak verilecek hayvan erkek de, diþi de olabilir. Karýþýk olan koyun ve keçilerden hangisi daha fazla ise, ondan zekat vermek sünnettir. Eðer bunlar eþit ise, mal sahibi dilediði cinsten zekatý verir. Fakat bu hayvanlarýn hepsi ayný cinsten olursa, o cinsten zekatýn verilmesi gerekir. Mevcut olan koyunlar yerine keçiden veya keçiler yerine koyundan zekat veremez.
2) Sýðýr ve Mandalarýn Zekatý
Saime olan sýðýrlarda zekat nisabý otuzdur. Bundan azý için zekat gerekmez. Otuz sýðýrdan kýrk sýðýra kadar zekat olarak iki yaþýna basmýþ erkek veya diþi bir buzaðý verilir. Kýrk sýðýrdan altmýþ sýðýra kadar, üç yaþýna girmiþ erkek veya diþi bir dana verilir. Tam altmýþ sýðýr olunca, birer yaþýný bitirmiþ iki buzaðý verilir. Sonra her otuzda bir buzaðý ve her kýrkta bir dana verilmek suretiyle hesab edilir.
Örnek: Yetmiþ sýðýr için bir buzaðý ile bir dana zekat verilebileceði gibi, seksen sýðýr için de iki dana, doksan sýðýr için üç buzaðý, yüz sýðýr için bir dana ile iki buzaðý ve yüz on sýðýr için de dört buzaðý veya üç dana vermek arasýnda sahibi serbesttir. Çünkü bunda dört otuz ve üç kýrk vardýr. Daha çok sayýlar için de bu þekilde iþlem yapýlýr.
Zekat verme bakýmýndan sýðýr ile manda arasýnda fark yoktur, bunlar bir cins sayýlýr. Bunlar karýþýk olunca birbirlerine ilave edilirler. Yirmi sýðýr ile on manda bulunsa, bunlar için iki yaþýna girmiþ bir buzaðý zekat verilir. Bu iki cinsten hangisi fazla ise, zekat o fazla cinsten çýkarýlýr. Her iki cins eþit bulunursa, deðerleri az olan cinsin en iyisinden veya deðeri yüksek olan cinsin düþüðünden zekat verilir. Sýðýrlar deðer bakýmýndan düþükse, bu sýðýrlarýn en iyi buzaðýlarýndan zekat verilir ve bu þekilde denge saðlanmýþ olur.
3) Develerin Zekatý
Saime olan develerde zekat nisabý beþtir. Beþten az olan develerde zekat yoktur. Birer yaþýný bitirmiþ beþ deve için bir koyun zekat verilir. Beþten ona kadar baðýþlanmýþtýr. On deveden yirmi beþ deveye kadar her beþde bir koyun verilmesi gerekir. Tam yirmi beþ deve için de, iki yaþýna girmiþ bir diþi deve yavrusu verilir. Otuz beþ deveye kadar baþka bir þey verilmez. Tam otuz altý deveden kýrkbeþe kadar da üç yaþýný bitirmiþ bir diþi deve verilir. Kýrk altý deveden altmýþa kadar da, dört yaþýna girmiþ bir diþi deve verilir. Tam altmýþ bir deveden yetmiþ beþ deveye kadar da beþ yaþýna girmiþ bir diþi deve verilir. Yetmiþ altý deveden doksana kadar da, üçer yaþýna girmiþ iki diþi deve vermek gerekir. Tam doksan, birden yüz yirmiye kadar da, dört yaþýna girmiþ iki diþi deve verilir. Yüz yirmi deveden yüz kýrk beþ deveye kadarda, böyle dört yaþýnda iki deve ile beraber her beþ devede de bir koyun verilir. Yüz kýrk beþden sonra da, fýkýh kitablarýmýzda açýklandýðý ölçülerle zekatlarý verilir.
Zekatlarý verilecek develerin erkek ve diþi olarak karýþýk bulunmalarý veya arab ve acem develeri olmalarý fark etmez. Ancak zekat olarak verilecek develerin orta deðerde diþi olmasý þarttýr. Erkek deve verildiði taktirde, kýymeti itibariyle verilir.
37- Sene baþýnda nisab mikdarýnda bulunan saime hayvanlara, sene içinde baðýþ miras ve satýn alma gibi yollarla ayný cinsten bir kýsým saime hayvanlar eklenecek olsa, sene sonundu bunlarýn tümünden zekat vermek gerekir.
(Ýmam Þafiî'ye göre, bu eklenen kýsým nisab mikdarýna ulaþsýn veya ulaþmasýn, mülkiyete geçme tarihinden itibaren bir yýl geçmedikçe zekata tabi olmaz.)
38- Saime bulunan hayvanlar arasýndaki kör ve zayýf hayvanlar da nisab hesabýna girer. Fakat bunlar zekat olarak verilmez.
39- Saime olup da henüz birer yaþýný doldurmamýþ olan kuzulardan ve sýðýr, manda, deve yavrularýndan da zekat vermek gerekmez. Bu, Ýmamý Azam ile Ýmam Muhammed'e göredir. Ýsterse sayýlarý nisab mikdarýndan çok fazla olsun. Fakat bu yavrular arasýnda kendi cinslerinden büyük hayvanlar bulunursa, bu büyüklere baðlý olarak onlar için zekat gerekir. Mesela: Sene baþýndan sene sonuna kadar bir koyun ile otuz dokuz kuzu bulunsa, sene sonunda bu koyun zekat olarak verilir. Bunlardan bir kuzu verilmesi yeterli olmaz.
Yine, yirmi dokuz sýðýr yavrusu ile bir tane sýðýr bulunsa, iki yaþýna girmiþ bir buzaðý vermek gerekir.
Yine, dört deve yavrusu ile bir tane de iki veya üç yaþýna girmiþ deve bulunsa, bir koyun verilmesi gerekir. Eðer sene içinde veya sene çýktýktan sonra bu yaþlý hayvanlar ölecek olsa, geride kalan kuzu ve yavrular için yine zekat vermek gerekmez.
Ýmam Ebû Yusuf'a göre, böyle yaþlarýný henüz doldurmamýþ hayvanlardan nisab mikdarýna ulaþan olursa, zekat gerekir. Böylece kýrk kuzu için bir kuzu zekat verilir.
(Ýmam Þafiî Hazretlerinin de görüþü böyledir.)
40- Saime olan hayvanlarda iki nisab arasýndaki mikdar, ittifakla zekat dýþýnda kaldýðýndan bundan dolayý zekat gerekmez. Zekata baðlý olmayan bu iki nisab arasýndaki hayvanlar helak olduðu takdirde de, bunlarýn helaki Ýmamý Azam ile Ýmam Ebû Yusuf'a göre zekata tesir etmez. Fakat Ýmam Muhammed ile Ýmam Züfer'e göre, bunlar helak olunca, zekat da o nisbette, düþer.
Mesela: Bir kimsenin altmýþ koyunu bulunsa, bunlardan kýrk koyun için yalnýz bir koyun zekat gerekir. Bunlar yüz yirmi koyuna ulaþmadýkça geri kalan yirmi koyun için zekat gerekmez, bunlar zekattan müstesnadýr. Bu durumda bu altmýþ koyundan on veya yirmi koyun telef (helak) olsa, yine geri kalan kýrk koyun için Ýmamý Azam ile Ýmam Ebû Yusuf'a göre, bir koyun zekat ödenmesi gerekir. Fakat Ýmam Muhammed ile Ýmam Züfer'e göre, böyle altmýþ koyundan on veya yirmisi telef olsa, zekat da o nisbette azalýr. Þöyle ki:
On koyun telef olunca, bir koyunun altýda biri, yirmi koyun telef olunca, bir koyunun altýda ikisi nisbetinde zekat mikdarý azalmýþ olur.
Ynt: Ehli Hayvanlara Ait Zekatlar By: ceren Date: 17 Aralýk 2018, 13:54:04
Esselamu aleyküm. Rabbým bizleri elimizde olan mala göre zekatýný veren ve hayrýna rahmetine kavuþan kullardan eylesin insallah...
Ynt: Ehli Hayvanlara Ait Zekatlar By: Bilal2009 Date: 17 Aralýk 2018, 15:49:58
Ve aleykümüsselam Zekat Ýslam ýn toplumlarý düzelten ve refahý artýran en büyük güzelliklerinden biridir Rabbim paylaþým için razý olsun
radyobeyan