Namaz Vakitleri By: haber Date: 06 Kasým 2009, 17:31:35
NAMAZ VAKÝTLERÝ
47- Farz namazlarla bunlarýn sünnetleri için, vitir namazý, teravih namazý, cuma ve bayram namazlarý için vakit de bir þarttýr. Þöyle ki: Farz namazlar, sabah, öðle, ikindi, akþam ve yatsý namazlarýndan ibarettir. Cuma namazý da öðle vakti içinde yerine getirilir. Bu namazlarýn vakitlerini bilmek farz olan bir görevdir. Vakti henüz girmeden kýlýnan bir namaz geçerli deðildir, vakti içinde yeniden kýlýnmasý gerekir. Vakti çýktýktan sonra kýlýnacak bir farz namaz ise, eda deðil, kaza edilmiþ olur. Kaza ise, her yönü ile edanýn yerini tutmaz. Bir namazýn özür olmaksýzýn kazaya býrakýlmasý, Yüce Allah yanýnda büyük sorumluluk gerektirir. Sünnet namazlarla, cuma ve bayram namazlarý, vakitleri çýkýnca kaza edilmezler.
48- Sabah namazýnýn vakti, ikinci fecrin doðuþundan güneþin doðuþuna kadar olan namazdýr. Ýkinci fecir, sabaha karþý doðu tarafýn ufkundan yayýlmaya baþlayan bir aydýnlýktan ibarettir. Bununla sabah vakti gerçek olarak girmiþ olur. Bunun için buna "Fecr-i Sâdýk" denir. Bunun karþýlýðý, birinci fecirdir ki, gökte iki tarafý karanlýk dörtgen bir çizgi þeklinde beliren bir beyazlýktýr. Bu az sonra kaybolur. Arkasýndan bir karanlýk gelir. Bundan sonra ikinci fecir meydana gelir. Bu birinci fecre, sabahýn gerçekten girdiðini göstermediðinden ve yalancý bir aydýnlýk olduðundan, Fecr-i Kâzib (yalancý fecir) adý verilmiþtir. Bu fecir gece hükmündedir. Onun için bu vakitle ne yatsý vakti çýkmýþ, ne de sabah vakti girmiþ olur. Öyle ki, bu vakit içinde yiyip içmek de, oruç tutan kimseye haram olmaz.
49- Sabah namazýný ortalýk açýlýp aðardýðý zaman kýlmak müstahabdýr ve daha faziletlidir. Buna "Ýsfar" denir. Þöyle ki: Ýkinci fecrin aydýnlýðý tam meydana çýkýp da gecenin karanlýðýnýn açýlacaðý zamandýr ki, atýlan bir okun nereye düþtüðünü atýcýnýn görebileceði bir vakte kadar sabah namazý geciktirilmelidir. Ayný zamanda, kýlýnan bir sabah namazýnýn fesadý halinde, o namazý güneþ doðmadan önce sünneti ile kýlabilecek bir zaman da kalmalýdýr. Yalnýz kurban bayramýnýn ilk gününde Müzdelife'de bulunacak hacýlar, için, o günün sabah namazýný hemen fecrin arkasýndan daha ortalýk karanlýk iken kýlmak daha faziletlidir. Buna "Taðlis" denilmektedir. Üç imama göre, her zaman taðlis daha faziletlidir.
50- Öðle namazýnýn vakti, güneþin tam tepe noktasýna geldikten sonra batýya doðru meyletmesi ile baþlar. Güneþin tam tepeden batýya meyletmesi anýna "Fey-i Zeval" denir. Bu halde bulunan gölgeden baþka, her þeyin gölgesinin iki misline çýktýðý zamana kadar öðle vakti devam eder. Öðlenin bu son vaktine "asr-ý sani" derler. Bu, Ýmam Azam'a göredir. Ýmam Ebû Yusuf ve Ýmam Muhammed ile diðer üç imama göre, Fey-i zevalden baþka her þeyin gölgesi, kendisinin bir misline ulaþýnca öðle namazýnýn vakti çýkmýþ ve ikindi namazýnýn vakti girmiþ olur. Bu zamana da "Asr-ý evvel" denir. Bu ihtilaftan kurtulmak için, daha önce tarif edilen asr-ý saniye kadar geciktirmemelidir. Ýkindi namazýný da asr-ý sanide kýlmalýdýr.
Cuma namazýnýn vakti, aynen öðle namazýnýn vaktidir. (*)
51- Ýkindi namazýnýn vakti, yukarda açýklanan iki görüþe göre, öðle namazýnýn vaktinin çýkýþýndan güneþin batýþýna kadar olan zamandýr. Yazýn öðle namazýný biraz serinlik çýkýncaya kadar geciktirmek, kýþýn da ilk vaktinde kýlmak müstahabdýr. Ýkindi namazýný da güneþin renginin henüz deðiþmeyeceði bir vakte kadar geciktirmek daima müstahabdýr. Güneþin bu deðiþmesinden maksad, güneþin gözleri kamaþtýrmayacak bir duruma gelmesidir.
52- Akþam namazýnýn vakti, güneþin batmasýndan baþlayýp þafaðýn kaybolmasýna kadar devam eden zamandýr.
Þafak, Ýmam Azam'a göre, akþamleyin ufuktaki kýzartýdan sonra meydana gelen beyazlýktýr. Ýmam Ebû Yusuf ile Ýmam Muhammed ve diðer üç imama göre ve Ýmam Azam'dan diðer bir rivayete göre þafak, ufukta meydana gelen kýzartýdýr. Bu kýzartý gidince akþam namazýnýn vakti çýkmýþ olur.
Akþam namazýný ilk vaktinde kýlmak müstahabdýr. Akþam namazýnýn vakti dar olduðundan onu geciktirmek uygun olmaz. Bu namazý kýzartýnýn kaybolmasýna kadar geciktirmemelidir.
53- Yatsý namazýnýn vakti, yukarda açýklanan iki görüþe göre, þafaðýn kaybolmasýndan baþlayýp ikinci fecrin doðuþuna kadar devam eder. Fecir doðunca yatsý vakti bitmiþ olur.
Yatsý namazýný gecenin üçte birine kadar geciktirmek müstahabdýr. Gecenin yarýsýna kadar geciktirilmesi ise mubahtýr. Ýkinci fecrin biraz öncesine kadar geciktirmek, bir özür olmadýkça, mekruhtur. Çünkü bu durumda yatsý namazýnýn kaçýrýlmasýndan korkulur. Ýhtilaftan kurtulmak için de, ufuktaki beyazlýk kaybolmadýkça yatsý namazýný kýlmamalýdýr. Bulutlu günlerde, sabah, öðle, akþam namazlarýný biraz geciktirmeli, ikindi ve yatsý namazlarýný da biraz erken kýlmalýdýr ki, bu müstahabdýr.
54- Vitir namazýnýn vakti, yatsý namazýnýn vaktidir. Ancak vitir konusu ile ilgili bir emirden dolayý vitir namazý yatsý namazýndan sonra kýlýnýr. Vitir vaktinin bu þekilde oluþu Ýmam Azam'a göredir. Ýki imama göre, vitrin vakti, yatsý namazý kýlýndýktan sonra baþlar. Bu ayrýlýk üzerine þöyle bir mesele ortaya çýkar: Bir kimse yatsý namazýný kýldýktan sonra elbisesini deðiþtirip baþka bir elbise ile vitir namazýný kýlsa ve önceki elbisesinin temiz olmadýðý anlaþýlsa, Ýmam Azam'a göre yalnýz yatsý namazýný yeniden kýlmak gerekir. Ýki imama göre ise, her iki namazý tekrar kýlmasý gerekir; çünkü vitir namazý vaktinden evvel kýlýnmýþ olur.
Bir insan uykudan uyanacaðýna güveni yoksa, uyumadan önce vitir namazýný kýlmalýdýr. Eðer uyanacaðýndan emin ise, vitir namazýný gecenin sonuna kadar geciktirmesi daha faziletlidir.
55- Teravih namazýnýn vakti, sahih kabul edilen görüþe göre, yatsý namazýndan sonradýr, sabah namazýnýn vaktine kadar devam eder. Hem vitirden önce, hem de vitirden sonra kýlýnabilir. Fakat yatsý namazý kýlýnmadan teravih namazý kýlýnmaz; kýlýnacak olsa tekrarlanmasý gerekir.
56- Bayram namazlarýnýn vakti, sabahleyin güneþ yükselip de kerahet vakti çýktýktan itibaren baþlar ve güneþin istiva (tam ortada bulunma) zamanýna kadar sürer.
Ramazan bayramý namazý, bir özür sebebiyle birinci günün istiva zamanýna kadar kýlýnamazsa, ikinci günün istiva zamanýna kadar kýlýnýr. Özür devam etse bile, artýk üçüncü gün kýlýnamaz.
Kurban bayramý namazý ise, bir özürden dolayý birinci gün kýlýnamazsa, ikinci gün kýlýnýr. Ýkinci gün de bir özür sebebiyle kýlýnamazsa üçüncü gün istiva zamanýna kadar kýlýnýr. Bir özür olmaksýzýn bu bayram namazlarýný ikinci ve üçüncü güne býrakmak kötü bir iþ olur. Bu bayram namazlarýný istiva anýnda ve istivadan sonra kýlmak hiçbir surette caiz deðildir, kaza da edilmezler.
57- Vaktin müsait olduðunu sanarak bir sünnet namaza baþlamýþ olan kimse, iki rekat kýldýktan sonra farzýn kaçýrýlacaðýndan korkarsa, baþlamýþ olduðu namazý býrakmaz, iki rekattan sonra teþehhüde oturup sonra selam verir. Üçüncü rekatta ise, dördüncü rekatý da kýlar, sonra selam verir. Çünkü böyle baþlanmýþ olan bir namazýn yerine getirilmesi gerekir.
58- Vakit, namazýn þartý olduðu gibi, vücubunun da sebebidir. Bu bakýmdan, bir yerde namaz vakitlerinden biri veya ikisi bulunmasa, o vakitlere ait olan namazlar, o yer halkýna farz olmaz. Bazý bölgelerde yýlýn bir mevsiminde daha þafak kaybolmadan fecir doðarak sabah vakti girmektedir. Bu gibi yerlerde yatsý namazý düþmüþ olur; çünkü yatsýnýn vakti bulunmamýþtýr. Abdest organlarýndan birini veya ikisini kaybeden kimse için bu organlarýný yýkamak zorunluluðunun kalkmasý da bunun gibidir. Bu þekilde fetva verilmiþtir. Bununla beraber bazý fýkýh alimlerine göre, bu gibi yerlerde bulunan müslümanlar da, beþ vakit namaz kýlmakla yükümlüdürler. Bulunduklarý yerde bu namazlardan herhangi birinin vakti meydana gelmemiþ olsa, o namazý kaza þeklinde kýlarlar veya beþ vaktin bulunduðu kendilerine en yakýn bir bölgenin vakitlerine göre, o namaz için vakit belirleyerek namazý yerine getirmeye çalýþýrlar. Gerçek þu ki, vakit namazýn þartýdýr, bir sebebi ve bir alametidir. Fakat namazýn asýl sebebi, Allah'ýn bir emri oluþudur ve Ýlahî nizamýn arka arkaya devam edip gitmesidir. Bu bakýmdan bütün müslümanlar, bu beþ vakti kýlmakla yükümlüdürler. Onun için bunlarý kýlmalarý gerekir.
Ýmam Þafiî'nin içtihadý da bu þekildedir. Ýhtiyata uygun olan da budur.
Uzun zaman güneþin batmadýðý veya doðmadýðý bölgelerde namaz vakitlerinin böyle takdir edilip edilemeyeceði fýkrinde fýkýh alimlerinin ihtilafý vardýr. Bu gibi bölgelerde bulunduklarý kabul edilen müslümanlarýn oruçlarý ve zekatlarý hususunda yine böyle bir ölçü koymak uygun görülmektedir.
59- Her gün beþ vakit namaz kýlmanýn pek çok hikmetleri vardýr. Biz burada yalnýz þu kadarýný arzedelim: Ýnsan sabahleyin sanki yeni bir hayata kavuþmuþ, karanlýktan aydýnlýða çýkmýþ olur. Yeni bir çalýþma gayreti içine girmiþ olur. Ýnsana bu hayat ve çalýþma gücünü veren ve insana baþarý saðlayacak olan ancak Yüce Allah'dýr. Bundan dolayý insan, bu hayat nimetine þükretmek ve bunu bir hayýrla sona erdirmek için mübarek sabah namazýný kýlmakla yükümlü tutulmuþtur.
Ýnsan sabahdan akþama kadar hayatýn nimetlerinden yararlanýyor. Bu zaman içinde devamlý olarak maddî bir çalýþma gayreti gösteriyor. Bu bir baþarý eseridir. Ýþte bu baþarýya þükretmek ve bu baþarýnýn ruhlarý duygusuzluk ve katýlýk içinde býrakmasýna engel olmak için de öðle ile ikindi namazlarý farz kýlýnmýþlardýr. Akþamýn yaklaþmasý ile, sona ermeye yüz tutan bir günlük yaþayýþýn ve çalýþmanýn, ruha zevk veren bir ibadetle sona ermesi, bir mutluluk ve þükür niþaný ve bir kulluk görevi olacaðýndan akþam namazý kýlýnmaktadýr.
Ýnsan daha sonra uyku alemine can atacaktýr. Ölümün bir çeþidi olan bir bakýmdan da huzur ve istirahat devresi sayýlan bu aleme varmadan önce bir günlük hayata kutsal bir ibadetle son vermek, bir de, o ölüme benzer alemi Ýlahî bir zevk ve uyanýklýkla geçmek, yaratýcýmýzýn maðfiretine sýðýnmak iyi bir sonuç olacaðýndan da yatsý namazý kýlýnmaktadýr.
Sonuç: Gerek insanýn ve gerek çevresindeki bütün varlýklarýn hayatlarýnda, doðmak, büyümek, duraklamak, yaþlanmak ve sonra da ölüp gitmek gibi deðiþik beþ safha meydana gelmektedir. Artýk büyük bir nimet olan bu safhalara bir karþýlýk olmak ve insanýn maddî çalýþmalarý ile manevî çalýþmalarý arasýnda bir denge kurabilmek için, beþ vakitte kýlýnan namazlardan daha yüksek ve daha faziletli bir çare bulunamaz. Bizleri bu kutsal ibadetle yükümlü olmak þerefine ulaþtýran ikramý çok bol mabudumuza ne kadar þükretsek yine azdýr.
(*)Bu vakitlerin güzelce anlaþýlabilmesi için bazý deyimleri bilmek gerekir. Þöyle ki: Gündüz vaktine Arabça "Nehar" denir. Nehar iki kýsýmdýr. Biri Nehar-ý Þerî (Þer'î Gündüz)'dir ki, fecr-i sadýktan güneþin batýþýna kadar devam eder. Diðeri de, Nehar-ý Örfî (Örfî Gündüz)'dir. Bu da güneþin doðuþundan batýþýna kadar olan zamandýr ve nehar-i þer'î'den kýsadýr.
Öðle vakti, güneþin zevalinin hemen arkasýndan baþlar. Zeval ise, örfî gündüzün tam ortasýna rastlar. Bir örfî gündüz on saat kabul edilse, tam beþte zeval vakti olmuþ olur ve görünüþe göre güneþ yolun yarýsýný almýþ sayýlýr. Artýk her þeyin gölgesi doðudan batýya doðru düþmekte iken, bundan sonra batýdan doðuya doðru düþmeye baþlar. Ýþte güneþin tam bu yarý yola geldiði anda, her þeyin yere düþen gölgesine de, "Fey-i Zeval" denir. Fey, aslýnda dönme manasýnadýr. Gölge, batýdan doðuya dönmeye baþladýðý için bu adý almýþtýr. Þimdi tam bu zeval anýnda güneþe karþý dikilmiþ olan bir metre uzunluðundaki bir þeyin gölgesini yarým metre kabul ediniz. Bu bir fey'î zevaldir. Bundan sonra o þeyin gölgesini iki metre daha uzayýp artarsa, yani gölgesi iki buçuk metre olursa, asr-i sani olmuþtur. Ýmam Azam'a göre, öðle vakti çýkmýþ ve ikindi vakti girmiþtir. Fey-i zeval, bulunulan zaman ve yere göre uzayabilir ve kýsalabilir, belirsiz de olabilir.
Þunu da ilave edelim ki, tam bu zeval anýna rastlayan bir namaz caiz deðildir. Bu bir kerahet vaktidir. Fakat namazýn caiz olmadýðý bu kerahet zamaný, pek az bir vakte mi mahsustur; yoksa bundan biraz öncesinden mi baþlar? Burada iki görüþ vardýr: Bir görüþe göre, burada örfî gündüz esastýr. Bu bakýmdan tam zeval vaktine "Ýstiva vakti" denir ki, güneþ-gündüz yarýsý dairesi üstünde, herkesin tam baþý üstünde bulunur veya o hizaya gelmiþ gibi görülür. Ýþte kerahet vakti de bu andan ibaret olmuþ olur.
Fakat diðer bir görüþe göre bu kerahet vaktinin belirlenmesinde esas olan þer'î gündüzdür. Þer'î gündüzde istiva vakti, zeval vaktinden biraz önce meydana gelir. Buna göre kerahet zamaný da, bu istiva vaktinden zeval vaktine kadar uzayan müddet olur. Örnek: Ocak ayýnýn birinci günü, fecr-i sadýkýn doðuþu ezanî saatle 12.50 de olsa, güneþin batýþý da 12'de olacaðýna göre, þer'î gündüz süresi 11 saat 10 dakika olur. Bu günde güneþin doðuþu 2.35'de olacaðýndan örfî gündüzün süresi 9 saat 25 dakika olur. Bu durumda Þer'î gündüzün yarýsý, yani istiva zamaný fecirden 5 saat 35 dakika sonra olup güneþin doðuþundan 3 saat 50 dakika sonraya raslar. Bu bakýmdan þer'î gündüzün yarýsý zeval vaktinden 52 dakika önce olmuþ olur. iþte bu 52 dakikalýk süre bir kerahet zamanýdýr. Harzem fýkýh alimlerinin görüþü böyledir. Mekruh vakitler bölümüne bakýlsýn.
Ynt: Namaz Vakitleri By: mevlüdekalýnsaz Date: 19 Ocak 2015, 21:41:11
Allah razý olsun hocam.konu ayrýntýlý bir þekilde çok güzel ele alýnmýþ.
bu husustaki eksiklerimi de gidermiþ oldum inþallah.
Ynt: Namaz Vakitleri By: [Muhammed] Date: 19 Ocak 2015, 21:45:37
ve aleykümselam...
Rabbim razý olsun hocam gerçektende bilmediðim konulerý gidermiþ oldum
Rabbim razý olsun bu güzel paylaþým için...
Ynt: Namaz Vakitleri By: selinay 7b Date: 27 Nisan 2015, 21:38:24
Selamun aleykum
Namazýn beþ vakti vardýr .bunlar;
1. Sabah
2.öðle
3. Ýkindi
4. Aksam
5. Yatsi
Ynt: Namaz Vakitleri By: Bilal2009 Date: 02 Ekim 2015, 14:57:12
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah, Her namazýn bir zamaný vardýr. Ve her namazýn fazileti baþka baþka güzeldir. Rabbim ( celle celaluhu ) bizleri her namazý vaktinde kkýlanlardan eylesin.
Ynt: Namaz Vakitleri By: ceren Date: 02 Ekim 2015, 17:00:14
Aleykümselam.Rabbim vaktinde ve hakkýyla namaz kýlmayý nasip etsin bizlere inþallah...
Ynt: Namaz Vakitleri By: ceren Date: 28 Kasým 2018, 15:12:09
Esselamu aleykum.Rabbim bizleri hakkiyla vaktiyle namazýný kýlan kullardan eylesin inþallah. ..
Ynt: Namaz Vakitleri By: Sevgi. Date: 29 Kasým 2018, 02:08:22
Aleyküm Selam. Rabbim bizleri her vaktin kýymetini bilerek huþu içinde Namaz kýlanlardan eylesin inþaAllah
radyobeyan